Vào mùa hè thời tiết thường oi nóng, độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho một số bệnh ngoài da phát triển. Bệnh ngoài da ít gây nguy hiểm tính mạng, nhưng thường có biểu hiện ngứa, lở loét trên da, ảnh hưởng sức khỏe thể chất và tinh thần người bệnh.
1. Bệnh viêm da, viêm nang lông
do vi khuẩn.
Thường gặp là các viêm da do
tụ cầu, liên cầu như viêm nang lông, bệnh chốc, nhọt, vân vân. Bệnh biểu hiện là các
mụn mủ, kích thước vài milimet đến vài centimet, xung quanh có quầng da đỏ, đau
nhức và có thể có biểu hiện toàn thân như sốt, tùy mức độ nặng nhẹ của bệnh.
Điều trị với các trường hợp nhẹ thường chỉ cần dùng Thuốc bôi tại chỗ, như dung
dịch màu sát khuẩn: castellani, milian, mỡ kháng sinh như fucidin, bactroban,
fusidic acid, vân vân. Trường hợp nặng có thể phải dùng kháng sinh đường uống. Các
loại kháng sinh hay sử dụng là nhóm cephalosporin thế hệ I, II, oxacillin,
cloxacillin, vân vân.
2. Bệnh tuyến mồ hôi.
Mùa hè nắng nóng, mồ hôi ra
nhiều dễ dẫn tới tình trạng viêm tuyến mồ hôi, đặc biệt ở trẻ nhỏ với các biểu
hiện mụn nước, sẩn li ti, đỏ da ở vùng có nhiều tuyến mồ hôi như lưng, ngực,
trán, cổ. Người bệnh thường ngứa nhiều, nhất là khi trời nóng, ra mồ hôi. Điều
trị viêm tuyến mồ hôi, có thể dùng hồ nước bôi ngày 2 đến 3 lần, kem có chất kháng
khuẩn và corticoid nhẹ, như fucidin H bôi ngày 1 đến 2 lần, tắm cho trẻ bằng các
dung dịch tắm dành cho em bé, như lactacid, cetaphil, vân vân, mặc đồ mát, thoáng, dễ
thấm mồ hôi bằng vải cotton giúp da khô thoáng.
3. Nhiễm nấm ở da.
Da thường dễ bị nhiễm một số
dạng nấm sợi, nhất là khi ra mồ hôi nhiều, mặc đồ ẩm ướt. Nhiễm nấm da thường
gặp là bệnh lang ben, nấm kẽ chân, nấm bẹn. Bệnh lang ben thường gây ra bởi nấm
loài malassezia furfur, với tổn thương da là các đám da thay đổi màu sắc trắng,
hồng, nâu, vân vân, trên có vảy nhỏ mịn ở rải rác trên mặt, cổ, lưng, ngực, cánh
tay và ngứa nhiều khi ra mồ hôi. Nấm kẽ chân hay gặp khi trời mưa, chân tiếp
xúc với nước nhiều, kẽ chân đỏ, trợt, chảy nước, rất ngứa. Nấm bẹn thường tổn
thương là các đám đỏ da, sẩn, ngoài bờ có mụn nước nhỏ, xếp hình vòng cung,
ngứa nhiều. Điều trị nấm sử dụng Thuốc toàn thân và Thuốc bôi tại chỗ. Thuốc
chống nấm thường uống có các loại như: itraconazole, ketoconazole, fluconazol,
griseofulvin, vân vân. Thuốc bôi có các loại như ketoconazol, terbinafine,
miconazol, vân vân.
4. Viêm da dị ứng.
Về mùa hè thường gặp các tình
trạng viêm da tiếp xúc kích ứng, do côn trùng hoặc viêm da dị ứng do côn trùng
đốt. Khi bị viêm da do tiếp xúc với côn trùng, da thường bị đỏ lên, ngứa, sau
đó có thể xuất hiện một số mụn nước, mụn mủ nhỏ tại vùng da tiếp xúc. Điều trị
viêm da tiếp xúc do côn trùng, thường dùng các loại kem kết hợp corticoid và
kháng sinh, như fucidin H, flucicort. Khi bị côn trùng đốt, da sẽ đỏ, sưng phù
và ngứa nhiều. Điều trị dùng Thuốc kem, mỡ corticoid nhẹ và vừa như
hydrocortisone, betamethasone. Ngoài các dạng viêm da ở trên, còn gặp viêm da
dị ứng thực vật ánh sáng, nguyên nhân do tiếp xúc với một số loài thực vật, sau đó phơi nhiễm với ánh nắng, tạo thành phản ứng da với biểu hiện đầu tiên có
thể hơi đỏ, ngứa sau khi tiếp xúc với cây cỏ, sau đó da trở nên sẫm màu và sạm
da. Điều trị ở giai đoạn đầu thường dùng Thuốc làm dịu da, mát da và kem
corticoid nhẹ, sau đó kết hợp kem chống nắng.
5. Viêm da do virut.
một số bệnh da có nguyên nhân
do virut như: virut Varicella zoster gây bệnh thủy đậu, zona, virut Herpes gây
bệnh herpes, Enterovirus 71 và Coxsackievirus A16 gây bệnh tay
- chân - miệng. Tổn thương thủy đậu là các mụn nước đơn độc, lõm giữa,
rải rác toàn thân. Bệnh zona thường biểu hiện là chùm mụn nước mọc trên nền da
đỏ, phân bố theo đường đi của các dây thần kinh ngoại biên, kèm theo đau nhức
nhiều. Điều trị thủy đậu và zona thường dùng các dung dịch Thuốc màu như
castellani, milian bôi tổn thương mụn nước. Có thể sử dụng kem ức chế virut như
acyclovir bôi trong giai đoạn sớm. Điều trị toàn thân các bệnh da do virut có
thể dùng Thuốc kháng virut, như acyclovir, valacyclovir, famciclovir, vân vân, sử dụng
Thuốc hạ sốt giảm đau nếu người bệnh có sốt và đau nhức nhiều.
6. Bệnh da do ánh nắng.
một số bệnh da có nguyên nhân
do ánh nắng hoặc nặng lên khi đi ra nắng. Các bệnh da nhạy cảm ánh sáng như
bệnh Luput ban đỏ hệ thống, Luput ban đỏ bán cấp và Luput ban đỏ dạng đĩa, đều
nặng lên vào mùa hè. Bệnh porphirin da và pellagra cũng tổn thương nặng hơn về
mùa nắng. Một số bệnh gây ra do phơi nhiễm nhiều với ánh sáng mặt trời, như bệnh
sẩn ngứa đa dạng do ánh sáng, viêm da ánh sáng, khô da sắc tố đều nặng hơn trong
mùa hè, và tổn thương da thường xuất hiện ở các vùng da hở. Điều trị các bệnh
này rất phức tạp, nhưng nguyên tắc quan trọng là tránh nắng chủ động, như đội mũ
rộng vành, đeo khẩu trang, kính râm, mặc đồ dài, kín, hoặc tránh nắng bằng các
loại kem chống nắng có SPF từ 30 trở lên. Ngoài ra, tùy cơ chế từng bệnh mà
dùng các loại Thuốc toàn thân phù hợp.
Tiến sĩ, bác sĩ: Vũ Tuấn Anh.