Từ ngày 27/4 đến 26/5, số ca covid-19 tăng nhanh, tăng cao và lan rộng, 9 ca Tu vong chủ yếu là người cao tuổi mắc bệnh lý nền, chỉ một ca Tu vong là người trẻ, khỏe, không bệnh lý nền. 80% bệnh nhân xuất hiện ít triệu chứng, 20% bệnh nhân có thể trở nặng và nhanh chóng diễn biến nặng.
Ba tỉnh thành ghi nhận số ca covid-19 cao nhất là bắc giang, bắc ninh, hà nội (bao gồm bệnh viện bệnh nhiệt đới trung ương 90 ca, 49 ca ở bệnh viện k).
Ngày ghi nhận số ca nhiễm nhiều nhất là 25/5, với 444 ca, cao gấp 5,3 lần so với ngày ghi nhận nhiều nhất trong đợt dịch hồi đầu năm liên quan hải dương, quảng ninh (84 ca vào ngày 28/1).
Tổng số ca nhiễm sau 30 ngày xuất hiện covid-19 lần này (2.913 ca) cao gấp 3,45 lần so với đợt dịch từ ngày 28/1 đến 27/2 (831 ca).
Thời gian bùng phát dịch lần này cũng kéo dài hơn đợt dịch trước. hồi đầu năm, sau 30 ngày là dịch đã được khống chế trên cả nước, trừ hải dương ghi nhận vài ca mỗi ngày đều trong khu vực đã được cách ly, phong tỏa. lần này, sau 30 ngày bùng phát, bộ trưởng y tế nguyễn thanh long dự báo số ca nhiễm vẫn còn tiếp tục tăng. các chuyên gia cũng dự báo dịch chưa thể kết thúc trước cuối tháng 6.
Covid-19 lần này tấn công vào chính các "thành trì" chống dịch, như Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện K, và các khu công nghiệp nơi tập trung nhiều công nhân, dẫn đến số ca nhiễm tăng cao và lan rộng. Đợt dịch liên quan Hải Dương chủ yếu tấn công vào khu công nghiệp, còn đợt dịch tại Đà Nẵng vào tháng 7-8/2020 tấn công vào bệnh viện.
Nhiều địa phương áp dụng giãn cách xã hội theo phương thức khoanh vùng có dịch, phong tỏa, cách ly cụm hoặc khu vực, hoặc vùng dân cư; không giãn cách toàn xã hội nhằm đảm bảo hai mục tiêu kép là vừa chống dịch hiệu quả vừa phát triển kinh tế.
Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm công nhân khu công nghiệp Quang Châu, huyện Việt Yên, Bắc Giang, ngày 15/5. Ảnh: Giang Huy.
Khởi đầu đợt dịch lần này là chuỗi siêu lây nhiễm cộng đồng ở hà nam. một người nhập cảnh sau khi hết thời gian cách ly tập trung tại đà nẵng về hà nam ghi nhận dương tính ncov ngày 29/4. chỉ vài ngày, dịch lây lan cho người ở 4 tỉnh thành gồm hà nam, hà nội, hưng yên, tp hcm.
Tiếp đến là chuỗi lây nhiễm từ khách sạn như nguyệt 2 tại yên bái, từ đó ghi nhận liên tiếp các ca nhiễm liên quan nhóm chuyên gia ấn độ và trong khu cách ly tập trung của khách sạn này.
Thứ ba là chuỗi lây nhiễm cộng đồng từ Vĩnh Phúc với chùm lây nhiễm liên quan nhóm chuyên gia Trung Quốc sau khi hết cách ly ở khách sạn Như Nguyệt 2 Yên Bái đã di chuyển nhiều nơi.
Tại Đà Nẵng, ca nhiễm cộng đồng đầu tiên trong đợt dịch này là "bệnh nhân 2982", nhân viên khách sạn Phú An. 6 ngày sau số ca nhiễm tại Đà Nẵng đã tăng lên 53 với 3 chuỗi lây là khách sạn Phú An, quán bar New Phương Đông, thẩm mỹ viện quốc tế AMIDA. Chỉ hai ngày sau khi phát hiện ca nhiễm đầu tiên tại thẩm mỹ viện AMIDA, dịch đã lan ra các tỉnh Huế, Quảng Nam, Đăk Lăk. Đến nay nguồn lây nhiễm cho cụm dịch ở Đà Nẵng vẫn chưa được xác định.
Tại Hà Nội, ngày 4/5, chùm ca nhiễm tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương được phát hiện sau khi một bác sĩ của bệnh viện đi công tác nước ngoài xét nghiệm dương tính nCoV. Bệnh viện phải cách ly y tế đến nay chưa được gỡ cách ly.
Đến nay, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã phát hiện 90 bệnh nhân Covid-19, gồm nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân đang ở viện. Từ các ca nhiễm ở Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nhanh chóng phát hiện thêm 49 ca nhiễm tại bệnh viện K cơ sở Tân Triều. Các bệnh nhân, người nhà chăm sóc bệnh nhân từ hai bệnh viện này về địa phương mang theo mầm bệnh đã lây lan cho hàng chục tỉnh thành khác.
Các chùm siêu lây nhiễm trong đợt dịch thứ 4 tại Việt Nam. Ảnh: Thu Anh
Tại Bắc Ninh, Bắc Giang các ổ dịch tại khu công nghiệp có tốc độ lây lan cực mạnh và nhanh. Tại Bắc Giang hiện hai ổ dịch ở Công ty Shin Young và công ty Hosiden Việt Nam, trong các khu công nghiệp, diễn biến phức tạp, với tỷ lệ 55-79% F1 (tiếp xúc gần) chuyển thành F0 (mắc Covid-19). Các chuyên gia đánh giá số ca nhiễm tại tỉnh sẽ tiếp tục tăng cao trong những ngày tới nhờ công tác tổng lực lấy mẫu và xét nghiệm.
Đến trưa 26/5, tổng số ca nhiễm tại Bắc Giang là 1.481, Bắc Ninh 560.
Tính đến ngày 26/5, cả nước ghi nhận 298 trẻ mắc covid-19, chiếm hơn 10,3% tổng số ca nhiễm. trong đó 87 trẻ dưới 5 tuổi, 74 cháu 5-9 tuổi và 137 thanh thiếu niên 10-17 tuổi.
Số bệnh nhi đông là một trong những điểm khác biệt so với các đợt dịch khác.
Bộ Y tế sáng 24/5 công bố trong số 32 mẫu bệnh phẩm bệnh nhân ở Đà Nẵng được giải trình tự gene virus lần này, có 30 mẫu nhiễm chủng Anh B.1.1.7 và 2 mẫu nhiễm chủng B.1.617.2 từ Ấn Độ.
Trước đó, kết quả giải trình tự gene virus các bệnh nhân ở Yên Bái, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh, TP HCM... cũng nhiễm chủ yếu là biến chủng Ấn Độ và một số mẫu nhiễm biến chủng Anh.
Theo đánh giá của Bộ trưởng Long, chủng B.1.617.2 từ Ấn Độ có khả năng lây lan rất mạnh, rất nhanh, rất rộng. Đặc biệt nCoV đang nhân lên với tốc độ nhanh gấp đôi tốc độ trong phòng thí nghiệm và phát tán mầm bệnh rất rộng. Bộ Y tế đánh giá chủng từ Ấn Độ là nguyên nhân xuất hiện lượng ca nhiễm cộng đồng lớn tại Việt Nam trong đợt dịch này.
Bộ trưởng Long đánh giá biến chủng virus của Anh lây lan nhanh gấp 170% (1,7 lần) nhưng biến chủng của Ấn Độ còn nhanh hơn, đặc biệt khả năng lây nhiễm trong không khí ở môi trường kín. Ngoài ra, bình thường nCoV trong phòng thí nghiệm đến ngày thứ 3-4 mới mọc, trong đợt dịch này chỉ cần 2 ngày đã nhân lên rất nhiều.
Biến thể B.1.617 phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ có tốc độ lây lan cực nhanh và cực rộng. Ảnh: Reuters
Biến chủng từ Ấn Độ có thời gian ủ bệnh lâu nên nhiều trường hợp sau 14 ngày cách ly tập trung mới phát hiện dương tính. Chiều 5/5, Bộ Y tế quyết định tăng thời gian cách ly tập trung từ 14 ngày lên 21 ngày, sau đó theo dõi tại nhà 7 ngày. Trước đó một ngày, Bộ Y tế hỏa tốc yêu cầu các địa phương tạm thời chưa cho ra khỏi khu cách ly tập trung đối với tất cả trường hợp đã đủ điều kiện hết cách ly (tối thiểu 14 ngày), xét nghiệm 2 lần âm tính.
Ngày 10/5, bộ trưởng long nhận định đợt covid-19 này biến chủng ấn độ lây nhanh trong không khí. lập tức bộ y tế thay đổi phương thức "chạy theo" xét nghiệm sang "tấn công" bằng cách chủ động xét nghiệm sàng lọc.
Để tiến hành chiến lược chống dịch tấn công, Bộ Y tế cho phép áp dụng xét nghiệm kit kháng nguyên nhanh diện rộng. Các cơ sở nguy cơ cao như khu công nghiệp, nhà máy, dịch vụ lưu trú, khu vực tập trung đông người, đặc biệt là bệnh viện, tiến hành lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc thường xuyên nhân viên y tế, bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân trong viện.
Nhờ chiến lược xét nghiệm nhanh, tầm soát diện rộng, nhiều ca nhiễm trong cộng đồng được phát hiện như tại Đà Nẵng, TP HCM... giúp khoanh vùng, kiểm soát dịch.
Hiện Bắc Giang cũng áp dụng chiến lược lấy mẫu xét nghiệm nhanh trên diện rộng. Từ ngày 22 đến 25/5, ngành y tế tỉnh Bắc Giang khoanh vùng các khu công nghiệp, lấy mẫu xét nghiệm rộng công nhân, phát hiện hơn 300 ca dương tính nCoV. Từ ngày 26/5, Bắc Giang bắt đầu sử dụng test kháng nguyên tại 3 điểm nguy cơ cao, nhằm phát hiện những trường hợp dương tính nCoV nhanh nhất để tách ra khỏi cộng đồng.
30 ngày chống dịch, nhiều nhân viên y tế ở các vùng tâm dịch phải làm việc liên tục dẫn đến kiệt sức. Các chuyên gia khuyến cáo cần chiến lược "nuôi quân", bằng cách chia ca, nghỉ ngơi hợp lý để đánh trận lâu dài, chiến thắng Covid-19.
Nhân viên y tế huyện Tiên Du, Bắc Ninh tranh thủ ngả lưng sau đêm trắng 13/5 lấy mẫu cho công nhân ở huyện Yên Phong. Ảnh:Nhân viên y tế cung cấp.