Bác sĩ Phạm Xuân Tuấn, đại diện nhóm nghiên cứu Bệnh viện Quân y 175, tại hội nghị ung bướu mới đây, cho biết nam bệnh nhân bị đau khớp gối bên phải khoảng hai tháng, đặc biệt khi hoạt động thể thao. Một bệnh viện chụp X-quang gối phải, tình cờ phát hiện khối u xương lồi cầu ngoài xương đùi phải, nên chuyển về đây.
Các bác sĩ thưc hiện nhiều cận lâm sàng, sinh thiết để đánh giá mức độ, tính chất bệnh. Bệnh nhân được điều trị bổ trợ hóa trị ba đợt để đánh giá trước phẫu thuật, ghi nhận đáp ứng tốt, u không phát triển rộng ra xung quanh, không có di căn xa.
Sau hơn hai tháng hóa trị theo đợt, bệnh nhân được điều trị phẫu thuật bảo tồn chi. Ê kíp cắt rộng khối u xương đầu dưới xương đùi, nạo bỏ toàn bộ khối u trong xương đã cắt, sau đó ngâm trong dung dịch nitrogen bảo quản lạnh 20 phút, rã đông trong nhiệt độ phòng 15 phút, rã đông trong nước cất 10 phút.
Khối xương được ngâm trong dung dịch ni tơ bảo quản lạnh 20 phút. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Xương sau khi tái chế được cấy ghép lại, kết hợp xương bằng hai nẹp vít, tái tạo dây chằng bằng chỉ siêu bền. Sau mổ, bệnh nhân được bất động bột một tháng rồi thay bằng nẹp gối bản lề và tiếp tục hóa trị bổ trợ thêm 5 đợt. Bác sĩ không ghi nhận biến chứng sau mổ như nhiễm trùng. Sau ba tháng, bệnh nhân đã tự phục vụ sinh hoạt, đi lại được mà không cần dụng cụ hỗ trợ, khớp gối co duỗi tốt. X-quang thấy hình ảnh đang liền xương đùi, không ghi nhận tình trạng di căn tại chỗ hay di căn xa.
Phẫu thuật bảo tồn chi trong bệnh lý u xương ác tính là một phẫu thuật khó, thời gian mổ kéo dài, phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất trang thiết bị y tế chuyên dụng. Phẫu thuật cắt cụt chi đang được thay thế dần bằng phẫu thuật bảo tồn chi, tránh gây ảnh hưởng tâm lý người bệnh. Bác sĩ sẽ đánh giá thật kỹ mức độ khả quan của từng trường hợp để quyết định đoạn chi hay bảo tồn.
Theo bác sĩ Tuấn, trong nghiên cứu này, kỹ thuật tái chế xương bằng cách đông cứng khối u xương với nitrogen bảo quản lạnh sau khi cắt bỏ, đã mang lại kết quả bước đầu khả quan, liền vết mổ kỳ đầu, không có tái phát tại chỗ sau mổ, không có di căn xa, chức năng chi tốt sau ba tháng mà không có biến chứng gần và biến chứng xa.
Kỹ thuật này có thời gian điều trị ngắn, việc tái chế xương đơn giản vì chỉ ngâm trong dung dịch nitrogen bảo quản lạnh, bảo tồn được sụn khớp và dây chằng, cố định xương vững chắc bằng nẹp vít, không nhiễm trùng và tái phát tại chỗ sau mổ, không sự phụ thuộc vào ngân hàng mô xương, dễ dàng gắn kết dây chằng, gân cơ và phần mềm vào khối xương sau khi cấy ghép lại, không giống như cấy ghép kim loại. Ngoài ra, xương cấy ghép hoàn toàn phù hợp về cấu trúc giải phẫu và không bị thải ghép sau cấy ghép lại.
Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm sẽ thoái hóa sụn khớp theo thời gian, xương sau cấy ghép sẽ thoái hóa và giảm mật độ xương theo thời gian. Các bác sĩ sẽ tiếp tục nghiên cứu để cung cấp thêm kết quả dài hạn, làm rõ hơn hiệu quả của phương pháp này.