Nhiều người còn quan niệm là “ăn cỗ” thì trên mâm phải có nhiều món ăn, nhiều thịt cá và ít rau xanh, do vậy mức tiêu thụ thịt cá tăng lên nhiều hơn so với bữa ăn hàng ngày dẫn đến mất cân đối trong khẩu phần ăn.
Theo thạc sĩ, bác sĩ nguyễn văn tiến/trung tâm giáo dục truyền thông dinh dưỡng - viện dinh dưỡng, chế độ ăn này rất nguy hại đối với sức khỏe, đặc biệt những người mắc bệnh mãn tính như: bệnh gút, tăng huyết áp, thừa cân và béo phì.
Chính vì vậy, ngày tết chúng ta nên cân đối dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn, đặc biệt đối với những người mắc bệnh mãn tính trên. trong đó, cần lưu ý:
Người thừa cân béo phì không nên ăn quá nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ, ưu tiên ăn cá, thịt gia cầm. Những đối tượng này nên ăn thịt vừa phải, khuyến khích ăn cá và đậu.
Món ăn ngày tết thường nguội lạnh do sử dụng các những thực phẩm chế biến sẵn: giò, chả, xúc xích, giò xào, nem chua, bánh chưng, bánh tét, canh măng,… đồng thời, dùng nhiều đồ ngọt như: bánh, mứt, kẹo, nước ngọt và rượu bia.
Vì vậy, giải pháp để có bữa ăn ngon và đảm bảo dinh dưỡng ngày tết là hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn, món ăn chế biến nóng, thay đổi món ăn và cách chế biến, hạn chế đồ ăn ngọt, hạn chế rượu bia, ăn mặn hạn chế.
Uống rượu bia nhiều không tốt đối với những người bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp, thừa cân và béo phì. Chính vì vậy, cần hạn chế rượu bia, có thể uống nước chè xanh, vì chè là một thức uống rất có giá trị do cung cấp nhiều loại flavonoid chống oxy hóa, fluor và nhiều vitamin.
Ngày Tết thường dùng nhiều món ăn chiên rán, nhiều mỡ, ít ăn luộc, những món ăn này làm làm cho đầy bụng, khó tiêu, ăn mất cảm giác ngon vì vậy cần tăng cường ăn các món luộc hấp, giảm tiêu thụ dầu mỡ trong bữa ăn.
Cần hết sức coi trọng vai trò của rau xanh và quả chín trong chế độ ăn hàng ngày. đặc biệt, đối với người thừa cân và béo phì cần tăng cường ăn rau quả, giảm lượng đường bột, chất béo, nên sử dụng đủ rau, quả hàng ngày với lượng trên 400 - 600g/ người/ngày.
Vai trò của rau xanh và quả chín là nguồn cung cấp các vitamin, chất khoáng và chất xơ (hòa tan và không hòa tan) đã được khẳng định. Đồng thời các chất sinh học quan trọng khác của rau quả, đó là các carotenoid, bioflavonoid có vai trò là các chất chống oxy hóa và phòng ngừa nhiều loại ung thư.
Ngoài ra, chất xơ không hòa tan có tác dụng tạo ra thể tích khối chất thải lớn, nhào trộn với thể tích khối chất thải nhỏ (thịt, cá,…) đẩy ra ngoài, chống táo bón và làm sạch đường tiêu hóa.
Để ngày tết thực sự có ý nghĩa thì mỗi chúng ta cần duy trì cân nặng ở mức vừa phải, đặc biệt cần kiểm soát cân nặng với người thừa cân/béo phì thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý phối hợp với nếp sống lành mạnh, năng động, hoạt động thể lực đều đặn, vừa sức.
Đối với người thừa cân béo phì, khuyến khích một tỷ lệ cân đối giữa nguồn chất béo động vật và thực vật. đồng thời, tránh dùng các thực phẩm nhiều chất béo, nhiều cholesterol như: thịt mỡ, bơ, format, não, nội tạng động vật, các món xào rán...các thực phẩm này tiêu thụ vừa phải.
Lưu ý, nhóm bột đường nên sử dụng bánh mì đen, ngũ cốc nguyên hạt, khoai củ. Bữa ăn cần đảm bảo đủ vitamin và muối khoáng từ rau xanh quả chín, rau xanh ăn khoảng 400g/ngày, hoa quả chín từ 100-200g/ngày. Xây dựng thói quen ăn giảm mặn, ăn uống điều độ đúng theo nhu cầu. Không ăn bánh ngọt, kẹo, đồ uống nước ngọt, có ga và không lạm dụng rượu, bia.