Sau khi Báo GĐ&XH đăng tải bài viết “Nhiều phụ nữ lo xa, đưa trứng đi trữ lạnh” (số báo ngày 30/1), tòa soạn đã nhận được ý kiến, thắc mắc của không ít độc giả là nữ giới hỏi thêm về điều kiện sức khỏe để có thể thực hiện và quy trình lưu trữ lạnh trứng.
Bệnh viện Từ Dũ (TPHCM) là một trong những bệnh viện sớm triển khai kỹ thuật trữ lạnh và rã đông trứng (noãn). Trao đổi với PV Báo GĐ&XH, ThS.BS Hoàng Thị Diễm Tuyết - Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ (TPHCM) cho hay: Từ nhiều năm nay, bệnh viện không chỉ áp dụng kỹ thuật này để đáp ứng cho những cặp vợ chồng điều trị hiếm muộn, thụ tinh trong ống nghiệm mà còn có thể áp dụng cho tất cả các đối tượng (không có chống chỉ định về sức khỏe).
Theo ThS.BS Diễm Tuyết, điều kiện đầu tiên để trữ lạnh trứng, noãn là khách hàng phải “còn trứng”. Để tiến hành lưu trữ trứng, noãn, người nữ phải trải qua việc kích thích buồng trứng, gây mê khi chọc hút trứng. Do đó, theo ThS.BS Diễm Tuyết, những người bị các bệnh nan y, các bệnh lý thuyên tắc hay các bệnh nội khoa mạn tính nặng như suy tim, suy gan, suy thận, bệnh về rối loạn đông máu, nếu kỹ thuật gây mê cho phép thì có thể tiến hành kỹ thuật này. Các khách hàng mắc ung thư liên quan đến nội tiết, ung thư vú, ung thư buồng trứng cần cân nhắc bởi quá trình kích thích buồng trứng sẽ làm cho bệnh nặng hơn.
Theo nhiều chuyên gia về hiếm muộn, thì so với trữ lạnh tinh trùng hay trữ lạnh phôi, nhu cầu trữ lạnh trứng không nhiều bằng. Liên hệ với Trung tâm Hỗ trợ sinh sản (Bệnh viện Phụ sản Trung ương), được biết bệnh viện chỉ mới đáp ứng nhu cầu trữ lạnh tinh trùng và phôi, còn đối với trữ lạnh trứng thì chưa.
Theo ThS.BS Diễm Tuyết, chi phí cho một ca trữ lạnh trứng bằng với một ca thụ tinh trong ống nghiệm. Hơn nữa, về kỹ thuật, những phụ nữ muốn lưu trữ trứng phải được khám *m đ*o, phải được siêu âm theo dõi noãn qua ngả *m đ*o nên nếu phụ nữ chưa quan hệ T*nh d*c sẽ cần cân nhắc thêm để thực hiện. Đó cũng là lý do khiến tại Bệnh viện Từ Dũ, dù nhiều khách hàng nữ có nhu cầu trữ lạnh trứng, nhưng sau khi được tư vấn về vấn đề này đã “rút lui” ý định!
Việc lưu trữ trứng được tiến hành như thế nào?
Các bác sĩ tại Đơn vị Hỗ trợ sinh sản Mỹ Đức (Bệnh viện Mỹ Đức, TPHCM) cho biết, những khách hàng có nhu cầu trữ lạnh trứng, trong ngày thứ hai của chu kỳ kinh, sẽ được thăm khám, thực hiện các xét nghiệm nội tiết để định lượng nồng độ các loại nội tiết Sinh d*c trong máu như FSH, LH, estradiol, testosterone, SHBG nhằm đánh giá tình trạng nội tiết của buồng trứng và các cơ quan có liên quan đến hoạt động sinh sản.
Ngoài ra, khách hàng sẽ thực hiện xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c (HIV, viêm gan siêu vi B, giang mai và Chlamydia trachomatis); siêu âm phụ khoa qua ngả *m đ*o giúp phát hiện các bất thường về phụ khoa như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, các bất thường bẩm sinh của đường Sinh d*c (tử cung đôi, tử cung hai sừng, tử cung có vách ngăn, không có tử cung…), buồng trứng dạng đa nang; siêu âm đếm nang noãn trên buồng trứng - một yếu tố cận lâm sàng giúp đánh giá số trứng còn lại trên buồng trứng và tiên lượng đáp ứng buồng trứng với Thu*c kích thích buồng trứng.
Sau khi khách hàng thăm khám, thực hiện các xét nghiệm, kết quả đáp ứng được các yêu cầu, các bác sĩ sẽ thực hiện kích thích buồng trứng qua tiêm hoặc uống Thu*c kích thích buồng trứng - loại Thu*c dùng để kích thích nang noãn phát triển, làm cho nang noãn chín và vỡ ra để trứng phóng ra ngoài. Thu*c có nhiều loại, bao gồm tiêm và uống. Trong quá trình kích thích buồng trứng, khách hàng sẽ được siêu âm nang noãn từ 2 - 3 lần. Khi nang noãn đạt kích thước 18-20mm, các bác sĩ sẽ tiêm hCG - Thu*c giúp trưởng thành noãn và gây phóng noãn. Song song quá trình siêu âm nang noãn, việc định lượng nội tiết cũng cần thiết trong quá trình theo dõi sự phát triển nang noãn. Khách hàng sẽ được chọc hút noãn khoảng 36-40 giờ sau tiêm hCG. Chọc hút noãn được thực hiện qua ngả *m đ*o, bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ và gây mê toàn thân. Sau khi hút trứng, tất cả trứng (noãn) đủ tiêu chuẩn sẽ được trữ lạnh.
Các bác sĩ khuyến cáo, việc kích thích buồng trứng sẽ làm cho hai buồng trứng to hơn, gây cảm giác trì nặng ở bụng dưới. Trong thời gian này, khách hàng vẫn có thể sinh hoạt và đi làm bình thường, nhưng nên đi lại nhẹ nhàng, tránh làm việc nặng, không tập thể dục thể thao để tránh nguy cơ xoắn buồng trứng và vỡ nang buồng trứng. Kích thích buồng trứng làm tăng nội tiết tố estrogen, khiến hai vú căng tức và có thể thấy buồn nôn. Tuy nhiên, những cảm giác này chỉ xảy ra vào 2 - 3 ngày cuối cùng của quá trình kích thích buồng trứng và sẽ nhanh chóng mất đi sau khi chọc hút trứng.
Các bác sĩ lưu ý, phụ nữ có nhu cầu trữ lạnh trứng, trong ngày chọc hút trứng không ăn uống bất cứ đồ ăn gì, bao gồm cả uống nước. Trước và sau ngày chọc hút trứng, có thể ăn uống bình thường. Quan hệ vợ chồng nên tránh trong giai đoạn kích thích buồng trứng.
Tại Việt Nam, kỹ thuật đông lạnh và lưu trữ trứng (noãn) được thực hiện thành công vào năm 2003 do bác sĩ Đặng Quang Vinh (Trung tâm Nghiên cứu di truyền và Sức khỏe sinh sản, ĐH Quốc gia TPHCM) và cộng sự thực hiện. Noãn sau khi phóng noãn hoặc chọc hút ra ngoài cơ thể chỉ có khả năng thụ tinh và phát triển thành phôi trong vòng 24 giờ. Kỹ thuật đông lạnh giúp lưu trữ noãn trong thời gian nhiều năm.
Trong kỹ thuật đông lạnh noãn, noãn sẽ được cho tiếp xúc với các môi trường bảo vệ với nồng độ tăng dần. Sau đó, noãn sẽ được đưa vào buồng hạ nhiệt độ khoảng 2 giờ trước khi cho vào ni-tơ lỏng (đông lạnh chậm) hoặc cho thẳng vào ni-tơ lỏng (thủy tinh hóa). Khi cần sử dụng, noãn có thể được rã đông, noãn sống sau rã đông vẫn có thể thụ tinh với tinh trùng bằng thụ tinh trong ống nghiệm để tạo thành phôi bình thường. Tỉ lệ noãn sống sau rã đông là trên 90%. Phôi được hình thành từ noãn rã đông khi cấy vào tử cung sẽ có khả năng tiếp tục phân chia, làm tổ và phát triển thành thai nhi như S*nh l* bình thường.