Do bị gene di truyền ngược đãi, vận động viên Ruxtam Akhơmetôp (Liên Xô cũ) vốn chỉ cao dưới trung bình. Nhưng nhờ tập luyện, anh đã cao đến 187 cm.
Có hai yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao là gene
di truyền và hoàn cảnh sống (chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao).
Ăn nhiều đạm và canxi
Có 3 giai đoạn chủ yếu góp phần quyết định chiều cao của cơ
thể: Giai đoạn bào thai (nhất là 6 tháng cuối), 5 năm đầu tiên của cuộc đời) và
đặc biệt là khi bước vào tuổi dậy thì. Bởi vậy, để con có tiềm năng phát triển
tốt chiều cao, khi mang thai người mẹ cần ăn uống đa dạng, bảo đảm tăng đủ
10-12 kg trong 9 tháng. Trẻ sinh ra nếu đủ cân (3 kg), dài hơn 50 cm thì đó là
một khởi đầu tốt để phát triển sau này.
Khi cơ thể đang lớn, muốn phát triển chiều cao tốt, không
nên ăn uống kiêng cữ mà phải ăn được nhiều thứ, nhất là đủ protein (có nhiều
trong thịt nạc, cá, trứng, sữa, các hạt họ đậu) và canxi (có nhiều trong sữa,
cá hộp nguyên xương, cá nhỏ kho nhừ ăn cả xương, tôm, cua, ốc, rau xanh). Sữa
là thực phẩm lý tưởng cho chiều cao vì có nhiều canxi rất dễ hấp thụ, lại giàu
protein.
Hơn nửa thế kỷ trước, người Nhật vốn thấp lùn, nhưng ngày
nay do đời sống kinh tế cao, ăn uống đầy đủ nên họ đã cao lên nhiều.
Phải tập nhiều mới
cao được
Muốn tăng nhanh chiều cao, cần tạo nếp sống ham tập luyện
ngay từ tuổi thiếu niên. Sau 22 tuổi, việc tập luyện chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh
cường tráng chứ không giúp cao thêm được nữa.
Một gương sáng
tăng chiều cao nhờ thể dục thể thao là Ruxtam
Akhơmetôp. Anh bị gene di truyền ngược đãi, bố mẹ và những người thân đều thấp
dưới mức trung bình. Bản thân Ruxtam còn thấp hơn, đến 14 tuổi thì không lớn
được nữa. Nhưng anh đã quyết tâm rèn luyện để
tăng chiều cao, và may mắn được
một huấn luyện viên có tên tuổi giúp đỡ. Cách tập của Ruxtam có thể gọi là khổ
luyện với thời gian và cường độ lớn, chủ yếu là các động tác nhằm vươn dài
người như nhảy cao, nhảy xa, đánh đu... Nhờ đó, anh đã cao lên rất nhiều, đến
187 cm, và trở thành vận động viên xuất sắc.
Các nhà nghiên cứu cho biết, tập luyện đúng phương pháp làm
tăng quá trình trao đổi chất và tuần hoàn máu, tăng tiết hoóc môn tăng trưởng
GH, tăng trọng khối xương. Việc tập cường độ cao 1,5-2 giờ mỗi ngày có thể làm
tăng GH lên 3 lần. Ở những người tập ban ngày, về đêm lại thấy tăng GH lần nữa.
Việc tập nhẹ nhàng trong một thời gian ngắn (như thể dục
buổi sáng, đi bách bộ) hay tập quá lâu, quá nặng nhọc (chạy maraton, cử tạ...)
cũng không thúc đẩy phát triển chiều cao.
Cần ngủ đủ
Giấc ngủ rất quan trọng vì quá trình phát triển chiều dài
xương trẻ em diễn ra vào ban đêm. Gần đây, các nhà khoa học Mỹ đặt một thiết bị
cảm biến vào xương chân những con cừu non và nhận thấy 90% sự phát triển xương
diễn ra trong lúc đang ngủ, hoặc đang nghỉ ngơi.
Dùng Thu*c tăng chiều
cao
Đó là chế phẩm chứa hoóc môn tăng trưởng GH, áp dụng cho trẻ
thấp lùn do thiếu hoóc môn này, do bác sĩ chỉ định và theo dõi. Việc điều trị
đạt kết quả tốt nhất khi trẻ 3-7 tuổi.
Tuy nhiên, đây là phơng pháp rất tốn kém, và trẻ phải được
tiêm hằng ngày cho đến hết tuổi dậy thì hoặc khi đạt chiều cao bình thường.
Phẫu thuật kéo dài
chân
Sau tuổi 22, hoóc môn tăng trưởng, chế độ ăn và tập luyện
đều không giúp
tăng chiều cao nữa. Nếu tha thiết muốn cao thêm chỉ còn hy vọng
cuối cùng là phẫu thuật kéo dài xương chân. Đây là phương pháp do giáo sư
Ilizarôp người Nga đề xướng từ nửa thế kỷ trước. Kỷ lục kéo dài xương -33 cm -
do một bác sĩ Mỹ lập.
Các bác sĩ cắt rời một chỗ trên đoạn xương cần kéo dài,
xuyên các đinh ốc qua cả hai đoạn xương rời ra đó, rồi gắn vào khung. Đến ngày
thứ 6, họ bắt đầu chỉnh vít cho hai đoạn xương rời cách nhau 1 mm, hai đầu
xương sẽ phát triển để nối với nhau. Khi xương mới liền, bác sĩ lại điều chỉnh
vít giãn ra 1mm nữa, cứ như vậy cho đến khi đạt chiều dài hợp lý.
Trung bình để kéo dài xương chân thêm 5-7 cm, bệnh nhân phải
mang khung cố định trong 10-12 tháng. Sau 1 tuần nằm viện, người bệnh có thể về
nhà, điều chỉnh khung theo hướng dẫn.
Tuy nhiên, phương pháp này tốn kém và mất nhiều thời gian
nên khó áp dụng rộng rãi.
Mangyte.vn (Theo Sức Khỏe & Đời Sống)