Những phiền toái thời kỳ tiền mãn kinh

Phụ nữ vào thời kỳ trước và sau khi tắt kinh thường xuất hiện một số triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, ra mồ hôi, nóng trong người, mặt đỏ, bứt rứt, cảm giác chân tay tê hoặc kiến bò ngoài da, hồi hộp hay quên, kinh nguyệt không đều... Đây là những triệu chứng gây không ít phiền toái cho chị em.

Thời kỳ tiền mãn kinh thường bắt đầu từ tuổi 41-45, thời gian ngắn có thể từ 5-7 tháng, dài có thể 1-2 năm hoặc lâu hơn, có người kéo dài hơn 10 năm. Tiền mãn kinh là thời kỳ cơ thể người phụ nữ thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, vòng kinh hoặc không rụng trứng.

Nguyên nhân chính gây ra thời kỳ tiền mãn kinh là do nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể người phụ nữ không ổn định. Trong thời kỳ này, buồng trứng bắt đầu suy giảm chức năng, dần dần ngưng tiết hai loại hormon estrogen và progesterone. Từ đó, sự mất cân bằng các nội tiết tố nữ khiến quá trình rụng trứng diễn ra không đều, đồng thời gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.

Bên cạnh đó, có một số yếu tố được xem là nguy cơ dẫn đến tiền mãn kinh sớm hay muộn bao gồm:

Hút Thu*c lá: với những phụ nữ hút Thu*c lá, thời kỳ tiền mãn kinh có thể đến sớm hơn 1 - 2 năm so với người không hút Thu*c lá.

Lịch sử gia đình: Phụ nữ có xu hướng xuất hiện thời kỳ mãn kinh khoảng cùng tuổi với mẹ và chị em của họ, mặc dù mối liên hệ giữa lịch sử gia đình và tuổi mãn kinh vẫn không thuyết phục.

Không sinh con: Một số nghiên cứu cho thấy nếu phụ nữ không sinh con thể mãn kinh sớm.

Trong thời kỳ tiền mãn kinh, có nhiều biểu hiện thay đổi ở người phụ nữ. Một số biểu hiện thường gặp bao gồm:

Kinh nguyệt bất thường: khoảng thời gian giữa 2 chu kỳ có thể dài hơn hoặc ngắn hơn, nhưng phần lớn là dài hơn. Số lượng kinh nguyệt trong một chu kỳ có thể nhiều hơn, kéo dài ngày hành kinh hơn.

Nóng ran và rối loạn giấc ngủ: biểu hiện này gặp ở 65 - 70% phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh, đặc biệt phổ biến nhất trong thời tiền mãn kinh muộn. Thời gian, cường độ và tần số ở mỗi phụ nữ khác nhau. Khó ngủ thường do nóng ran hoặc đổ mồ hôi ban đêm, nhưng đôi khi giấc ngủ trở nên thất thường ngay cả khi không có biểu hiện nóng ran.

Tâm trạng thay đổi: Một số phụ nữ có sự thay đổi tâm trạng, cảm giác trong người luôn khó chịu hoặc có thể làm tăng nguy cơ gây trầm cảm. Nguyên nhân của hiện tượng này là do rối loạn giấc ngủ, nhưng cũng có thể được gây ra bởi các yếu tố không liên quan đến những thay đổi nội tiết tố của tiền mãn kinh.

Rối loạn thần kinh thực vật: Nóng sốt, bừng bừng đỏ mặt, ra mồ hôi, hoa mắt, ù tai, nóng nảy, dễ tức giận hoặc lo nghĩ trầm cảm, lưng gối đau mỏi, đau đầu, họng khô nóng, miệng khô, nôn, buồn nôn, hồi hộp, mất ngủ, hay quên, tư tưởng khó tập trung hoặc chân tay tê rần, cảm giác kiến bò.

Các rối loạn khác: Rối loạn chuyển hóa cơ thể mập ra, lên cân hoặc phù, tiêu chảy; *m đ*o giảm chất nhờn, giảm độ đàn hồi, đau khi giao hợp; giảm khả năng sinh sản: rụng trứng trở nên bất thường, khả năng thụ thai giảm; rhay đổi ham muốn T*nh d*c, thường là có xu thế giảm; loãng xương; thay đổi cholesterol máu theo chiều hướng gia tăng nồng độ cholesterol trọng lượng phân tử thấp (LDL - cholesterol) và giảm nồng độ cholesterol trọng lượng phân tử cao (HDL - cholesterol) và do đó làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

Bất kỳ người phụ nữ nào cũng sẽ gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt trong thời kỳ tiền mãn kinh trong đời, chỉ là mức độ nặng nhẹ khác nhau. Chính vì thế, bên cạnh việc sử dụng Thu*c, việc lựa chọn lối sống lành mạnh có thể giúp giảm một số triệu chứng của thời kỳ này đảm bảo bao gồm:

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ: chế độ ăn giảm chất béo, giàu chất xơ từ trái cây, rau và ngũ cốc. Bổ sung các thực phẩm giàu canxi và vitamin D. Tránh sử dụng chất kích thích như rượu hoặc cà phê.

Thường xuyên tập thể dục: hoạt động thể chất thường xuyên giúp ngăn ngừa tăng cân, cải thiện giấc ngủ, giúp xương chắc khỏe và cải thiện tình trạng tâm lý. Phụ nữ nên tập thể dục trong 30 phút hoặc nhiều hơn hầu hết các ngày trong tuần. Giảm stress bằng ngồi thiền hoặc yoga cũng là những biện pháp hữu ích trong thời kỳ tiền mãn kinh.

Mời độc giả đón đọc phần 2:"vào lúc 14h ngày 26/8/2015

ThS.