Phòng tránh sốc mất nước do tiêu chảy ở trẻ

Bệnh lý tiêu chảy rất thường gặp ở trẻ nhỏ, là khi nắng nóng, thực phẩm dễ bị ôi thiu, nhiễm khuẩn... Mặc dù là bệnh lý thường gặp và dễ dàng điều trị, nhưng nếu trẻ không được quan tâm kịp thời, có thể gặp phải tình trạng sốc mất nước nặng, đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng huyết, thậm chí Tu vong.

Trẻ bị tiêu chảy cấp hồi phục hoàn toàn sau thời gian điều trị, bác sĩ thăm khám trước khi cho xuất viện.

Khoa Nhi - Hồi sức tích cực Bệnh viện (BV) Đa khoa Hoàn Mỹ Cửu Long vừa tiếp nhận bệnh nhi D.G.P (39 tháng tuổi, ở tỉnh Trà Vinh) nhập viện trong tình trạng lơ mơ, mạch nhanh nhẹ, toàn thân bông tím, da tái, thở nhanh, huyết áp tụt. Qua thăm khám, bé được chẩn đoán sốc mất nước nặng, nhiễm trùng huyết, tiêu chảy cấp.

Mẹ bệnh nhi cho biết, sáng cùng ngày nhập viện, bé nôn ói 4-5 lần sau ăn, tiêu lỏng khoảng 4 lần, không sốt. Nhận thấy bé trở nên lừ đừ, mức độ gia tăng, không chịu uống, kêu bé không đáp ứng nên gia đình nhanh chóng đưa đến BV Đa khoa Hoàn Mỹ Cửu Long, bệnh nhi được các bác sĩ cấp cứu khẩn. Sau hơn 1giờ truyền dịch liều cao chống sốc và dùng kháng sinh liều cao đường tĩnh mạch điều trị vi khuẩn gram âm đường ruột, bệnh nhi dần tỉnh lại, huyết áp ổn định, da hồng hào hơn, giảm bông tím, thở đều. Bé tiếp tục điều trị truyền dịch bù nước điện giải, điều chỉnh kiềm toan. Sau 6 giờ được các bác sĩ tích cực theo dõi, điều trị, bệnh nhi bắt đầu đòi ăn và bú. Tình trạng bé tiếp tục tiến triển tốt lên và xuất viện sau 1 tuần điều trị.

Theo bác sĩ chuyên khoa nhi Quách Thị Kim Phúc, tiêu chảy cấp là tình trạng tăng lượng dịch đột ngột trong phân, biểu hiện bằng tiêu lỏng trên 3 lần trong vòng 24 giờ với thời gian tiêu chảy dưới 14 ngày. Tiêu chảy là một trong các bệnh lý hay gặp nhất ở trẻ, đặc biệt ở nhóm dưới 3 tuổi. Bệnh thường do siêu vi, nhưng một số tác nhân khác cũng gây ra tiêu chảy cấp thường gặp như vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm hoặc do tác dụng phụ kháng sinh… Trong đó, Rotavirus là nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất. Một số vi khuẩn như E.Coli, Klebsiella, Bacillus anthracis,... cũng gây tình trạng tiêu chảy cấp với tốc độ đào thải phân cao, rối loạn điện giải nếu không điều trị đúng và kịp thời.

Theo các bác sĩ, bệnh khởi phát với các triệu chứng biếng ăn, bú kém, đau bụng, nôn ói, sau đó tiêu lỏng nhiều lần, phân có màu vàng hoặc xanh rêu, có đàm hoặc máu lẫn trong phân. Một số triệu chứng thường kèm theo gồm sốt cao, trẻ bứt rứt, quấy khóc, khát nước, môi khô, mắt và thóp trũng, bụng chướng… Tùy theo mức độ mất nước mà trẻ có phác đồ điều trị khác nhau. Đồng thời, xử trí các biến chứng suy hô hấp, sốc mất nước, rối loạn điện giải. Trẻ cần bù nước và điện giải: đối với trẻ uống được: cho uống dung dịch Oresol; trẻ nhỏ hơn 2 tuổi uống 50 - 100ml sau mỗi lần tiêu; trẻ từ 2 tuổi trở lên uống 100 - 200ml sau mỗi lần tiêu. Trong thời gian này vẫn cho trẻ ăn, bú bình thường. Nếu trẻ cho dấu hiệu mất nước hay nôn ói không uống được hoặc tiêu chảy kèm sốt cao, phân xanh, có đàm hoặc máu thì phải nhập viện ngay để được bác sĩ khám, chẩn đoán và điều trị.

Để phòng ngừa những biến chứng nặng nề của tiêu chảy, nhất là tình trạng sốc mất nước, các bà mẹ nên cho trẻ uống dung dịch Oresol hoặc nước chín để nguội, nước dừa tươi, cháo loãng, súp… Nuôi con bằng sữa mẹ ngay từ lúc sinh càng sớm càng tốt vì trong sữa non có nhiều kháng thể giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, có lợi cho hệ tiêu hóa. Cần cho trẻ chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn chín, uống sôi, thức ăn phải đảm bảo tươi và đủ chất. Đặc biệt, vệ sinh tay đúng cách trước và sau khi cho trẻ ăn và khi chăm sóc vệ sinh trẻ. Tiêm ngừa cho trẻ đầy đủ theo lịch tiêm chủng để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm. Hiện nay, BV Đa khoa Hoàn Mỹ Cửu Long có đầy đủ các loại vaccine cho trẻ, đặc biệt là vaccine phòng ngừa tiêu chảy do Rotavirus, loại virus hay gặp nhất và dễ gây mất nước nặng ở trẻ em.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG