Quả roi có nhiều tên gọi khác nhau theo vùng miền. Miền bắc gọi là roi, miền nam gọi là mận, miền trung gọi là đào.
Quả roi được trồng nhiều ở Việt nam, có hình giống quả chuông, dài tầm 4cm - 6cm, khi chín có nhiều màu từ xanh, hồng, đỏ, trắng, tím. Bên trong ruột có màu trắng xốp, hạt màu nâu đen. Khi ăn quả có vị ngọt, giòn, nhiều nước. Quả roi cũng là một trong những loại quả được trưng bày trong mâm ngũ quả ngày tết với ý nghĩa mang lại sự may mắn.
Thân thuộc với khắp các vùng quê Việt, là loại quả dân dã nhưng ít ai biết được quả roi có tác dụng tốt cho sức khỏe như giàu chất xơ, tốt cho tiêu hóa, thanh nhiệt, giải độc, giàu vitamin C, A, B.
Theo netmeds.com, quả roi chứa các khoáng chất và vitamin thiết yếu như vitamin A và sắt, rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai do nhu cầu dinh dưỡng tăng lên và làm giảm các triệu chứng buồn nôn, khó chịu. Ngoài ra, lá cây roi có tác dụng giảm đau nhức ở phụ nữ sau khi sinh.
"Cholesterol xấu" hoặc lipoprotein mật độ thấp có thể dẫn đến sự tích tụ chất béo, chất sáp tích tụ trong động mạch gia tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ. Tuy nhiên, các chất dinh dưỡng và chất xơ trong quả roi có tác dụng ngăn ngừa và đào thải các cholesterol xấu, tăng cường sức khỏe của tim và sức khỏe tổng thể.
Quả roi rất giàu vitamin C và các hợp chất phenolic khác gọi là flavonoid giúp phá hủy các tế bào do các gốc tự do, chất ô nhiễm và các hóa chất độc hại dẫn đến các bệnh về sức khỏe như bệnh tim, ung thư và viêm khớp. Các gốc tự do được phát triển trong cơ thể khi cơ thể tiếp xúc với bức xạ, Thu*c lá hoặc khói và trong quá trình ăn uống hàng ngày. Đặc tính chống oxy hóa của quả roi giúp chống lại các độc tố trong cơ thể.
Quả roi rất giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa, khoáng chất như canxi, photpho, kẽm, natri, magie giúp loại bỏ các độc tố trong cơ thể, tăng cường hệ thống miễn dịch, phòng chống cảm lạnh.
Ăn roi thường xuyên có tác dụng tăng tốc độ đồng hóa carbohydrate, chất béo và protein trong thức ăn giống như chất xúc tác cho các enzyme trong các quá trình tiêu hóa. Điều này thúc đẩy sự thèm ăn và trao đổi chất thích hợp và giúp duy trì trọng lượng cơ thể tối ưu.
Chất xơ trong quả roi hỗ trợ tiêu hóa rất tốt cho những người có chức năng ruột không ổn định hoặc hay bị táo bón, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường.
Quả roi giúp bổ sung lượng lớn kali và nước giúp tăng cường sức mạnh của cơ bắp, giảm chuột rút do thiếu kali, natri và nước.
Hàm lượng nước dồi dào trong quả roi giúp làm dịu cơn khát và làm mát cơ thể trong mùa hè oi nóng. Khi cơ thể bị mất nước, nguồn nước và khoáng chất trong quả roi cung cấp nước và bổ sung chất điện giải.
Quả roi có tác dụng hạ đường huyết rất tốt. Giúp làm giảm dần lượng đường trong thực phẩm khi cơ thể hấp thu. Trong quả roi có chứa jambosine là một alcaloid tinh thể có hoạt tính sinh học làm gián đoạn quá trình chuyển hóa tinh bột thành đường do đó điều chỉnh mức đường, hỗ trợ tốt cho bệnh nhân tiểu đường. Tuy nhiên, tham khảo ý kiến bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng, để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Vitamin A và C từ quả roi giúp ngăn ngừa oxy hóa gây ra do chế độ ăn uống kém, căng thẳng và ô nhiễm. Nó cũng làm giảm khô da và giảm nếp nhăn. Các thành phần flavonoid có trong quả roi có tác dụng làm sáng da, làm trẻ hóa tế bào da, chậm lão hóa và làm cho khuôn mặt căng tràn sức sống.
Một quả roi cỡ trung bình chứa 4 gram chất xơ. Ăn các loại quả giàu chất xơ như quả roi giúp làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn và khiến bạn cảm thấy no lâu hơn, hạn chế sự thèm ăn. Từ đó tiết giảm được lượng calo dư thừa trong cơ thể, giảm cân hiệu quả.
Chất xơ cũng có thể cải thiện sức khỏe tiêu hóa của bạn và nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi, hỗ trợ trao đổi chất và kiểm soát cân nặng.
Hàm lượng chất dinh dưỡng trong một khẩu phần 100 gram nước ép roi được liệt kê dưới đây. Thông tin theo Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA): Nước 90%, Protein 1%, carbohydrate 2%, chất xơ 0,5%, tinh bột 0,0 g, đường 0,0 g.
- Ăn quá nhiều quả roi sẽ dẫn đến ngộ độc vì các khoáng chất kim loại tích tụ gây hại cho cơ thể do đó không nên ăn quá nhiều.
- Không nên ăn roi lúc đói bởi lượng lớn vitamin C có trong quả roi sẽ làm dạ dày tiết dịch tiêu hóa nhiều hơn, các vết viêm, trợt nông sẽ tái phát điều trị lâu khỏi.
- Không nên ăn roi sau khi ăn hải sản bởi vitamin C kết hợp với hải sản sẽ khiến bạn bị đau bụng, khó tiêu, đi ngoài hoặc dị ứng mẩn ngứa tùy theo cơ địa.
- Nên chọn mua tại các địa chỉ uy tín về thực phẩm sạch để tránh mua phải roi có ướp Thu*c bảo quản hoặc còn dư lượng Thu*c trừ sâu không tốt cho sức khỏe.