Gần đây đã xảy ra những vụ việc đau lòng do người tâm thần gây ra.Mới đây nhất, ngày 15/7, một người mẹ giết hai con rồi ném xuống giếng ở Bình Phước.
Người tâm thầnnặng thì vào trung tâm tâm thần, người tâm thần nhẹ thì thường chung sống với gia đình. Câu hỏi đặtra là sống chung với người mắc bệnh tâm thần sao cho an toàn?
Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông VũĐình Sơn, bác sĩ chuyên khoa I , Trưởng phòng Y tế Sở LĐ - TB & XHTPHCM, về vấn đề này.
Phóng viên: Thưa ông, có phải nhiều ngườimắc bệnh vẫn sinh hoạt như người bình thường nên khiến người nhà chủ quan?
Ông Vũ Đình Sơn: Bệnh không giống nhưnhững bệnh thông thường khác vì nó không bộc lộ ra bên ngoài, người bệnh dễ có những hành độngkhông lường trước được. Bệnh không bao giờ chữa khỏi.
Tôi từng gặp một trường hợp đau lòng ở CủChi. Người mẹ già chỉ có một đứa con trai nhưng mắc bệnh. Bà chăm sóc con rất kỹ, ngày nào cũng phađầy ly sữa cho con uống nhưng có một hôm vì nấu nước không đủ nên pha lưng ly thì bị con cự nự chorằng bà đã uống bớt. Nửa đêm hôm đó, lựa lúc bà ngủ, đứa con đã xuống tay giết mẹ.
Người nhà cần phát hiện những dấu hiệu sớm của bệnh để đưa họ điđiều trị như mất ngủ, khó ngủ liên tục 3 - 4 ngày; có những hành động đi ngược lại số đông như thumình lại, cô độc, nói vớ vẩn, gặp cái gì đó thì hét lên, bỏ đi lang thang…
Việc ngưng Thu*c haygiảm Thu*c phải do bác sĩ chuyên khoa chỉ định chứ không nên tự tiện ngưng Thu*c khi thấy ngườibệnh không lên cơn nữa. Một số gia đình có người bệnh đã mặc cảm nên không dám nói cho người ngoàibiết, không dám đưa đi điều trị nên để bệnh càng trầm trọng hơn.
Người bệnh rất khó uống Thu*c nên cần theo dõi đều đặn và nếu khóquá thì nhờ bác sĩ điều trị nhắc nhở (thông thường người bệnh rất nghe lời bác sĩ). Khi người bệnhcó những dấu hiệu bất thường thì cần đưa đi thăm khám để bác sĩ tăng, giảm liều.
Một lưu ý quan trọng là cần đối xử với người bệnh như người bìnhthường, không tranh luận tận cùng vấn đề với họ. Tuyệt đối không được xúc phạm kiểu "mày tâm thầnthì biết cái gì", điều này khiến họ rất dễ nổi xung thiên lên.
Người bệnh rất tình cảm và dễ tự áihơn người bình thường nên đừng xa lánh, khinh khi họ khiến họ găm hận trong lòng. Từng có trườnghợp người anh đi làm về mệt nên khi nghe em lải nhải thì la nên họ tự ái vì nghĩ mình là thứ bỏ đitrong xã hội, mỗi ngày tích tụ một ít đến một ngày đỉnh điểm, bệnh nhân cầm dao đâm anh.
Người nhà nên cất tất cả những đồ gây sát thương như dao, kéo.Tránh để người bệnh ở một mình với con nít. Nên tìm công việc nhẹ nhàng, phù hợp, không theo dâychuyền mà độc lập có lương cho họ như dán gia công bao diêm, se nhang, trồng cây… để họ cảm thấymình là người có ích. Tránh để người bệnh thức khuya; cần có chế độ dinh dưỡng ít mỡ, dễ tiêu, tạokhông gian yên tĩnh cho người bệnh.
Khi người bệnh lên cơn thì phải theo dõi, nhờ sự hỗ trợ của côngan, tổ dân phố phối hợp đưa đi bệnh viện chứ không tự tiện nhốt, khống chế họ; hoặc cho tiếp xúcvới người mà người bệnh tin tưởng để khuyên nhủ họ.
Cộng đồng cần tránh những hành vi như ném đá, chọc ghẹo người tâmthần. Ai cũng muốn được đối xử bình thường, kể cả . Họ là những người đáng thương hơncả vì chẳng ai muốn mình mắc bệnh.
Khi người ta tỏ ra dữ tợn thì mình cần tỏ ra thân thiện, chàohỏi họ bình thường. Thỉnh thoảng đi ngoài đường tôi vẫn gặp những lên cơn la hét aicũng sợ, tránh xa nhưng tôi chỉ cần lại nói chuyện, mời họ vào lề đường rồi dẫn đến công an phườngmời tổ LĐ-TB&XH của phường lập hồ sơ tập trung vào cơ sở bảo trợ xã hội.
Tuy nhiên, tôi khôngkhuyên mọi người làm điều này vì không phải ai cũng có kỹ năng nói chuyện với người tâm thần.
Càng ngày người mắc bệnh càng nhiều do nền kinh tế ngàycàng phát triển, hôm nay anh là chủ doanh nghiệp có nhiều người tâng bốc, ngày mai anh phá sản, vàotù, bị xa lánh nên rất dễ tâm thần. Cộng thêm việc sử dụng M* t*y đá khiến tỉ lệ thanh niên bị loạnthần, hoang tưởng ngày càng cao.
Theo Hoàng Lan - Pháp luật TPHCM