Quả Phật thủ những năm gần đây là một trong những loại trái cây người Việt sử dụng khá phổ biến để trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết. Phật thủ là loại quả thuộc họ cam bưởi nhưng có hình dáng khá kỳ lạ và là một lọa biến thể của quả thanh yên. Hình dáng của quả Phật thủ rất độc đáo giống như bàn tay người nên được gọi là Phật thủ hay bàn tay Phật.
Loại quả này có màu sắc và hương vị khá đậm đà, để lâu vẫn giữ được mùi thơm. Chính vì thế đây cũng là một trong những loại quà biếu được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, nhiều người chỉ biết Phật thủ dùng để trang trí, trưng bày còn không biết quả Phật thủ dùng để làm gì ngoài công dụng đó.
Tận dụng quả phật thủ làm bài thuốc quý
Theo Đông y, phật thủ vị cay, đắng, chua, tính ấm, có tác dụng chữa các chứng ăn không tiêu, đầy bụng, đau dạ dày, đau gan, cổ họng nghẹn tắc, ngực tức đầy, mạng sườn trướng đau...
Các nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, phật thủ có tác dụng giải trừ sự co thắt cơ trơn, hạ huyết áp, cắt cơn hen và tăng cường chức năng tiêu hóa… đồng thời chứa nhiều vitamin C, đường, acid hữu cơ, dầu chanh, glycozit.
Ngâm rượu
Theo nhiều bài thuốc Đông y, phật thủ rửa sạch, để ráo, cắt phiến ngâm rượu trong rượu trắng từ 7-10 ngày. Mỗi lần uống không quá 40-50 ml sẽ có tác dụng hỗ trợ điều trị các chứng rối loạn tâm thần ý thức (trầm cảm ức chế...).
Làm bài thuốc chhữa đau dạ dày
Với những người đau dạ dày thuộc mức nhẹ thì có thể dùng Phật thủ tươi 15 - 20g hoặc 6 - 10g phật thủ khô, thái lát thật mỏng hoặc tán vụn, cho vào ấm, pha nước sôi vào, đậy nắp kín như pha trà, để 10 - 15 phút sau rót ra uống lúc nóng. Ngày uống một thang, uống rải rác trong ngày thay nước trà.
Đau dạ dày mạn tính: Vị khí bất hoà, bụng đầy trướng, ăn không ngon, chán ăn. Cách dùng như sau: Lấy 10g phật thủ khô, 6g hoa nhài, cho vào ấm, pha nước sôi, hãm khoảng 10 - 15 phút rồi uống lúc nóng. Ngày uống một thang thay nước trà.
Theo y học dân tộc, phật thủ có vị cay, đắng và chua, tính ấm, đi vào hai kinh phế và tỳ, có tác dụng hành khí chỉ thống, hoá đờm, kiện vị, chỉ khái, giúp tiêu hoá, cầm nôn mửa, chữa ho. Qua nghiên cứu người ta thấy trong phật thủ có tinh dầu và một chất flavonoit gọi là hesperidin. Trong nhân dân ta, phật thủ được dùng chủ yếu để chữa ho dai dẳng có nhiều đờm, chữa đau dạ dày, bụng đầy trướng, nôn mửa...
Làm si rô chữa ho từ quả Phật thủ
Ngoài ngâm rượu chữa bệnh thì quả phật thủ còn được là si rô chữa ho. Sau khi rửa sạch với muối 30 phút, vớt ra để ráo thì bổ dọc theo múi, thái lát mỏng. Mạch nha (hoặc đường phèn) cho vào nồi đun cách thủy cho chảy loãng. Xếp một lớp phật thủ, một lớp mạch nha lần lượt cho đầy bát. Cho vào nồi đun cách thủy 1,5-2 tiếng đến khi phật thủ keo lại như mứt. Tắt bếp, lọc nước siro phật thủ mạch nha cho vào lo, để ngăn mát tủ lạnh dùng dần, đặc biệt là miếng phật thủ cho vào lọ sẽ có tác dụng giảm ho cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Đây là một cách khá đơn giản mà rất hữu hiệu cho những người có bệnh về đường hô hấp
Nấu cháo
Phật thủ 10-15 g, gạo tẻ 60-80 g. Nấu phật thủ lấy nước bỏ bã, nấu với gạo tẻ, khi cháo được cho thêm đường trắng khuấy đều, đun sôi. Dùng cho các trường hợp sốt ho, đau tức vùng ngực do tràn dịch màng phổi.
Hãm trà
Phật thủ 10 g. Rửa sạch, thái nhỏ, cho nước sôi hãm uống thay nước chè ngày một lần. Dùng cho các bệnh nhân viêm loét dạ dày tá tràng, co thắt tâm vị, đầy ợ hơi, buồn nôn, nôn ói.
Giải rượu với quả Phật thủ
Nếu bạn đang tìm cách uống rượu tẹt ga ngày tết mà không say thì bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn cách đơn giản nhất để giã rượu trong ngày Tết. Để giã rượu trong những ngày tết các bạn cần lấy 30g Phật thủ tươi (hoa hoặc quả) sau đó sắc lên rồi cho người đang say rượu uống. Cách này đơn giản mà cực hữu hiệu giúp những người say rượu không bị đau đầu mà rất tình táo.
Làm mứt
Rửa sạch quả phật thủ, lau khô, thái thành những miếng hạt lựu có kích thước khoảng 1cm. Sau đó cho vào nồi đế dày, đổ nước gấp đôi lượng miếng Phật thủ đã cho vào nồi, đậy vung và đun sôi.
Khi sôi, nên giảm lửa xuống, mở vung và đun tiếp khoảng 30-40 phút, lúc này phần nước sẽ chỉ còn xăm xắp với phần phật thủ.Với những người ăn được đường, cho thêm đường vào nồi, để lửa vừa, dùng thìa gỗ đảo đều để đường thấm kỹ vào phần thịt quả.
Tiếp tục đun cho đến khi nhiệt độ trong nồi đạt khoảng 110 độ C. Miếng phật thủ trở nên trong suốt một mầu vàng thì tắt bếp đi.
Để nguội rồi đổ mứt phật thủ vào hũ sạch, có nắp đậy kín có thể bảo quản trong 1 năm. Nếu thích ăn miếng mứt phật thủ khô hãy để các miếng phật thủ lên giấy thấm, rắc đường bột cho bám đều vào từng miếng mứt phật thủ. Để qua đêm, lúc này đường sẽ bám chặt vào từng miếng mứt. Có thể cất vào hộp kín ăn dần trong 6 tháng.
Ngâm lọ thủy tinh để trang trí
Ít ai ngờ rằng, quả phật thủ khi thờ cúng, trưng bày vẫn có thể tươi được rất lâu bằng cách dùng dao kéo cắt một chút phần cuống và ngâm vào nước.
Thông thường, nhiều người sẽ chọn lọ thủy tinh để khi quả ra rễ trắng nhìn rất đẹp và có thể dùng “lọ phật thủ” này đặt trang trí với những góc nhỏ trong nhà. Hình ảnh "lọ phật thủ" lạ mắt, mùi thơm dễ chịu của phật thủ sẽ mang lại cảm giác thư giãn cho mái ấm của nhiều gia đình trong mùa xuân mới.
Quỳnh Hoa
Theo tạp chí Sống khỏe
Chủ đề liên quan: