Các Thuốc như benzoyl peroxide hoặc axit salicylic là những Thuốc thông thường được dùng điều trị mụn (trứng cá) có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Các Thuốc như benzoyl peroxide hoặc axit salicylic là những Thuốc thông thường được dùng điều trị mụn (trứng cá) có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng (tuy hiếm gặp) nhưng có nguy cơ đe dọa tới tính mạng người dùng…
Những nguy cơ đã biết
Benzoyl peroxide là Thuốc kháng khuẩn có tác dụng trên vi khuẩn propionibacterium acnes. Tác dụng này rất có ích trên mụn trứng cá. Ngoài ra, benzoyl peroxid còn làm tróc vảy da và bong lớp sừng. Thuốc được dùng tại chỗ để điều trị mụn trứng cá nhẹ hoặc vừa và là Thuốc bổ trợ trong điều trị mụn trứng cá nặng và mụn trứng cá có mủ. Không dùng Thuốc cho người dị ứng với benzoyl peroxid hoặc một trong các thành phần của Thuốc. Tác dụng không mong muốn thường gặp nhất khi dùng Thuốc này là kích ứng da, viêm da tiếp xúc, khô da. Hiếm khi gặp hiện tượng ngứa dữ dội, tấy đỏ, nóng rát, sưng phù. Thuốc chỉ được dùng ngoài.
Salicylic acid có tác dụng làm tróc mạnh lớp sừng da và sát khuẩn nhẹ khi bôi trên da. Ở nồng độ thấp, Thuốc có tác dụng tạo hình lớp sừng (điều chỉnh những bất thường của quá trình sừng hóa); Ở nồng độ cao (>1%), Thuốc có tác dụng làm tróc lớp sừng. Khi bôi quá nhiều, Thuốc có thể gây hoại tử da bình thường. Không dùng acid salicylic đường toàn thân vì tác dụng kích ứng rất mạnh trên niêm mạc tiêu hóa và các mô khác. Acid salicylic được dùng tại chỗ dưới dạng đơn chất hoặc phối hợp với Thuốc khác (resorcinol, lưu huỳnh) để điều trị triệu chứng các trường hợp: trứng cá thường, viêm da tiết bã nhờn, vảy nến ở mình hoặc da đầu; vảy da đầu và các trường hợp bệnh da tróc vảy khác; Loại bỏ các hạt mụn cơm thông thường và ở bàn chân; Chứng tăng sừng khu trú ở gan bàn tay và gan bàn chân. Không dùng Thuốc cho người mẫn cảm với Thuốc hay bất kỳ thành phần nào trong chế phẩm; Người dễ bị mẫn cảm với salicylat. Không dùng trên diện da rộng, da bị nứt nẻ, dễ nhạy cảm hoặc trên niêm mạc. Một số tác dụng phụ thường gặp khi bôi Thuốc như kích ứng da nhẹ, cảm giác bị châm đốt. Dùng dài ngày acid salicylic trên diện rộng có thể bị ngộ độc salicylat (với các triệu chứng: lú lẫn, chóng mặt, đau đầu nặng hoặc liên tục, thở nhanh, tiếng rung hoặc tiếng vo vo trong tai liên tục).
Và những cảnh báo mới
Mới đây, FDA (Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ) đã cảnh báo việc sử dụng các sản phẩm trị mụn có chứa thành phần benzoyl peroxide hoặc axit salicylic có thể gây ra phản ứng dị ứng (tuy hiếm gặp) nhưng
nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng. Phản ứng dị ứng
nghiêm trọng này khác với các kích ứng da tại chỗ, ít độc hại hơn (đã được in trên nhãn của sản phẩm Thuốc) như cháy da, khô, ngứa, bong tróc, mẩn đỏ da và sưng nhẹ tại chỗ bôi Thuốc. Các phản ứng dị ứng
nghiêm trọng này chưa được đề cập trên các nhãn Thuốc. Đó là: khó thở, thở khò khè, hạ huyết áp, ngất xỉu… Trường hợp cá biệt, xuất hiện phát ban, ngứa mặt hoặc cơ thể (kể cả các bộ phận của cơ thể, nơi không được bôi Thuốc) và sưng mắt, mặt, môi cũng đã được báo cáo.
Dựa trên thông tin báo cáo, hiện FDA chưa thể xác định xem những phản ứng này đã được kích hoạt bởi benzoyl peroxide hay axit salicylic hoặc kết hợp cả hai. FDA sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ và đánh giá các vấn đề về an toàn này.
Để an toàn cho người sử dụng, những người dùng Thuốc lần đầu tiên nên bôi một lượng Thuốc nhỏ vào diện tích tổn thương nhỏ trong 3 ngày. Nếu không có cảm giác khó chịu xảy ra, có thể làm theo hướng dẫn ghi nhãn để sử dụng bình thường; Tránh sử dụng sản phẩm nếu bạn đã có phản ứng dị ứng hoặc quá mẫn cảm trước đó; Ngừng sử dụng sản phẩm và tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu thấy có hiện tượng phát ban hoặc ngứa mặt hoặc cơ thể, khó thở hoặc sưng mắt, mặt, đôi môi hoặc lưỡi…
DS. Hoàng Thu Thủy