Vì sao ngủ càng ít tăng cân càng nhiều?

“Cai” ngủ để giảm cân

Nhiều chị em suy luận rằng, ngủ nhiều, ít vận động nên sẽ tiêu tốn ít calo và gây ra béo phì. Một số nghiên cứu khoa học cũng khẳng định, ngủ quá nhiều khiến bạn tăng cân. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những người ngủ 9-10 tiếng/ ngày tăng 21% nguy cơ bị béo phì. Do đó, để đối phó với việc tăng trọng lượng cơ thể, nhiều người tìm mọi cách cắt giảm tối đa giấc ngủ. Họ làm việc, nghe nhạc, đọc báo, trò chuyện với bạn bè, uống chất kích thích… Họ làm tất cả chỉ để quên đi những cơn buồn ngủ.

Chị Hương Ly (Nguyễn Du, Q.1, Tp.HCM) vốn rất tự ti về thân hình “thon thon hình vại” của mình. Hết nhịn ăn rồi uống đủ các loại thuốc giảm cân mà không có tác dụng, chị cho rằng nguyên nhân có lẽ nằm ở tật ngủ “nướng” của mình. Chị lập tức lên kế hoạch “cai” ngủ để giảm cân. Buổi tối, hết làm việc cơ quan, việc nhà, lên mạng chát chít với bạn bè, chị còn “vẽ” ra bao nhiêu việc để làm mong sao “tiêu thụ” hết thời gian.

Có lúc quá mệt, hai con mắt chỉ chực dính vào nhau, chị Ly lại cố uống thêm cốc trà xanh hoặc cà phê đặc sánh cho tỉnh ngủ. Bạn bè gọi chị là “cú đêm” bởi lúc nào cũng thấy chị online và sẵn sàng nói chuyện. Sau 2 tháng khổ sở “cai ngủ”, chị bước lên bàn cân và thất vọng tràn trề. Cân nặng không những không giảm mà còn nhích lên khá nhiều so với “điểm xuất phát”. Thành tích chị Ly thu được là gương mặt hốc hác, thiếu sức sống và đôi mắt lờ đờ, thâm quầng…

Một nghiên cứu của Đại Case Western Reserve (Mỹ) khẳng định: Phụ nữ ngủ càng ít thì sự chệnh lệch về trọng lượng càng tăng lên. Theo đó, có trường hợp phụ nữ ngủ ít hơn 5h/ đêm nặng hơn những người ngủ đủ 7h là 15kg. Bên cạnh đó, những người ngủ ít không chỉ tiếu tốn ít calories mà còn có xu hướng thèm ăn và ăn nhiều hơn ví dụ như những người ngủ ít hơn 5h/ ngày sẽ làm giảm 15% sự ngon miệng, nhưng lại tăng 15% cảm giác đói bụng.

Điều gì đã làm nên sự kỳ lạ này?

Theo TS. Gregor Hasler (Viện Sức khỏe thần kinh quốc gia Hoa Kỳ), tình trạng mất ngủ còn ảnh hưởng xấu đến hoạt động của các hormone đốt cháy calo thừa trong một ngày. Khi thời gian thức giấc càng dài thì xu hướng ăn thêm càng tăng. Hoặc tình trạng thiếu ngủ có thể đã tàn phá hệ sinh hóa tự nhiên của cơ thể liên quan đến hoạt động và thời lượng ngủ đêm.

Thiếu ngủ sẽ làm tăng lượng hormone Ghrelin - hormone kích thích thèm ăn (đặc biệt là những món ăn giàu calo), làm tăng quá trình sản xuất chất béo và thúc đẩy cơ thể phát triển. Đây thực sự là một “báo động” nếu bạn đã qua tuổi dậy thì. Bởi lượng Ghrelin cao sẽ khiến bạn tích lũy một lượng mỡ không nhỏ. Ngoài ra, nó còn hạn chế việc đốt cháy calo và tăng sản xuất đường. Ngoài ra, ngủ ít còn làm giảm mạnh Leptin - loại hormone “báo” no của cơ thể. Lượng Leptin thấp khiến bạn luôn cảm thấy thèm ăn ngay cả khi bụng đã no căng.

Còn chuyên gia về giấc ngủ Sanjay Patel (Đại học Harvard, Mỹ) cho biết, có rất nhiều hóa chất và hormone kiểm soát cảm giác thèm ăn và tăng cân. Chúng rất dễ bị thay đổi khi thời gian ngủ giảm đi chỉ 1 hoặc 2 tiếng. Mỗi người có nhu cầu riêng về giấc ngủ, có người chỉ cần 3h, có người lại cần tới 11h/ đêm. Song dù ít hay nhiều thì nó vẫn đảm bảo cho cơ thể tỉnh táo suốt cả ngày. Nếu bạn ngủ ít hơn nhu cầu tự nhiên, ẩn họa đối với sức khỏe là điều khó tránh khỏi.

Theo tạp chí American Journal of Clinical Nutrition, khi thiếu ngủ, khả năng đốt cháy calories của cơ thể giảm đi khoảng 7% so với khi ngủ đủ. Quan trọng hơn, sau khi ăn sáng, việc tiêu hao calo trong cơ thể của những người này bị giảm tới 20% trong cả ngày.

Còn Hiệp hội Tim mạch Mỹ đã chỉ ra rằng, những phụ nữ ngủ ít hơn 4h/ đêm sẽ ăn thêm 329 calo vào ngày hôm sau so với khi họ ngủ 9h. Ở đàn ông, con số này là 263 calo. Những người này khi thiếu ngủ không chỉ ăn nhiều thêm mà còn có xu hướng chọn những đồ ăn nhiều đường. Bên cạnh việc gây tăng cân, thiếu ngủ còn là nguyên nhân gây rối loạn chuyển hóa, tăng nguy cơ viêm nhiễm, mắc bệnh đái tháo đường, huyết áp cao…

Hay các chuyên viên tư vấn khẳng định: “Cai” ngủ để giảm cân là một phương pháp cực kỳ phản khoa học. Trong thực tế, có rất nhiều người giảm cân do ngủ ít. Tuy nhiên, họ thường là những người mắc bệnh mất ngủ hoặc có các vấn đề về tâm lý, thần kinh như căng thẳng, lo lắng…

Còn trường hợp ép cơ thể không ngủ để giảm cân là một cách làm trái với quy trình của đồng hồ sinh học. Khi đó, cơ thể bạn buộc phải thay đổi và gồng mình lên để duy trì sự tỉnh táo. Sau một ngày lao động vất vả, cơ thể cần được ngủ để phục hồi lại trạng thái khỏe mạnh. Khi không được nghỉ ngơi, cơ thể cảm thấy uể oải, mệt mỏi và sẽ có cơ chế thay đổi để tự thích nghi, đó là lấy thêm năng lượng để bù lại.

Vì thế, không có gì đáng ngạc nhiên khi bạn ăn nhiều thêm sau một đêm thiếu ngủ.

Nếu tình trạng này kéo dài có thể gây ra những rối loạn trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm về huyết áp, viêm nhiễm và đặc biệt là rối loạn chuyển hóa.

Bạn nên ngủ khoảng 7-8h/ ngày và ngủ trước 23 giờ đêm để đảm bảo sức khỏe.

Hiện nay, chị em phụ nữ giảm cân bằng rất nhiều phương pháp. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, bạn nên giảm cân bằng chế dộ dinh dưỡng khoa học theo mô hình tháp dinh dưỡng kết hợp với tập luyện và sinh hoạt lành mạnh.

An Nhiên

Theo tạp chí Sống Khỏe