Viêm âm hộ, *m đ*o, là tình trạng viêm các bộ phận Sinh d*c ngoài của phụ nữ. Tình trạng này thường do vi trùng, vi nấm hoặc ký sinh trùng.
Ngoài ra
viêm âm hộ, *m đ*o, còn do lượng estrogen thấp, (viêm teo *m đ*o), hoặc do đáp ứng dị ứng, hoặc kích ứng với các chất như kem diệt tinh trùng, bao cao su, xà phòng hoặc tắm bồn với sữa tắm.
1. Những nguyên nhân.
Viêm *m đ*o do vi trùng: 40 đến 50% các trường hợp viêm *m đ*o là do vi trùng. Tỉ lệ viêm *m đ*o do vi trùng thật khó xác định, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy, khoảng 10 đến 41% phụ nữ, đã bị viêm *m đ*o do vi trùng, ít nhất một lần gặp trong đời,
viêm âm hộ, *m đ*o, gặp nhiều nhất ở những phụ nữ có nhiều bạn tình, và thấp nhất ở phụ nữ chưa quan hệ T*nh d*c. Bệnh này không được xem là một bệnh lây truyền qua dường T*nh d*c, cho dù người bệnh có thể mắc qua quan hệ T*nh d*c.
Viêm *m đ*o do vi trùng, không do một loại vi trùng đặc biệt nào gây ra, mà là hậu quả của sự mất cân bằng, trong quần thể vi khuẩn bình thường của *m đ*o. 90% số vi khuẩn tìm thấy trong *m đ*o bình thường, thuộc họ Lactobacillus. Vì những nguyên nhân chưa rõ, có sự thay đổi của quần thể vi khuẩn, dẫn đến ưu thế phát triển, của các loại vi khuẩn khác. Bệnh nhân viêm *m đ*o vi trùng, có số lượng vi trùng như Gardnerella vaginalis, Mycoplasma hominis, Bacteroides, và Mobiluncus, rất nhiều trong *m đ*o. Các vi trùng này được tìm thấy, với số lượng từ gấp 100 đến 1000 lần, so với *m đ*o bình thường. Ngược lại, vi khuẩn Lactobacillus lại hiện diện, với số lượng rất ít, hoặc hoàn toàn không có.
viêm âm hộ, *m đ*o do vi nấm: thường thấy từ 20 đến 25%, trường hợp
viêm âm hộ, *m đ*o là do nấm Candida. Khoảng 75% số phụ nữ, bị nhiễm nấm *m đ*o ít nhất một lần. 80 đến 90% trường hợp
viêm âm hộ, *m đ*o, do nấm Candida, là do sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans. Dùng kháng sinh bừa bãi, sẽ diệt các vi khuẩn cộng sinh, có ích trong *m đ*o, và gây ra sự bùng phát của vi nấm Candida. Bệnh hiếm khi gặp ở bé gái trước tuổi dậy thì, và phụ nữ độc thân,
viêm âm hộ, *m đ*o, do vi nấm, thường gặp ở phụ nữ có thai, đái tháo đường không kiểm soát, dùng Thu*c Tr*nh th*i, hoặc dùng nhiều kháng sinh.
Viêm *m đ*o do Trichomonas: chiếm 15 đến 20% các trường hợp viêm *m đ*o. Ước tính có khoảng 120 triệu phụ nữ, nhiễm Trichomonas trên toàn thế giới. Khác với 2 loại âm hộ, *m đ*o, mô tả ở trên, bệnh do Trichomonas, được xem là một bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c. Bệnh xảy ra ở cả nam lẫn nữ, và nguyên nhân là do nhiễm ký sinh trùng đơn bào Trichomonas vaginalis. Nhiễm Trichomonas vaginalis, thường kết hợp với những bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c khác, bao gồm cả HIV gây bệnh AIDS.
Ngoài ra,
viêm âm hộ, *m đ*o, còn do nguyên nhân dị ứng, kích ứng, tổn thương, lượng oestrogen thấp, và một số bệnh lý khác. Các yếu tố nguy cơ khác gây
viêm âm hộ, *m đ*o, bao gồm dụng cụ tử cung (IUD), quan hệ T*nh d*c sớm, nhiều bạn tình, tiền sử bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c. Nguy cơ
viêm âm hộ, *m đ*o do Candida, bao gồm tiền sử nhiễm Candida, giao hợp thường xuyên, dùng Thu*c Tr*nh th*i, có thai, bệnh AIDS, dùng nhiều kháng sinh hoặc corticoids, đái tháo đường, thụt rửa *m đ*o thường xuyên, dùng nhiều Thu*c rửa vệ sinh phụ nữ, mặc quần áo chật, sử dụng tampon *m đ*o, (vaginal sponge), hoặc dụng cụ tử cung (IUD).
2. Các triệu chứng.
Các triệu chứng điển hình của
viêm âm hộ, *m đ*o, là dịch tiết *m đ*o (huyết trắng), ngứa, và kích ứng, có thể nặng hoặc nhẹ, tùy theo từng người.
Triệu chứng chính của
viêm âm hộ, *m đ*o, do vi trùng, là dịch tiết *m đ*o có mùi tanh cá, loãng, trắng đục hoặc xám, kèm theo ngứa và cảm giác nóng rát. Sau giao hợp, mùi tanh cá sẽ nặng hơn.
Các triệu chứng của
viêm âm hộ, *m đ*o, do Candida bao gồm ngứa, rát, giao hợp đau, và dịch tiết *m đ*o đặc, đóng cục, màu trắng.
Triệu chứng của
viêm âm hộ, *m đ*o do Trichomonas: tiểu buốt, giao hợp đau, dịch tiết *m đ*o màu vàng xanh hoặc xám, hôi thối, đôi lúc có bọt.
3. Điều trị.
Điều trị
viêm âm hộ, *m đ*o, do bất kỳ nguyên nhân nào, cũng nên do bác sĩ chuyên khoa quyết định. Không nên dùng các Thu*c bán không cần toa, vì dễ gây kháng Thu*c, và làm cho chẩn đoán gặp nhiều khó khăn về sau. Viện Nghiên cứu Dịch tễ học Mỹ, tổng hợp số liệu, do 390 bác sĩ chuyên khoa phụ sản cung cấp cho thấy, có đến 44% số phụ nữ được chẩn đoán
viêm âm hộ, *m đ*o, do vi trùng đã tự mua Thu*c kháng nấm, để điều trị trước khi đi thăm khám.
viêm âm hộ, *m đ*o, do vi trùng, cần được điều trị mỗi ngày, bằng metronidazole (Flagyl, Protostat), hoặc clindamycin (Cleocin), liên tục một tuần, (Thu*c uống hoặc kem bơm vào *m đ*o). Viêm do Trichomonas, được điều trị bằng metronidazole liều cao, uống một lần duy nhất, hoặc liều trung bình, uống ngày 2 lần liên tục một tuần. Bạn tình nam của bệnh nhân cũng cần được điều trị cùng lúc, để tránh lây lan trở lại.
viêm âm hộ, *m đ*o, do Candida, thường được điều trị bằng các gel, kem, hoặc Thu*c đạn đặt thẳng vào *m đ*o, các Thu*c kháng nấm, thường dùng để trị
viêm âm hộ *m đ*o do Candida, bao gồm fluconazole đường uống (Diflucan), butoconazole (Femstat), clotrimazole (Gynelotrimin, Mycelex), miconazole (Monistat), ticonazole (Vagistat). Thu*c sẽ có hiệu quả sau vài ngày. Phụ nữ nhiễm Candida đã tái phát nhiều lần, cần được điều trị trong nhiều tuần, kết hợp với điều trị phòng ngừa dài hạn.
Điều trị hỗ trợ: tập trung vào việc tái tạo lại môi trường, cân bằng về vi khuẩn bình thường của *m đ*o. Lactobacillus acidophilus và L. bifidus được khuyên dùng. Có thể dùng đường uống, hoặc bơm trực tiếp vào *m đ*o. Bơm thụt rửa *m đ*o bằng acid boric, có thể giúp acid hóa pH *m đ*o, để ngăn chặn sự phát triển của những vi khuẩn gây bệnh. Đối với trường hợp viêm teo niêm mạc *m đ*o, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, dùng kem có chứa progesterone thoa tại chỗ, có thể giảm bớt các triệu chứng, do niêm mạc *m đ*o mỏng đi gây nên.
Thay đổi chế độ ăn, và bổ sung thêm chất dinh dưỡng, cũng có thể giúp ích cho việc điều trị
viêm âm hộ, *m đ*o. Các vitamin chống oxy - hóa, bao gồm A, C, E, và các vitamin nhóm B, vitamin D được khuyên dùng. Các thực phẩm tránh dùng, bao gồm phô-mai, rượu, chocolat, nước tương, đường, dấm, thực phẩm lên men. Nên mặc quần lót rộng rãi, bằng vải coton.
viêm âm hộ, *m đ*o, là một bệnh có triệu chứng nhẹ. Đa số phụ nữ đáp ứng tốt với điều trị. Những viêm nhiễm ở *m đ*o, nếu không được điều trị đúng mức, sẽ dẫn đến những biến chứng, như viêm phần phụ, (pelvicin f lammatorydisease), viêm nội mạc tử cung, nhiễm trùng sau phẫu thuật.
4. Phòng ngừa.
Nhiễm trùng âm hộ, *m đ*o, có thể được phòng tránh, bằng những biện pháp sau:
Không được sử dụng những Thu*c điều trị vi nấm, bán không cần toa, nếu chưa được chẩn đoán chính xác nhiễm nấm candida *m đ*o.
Tránh thụt rửa *m đ*o nhiều, vì sẽ gây rối loạn cân bằng vi sinh vật, và tạo điều kiện cho chúng xâm nhập, lên tử cung và phần phụ.
Lau khô người và tránh mặc quần áo ướt sau khi tắm.
Tránh trang phục quá chật. Nên dùng quần lót bằng vải coton.
Rửa sạch màng ngăn *m đ*o, nắp chụp cổ tử cung, các dụng cụ, dùng để bơm Thu*c diệt tinh trùng sau khi sử dụng. Nên dùng bao cao su, để phòng tránh những bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c.
Sau khi đi tiểu, nên lau chùi từ phía trước ra sau, để tránh đem vi trùng từ phân vào *m đ*o.
Nên tránh dùng vaginal sponge, (tampon *m đ*o), để phòng tránh
viêm âm hộ, *m đ*o.
Bác sĩ: HOÀNG XUÂN ĐẠI.