Ra máu bất thường *m đ*o là một thuật ngữ nói lên tình trạng ra máu ngoài chu kỳ kinh bình thường của chị em phụ nữ trong tuổi sinh đẻ. Ở những phụ nữ có dùng Thu*c nội tiết Tr*nh th*i có ra máu *m đ*o được định nghĩa chảy máu không định trước, tính trong khoảng 90 ngày từ ngày bắt đầu sử dụng nội tiết Tr*nh th*i.
ra máu bất thường *m đ*o là
một thuật ngữ nói lên tình trạng ra máu ngoài chu kỳ kinh bình thường của chị
em phụ nữ trong tuổi sinh đẻ. Ở những phụ nữ có dùng Thu*c nội tiết Tr*nh th*i
có ra máu *m đ*o được định nghĩa chảy máu không định trước, tính trong khoảng
90 ngày từ ngày bắt đầu sử dụng nội tiết Tr*nh th*i.
Tình trạng này bao gồm ra máu
thường xuyên có trên 5 đợt ra máu, ra máu kéo dài có trên một đợt ra máu kéo
dài 14 ngày và
ra máu bất thường có từ 3 - 5 đợt ra máu xảy ra dưới 14 ngày.
Tại sao có sự ra máu bất
thường?
Nội tiết Tr*nh th*i về cơ chế
có vai trò ngăn cản không cho sự thụ thai xảy ra, bằng nhiều phương cách và tác
động lên nhiều giai đoạn trong quá trình thụ thai. Với hai thành phần chính
trong Thu*c nội tiết Tr*nh th*i là estrogen và progesterone. Cụ thể chống sự
rụng trứng, ngăn cản sự xâm nhập của tinh trùng, làm nội mạc tử cung không còn
thích hợp cho sự làm tổ của trứng. Về mặt không mong muốn đối với nội tiết
Tr*nh th*i là tăng cân, tăng chuyển hóa đường đạm, tắc nghẽn mạch do huyết
khối, vì là thành phần steroid có làm thay đổi ít nhiều lên chức năng gan.
Mặt khác, nhận thấy khi sử
dụng có giảm sức bền mạch máu nông gây ra sự ra huyết, đáp ứng nội mạc đối với
nồng độ estrogen và progesterone trong quá trình sử dụng kéo dài ảnh hưởng đến
mô học nội mạc tử cung. Bên cạnh đó, một số bệnh lý tại cổ tử cung như: viêm cổ
tử cung, góp phần vào tình trạng ra máu *m đ*o những dấu hiệu này đôi lúc người
phụ nữ hay bỏ qua vì các dấu hiệu trên thực tế không thấy xuất hiện mà chỉ có
dấu hiệu ra huyết trắng trước khi dùng nội tiết.
Các kiểu ra máu *m đ*o khi sử
dụng nội tiết Tr*nh th*i
Các loại viên Thu*c tránh
thai kết hợp, dưới dạng viên, dạng dán: kiểu ra máu không đều, khoảng 20%, xảy
ra trong 3 tháng đầu, sang tháng thứ tư trở đi ra máu ổn định trong chu kỳ kinh
mà không có sự
ra máu bất thường. Đối viên Thu*c chỉ chứa progesterone dạng
uống, có 1/3 số phụ nữ có sự thay đổi chu kỳ kinh, trong đó chiếm 10%, có ra
máu thường xuyên ngoài chu kỳ. Đôi khi sự ra máu không ổn định theo chu kỳ
kinh. Đối với loại Thu*c tiêm và Thu*c dạng que cấy chỉ chứa progesterone
thường có rối loạn ra máu, trong đó khoảng 35% có hiện tượng vô kinh. Sau 6
tháng sử dụng, có khoảng 15% ra máu kéo dài hơn chu kỳ kinh.
Cách kiểm soát
Đối với viên Thu*c ngừa thai
kết hợp tiếp tục uống trong 3 tháng: với những loại viên ngừa thai chỉ có
progesterone vẫn có thể dùng, không nhất thiết phải hỗ trợ việc dùng kèm với
một loại Thu*c khác để cải thiện việc ra máu, lợi ích dùng để Tr*nh th*i vẫn
mang lại nhiều hiệu quả hơn là nguy cơ. Riêng Thu*c ngừa thai dạng que cấy hay
dạng tiêm, vẫn sử dụng có thể kết hợp Mefenamid acid 500mg uống liên tục trong
5 ngày, mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 1 viên, một khi có sự ra máu kéo dài, hoặc ra
máu nhiều. Chú ý dùng Mefenamid acid, không dùng cho người nhạy cảm với Thu*c
hoặc loét dạ dày.
Các chọn lựa điều trị ra máu
bất thường ở phụ nữ sử dụng que cấy: chỉ định lấy que cấy ra một khi: người sử
dụng yêu cầu, ra máu kéo dài khi điều trị nội khoa thất bại, ra máu nhiều và
cách điều trị hỗ trợ can thiệp không hiệu quả.
Khi phụ nữ sử dụng nội tiết
Tr*nh th*i, có hiện tượng ra máu ngoài chu kỳ kinh hoặc mỗi chu kỳ kinh xảy ra,
lượng ra máu nhiều hơn, cần thiết đi khám phụ khoa và có ý kiến của bác sĩ
chuyên khoa. Chọn lựa điều trị
ra máu bất thường mà có sử dụng biện pháp tránh
thai chỉ có progesterone cần thêm các dấu hiệu chứng cứ để có lựa chọn điều trị
hiệu quả. Trước khi lựa chọn các biện pháp Tr*nh th*i dùng dạng nội tiết, nhất
thiết phải được tư vấn của bác sĩ chuyên khoa về kiểu ra máu được mong đợi.
BS.CKII. NGUYỄN HỮU THUẬN