khám và chẩn đoán viêm quanh khớp vai được thực hiện qua các bước: chẩn đoán lâm sàng, chẩn đoán cận lâm sàng, chẩn đoán chuyên biệt. ở mỗi thể bệnh đều có những triệu chứng, đặc điểm bệnh lý khác nhau và phương pháp điều trị khác nhau. do đó, chẩn đoán đúng thể bệnh sẽ tạo điều kiện cho việc điều trị được diễn ra thuận lợi, an toàn.
Viêm quanh khớp vai là thuật ngữ được dùng để chỉ chung cho các bệnh lý viêm cấu trúc phần mềm quanh khớp vai như túi thanh dịch, gân, bao khớp. nó không dùng để chỉ các tổn thương xảy ra ở đầu xương, sụn khớp hoặc màng hoạt dịch. để khám và chẩn đoán viêm quanh khớp vai, nó được tiến hành thông qua các bước sau đây:
Bệnh viêm quanh khớp vai được chia thành 4 thể bệnh. ở mỗi thể, các triệu chứng bệnh cũng có những điểm khác biệt. việc thực hiện chẩn đoán dựa trên những biểu hiện đó sẽ giúp đưa ra được những kết luận ban đầu về bệnh. đây là căn cứ để bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh những phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng và cách chữa trị phù hợp. cụ thể như sau:
Thông thường, thể đau vai đơn thuần sẽ xuất hiện ở các gân khớp vai như gân cơ trên – dưới vai, gân nhị đầu, gân cơ vai, cơ tròn nhỏ. đặc biệt, nó thường xuất hiện ở gân nhị đầu và gân trên vai.
Nếu mắc thể bệnh này, người bệnh sẽ có các biểu hiện: khớp vai bị đau theo kiểu cơ học. khi làm các động tác mạnh ở cánh tay còn lại hoặc cử động vai, cơn đau sẽ tăng lên. ngoài ra, cơn đau cũng sẽ có xu hướng tăng khi người bệnh ít cử động khớp hoặc vào ban đêm. lúc này, bệnh nhân khó có thể nằm ở tư thế nghiêng vì việc nằm tỳ lên vai sẽ gây đau hơn. đôi khi, cơn đau còn lan xuống cả cánh tay của người bệnh.
Thể bệnh này thường xảy ra do tình trạng túi thanh mạc bị viêm. mà viêm túi thanh mạc lại bi gây ra bởi vi tinh thể được tạo ra từ quá trình calci hóa mũ các gân cơ quanh vi tinh thể. nó cũng là kết quả của sự di chuyển calci hóa vào túi thanh mạc ở vị trí phía dưới mỏm cùng của cơ delta. triệu chứng đặc trưng khi mắc thể bệnh này là cơn đau sẽ xuất hiện đột ngột với cường độ rất dữ dội. nó sẽ lan rộng ra khắp vai, lan lên cổ, cánh tay hoặc lan xuống tận bàn tay. hệ quả là sự vận động của khớp vai bị mất đi. vì khả năng cử động không còn, do đó cánh tay thường nằm ở tư thế ép sát vào thân. bệnh nhân cũng không thực hiện được những động tác vận động khớp vai một cách thụ động.
Thêm vào đó, khi bị thể đau vai cấp vùng da bên ngoài khớp vai còn có hiện tượng nóng, sưng, nhiều trường hợp còn thấy cả những khối sưng bùng nhùng trước cánh tay – nơi tương ứng với vị trí túi thanh mạc bị viêm. người bệnh cũng có thể bị sốt nhẹ.
Viêm quanh khớp vai thể này thường gây đau dữ dội ở khớp vai, đồng thời có kèm theo tiếng răng rắc. khoảng vài ngày sau, vùng da phần trước cánh tay có thể xuất hiện các vết bầm tím. lúc này, bệnh nhân sẽ bị đau và nhận thấy rõ sự hạn chế của vận động của khớp vai. một số trường hợp, mặc dù cơn đau không còn nhưng họ cũng thể vận động được khớp vai một cách bình thường.
Người bệnh bị thể giả liệt khớp vai sẽ khó có thể vận động chủ động, nhưng vận động thụ động (nghĩa là có sự tác động của người khác) vẫn diễn ra bình thường. họ cũng sẽ không có dấu hiệu nào liên quan đến hệ thần kinh. trường hợp bó dài gân nhị đầu bị đứt, khi khám sẽ thấy phần đứt cơ nằm ở vị trí trước dưới cánh tay nếu gấp đối kháng cánh tay.
Đây là thể bệnh đau theo kiểu cơ học, bệnh nhân sẽ thấy đau nhiều về đêm. cơn đau chỉ kéo dài vài tuần rồi biến mất hoặc giảm đi. nhưng thay vào đó, khớp vai sẽ bị cứng lại. khám sẽ thấy khớp vai bị mất vận động ở cả dạng chủ động và thụ động. việc thực hiện các động tác, đặc biệt là các động tác quay ngoài hoặc dang tay sẽ bị hạn chế. nếu dơ tay lên sẽ thấy cả xương bả vai di chuyển cùng 1 khối với xương cánh tay.
Nếu chẩn đoán cận lâm sàng, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm máu, chụp x – quang, siêu âm, doppler năng lượng.
Nếu bệnh nhân bị viêm quanh khớp thể cứng khớp vai, họ sẽ được chỉ định chụp x -quang. lúc này, người bệnh sẽ thấy khoang khớp bị thu hẹp khoảng 5 – 10ml, cản quang khớp giảm, đồng thời các màng hoạt dịch bị biến mất.
Trên đây là bệnh án khám và chẩn đoán viêm quanh khớp vai được chúng tôi tổng hợp. đây là bước thực hiện vô cùng quan trọng. thăm khám và xác định được chính xác thể bệnh tạo điều kiện cho việc áp dụng các biện pháp điều trị đúng, an toàn.