"đa bướu mỡ đối xứng" (multiple symmetric lipomatosis), hay còn gọi là bệnh madelung, ngoài ra còn cách gọi khác là "bướu mỡ lành tính đối xứng – benign symmetrical lipomatosis". căn bệnh được mô tả đầu tiên bởi benjamin brodie vào năm 1846 và tiếp theo đó là báo cáo của madelung, launois và bensaude vào năm 1898.
Bệnh thường gặp ở nam giới, gặp ở tuổi trung niên, khoảng 30-50 tuổi. Nguyên nhân của bệnh thì chưa rõ, nhưng thường gặp ở người thường xuyên uống rượu bia, bệnh có liên quan đến chuyển hóa chất mỡ.
Biểu hiện của bệnh rõ ràng nhất là có khối bướu mỡ cân xứng hai bên cổ, vai, gáy, lưng, ngực, bụng. thường không gây đau đớn, đôi khi có đau nhẹ tại bướu. các bướu này không có vỏ bao như các loại bướu mỡ mà thông thường, đây là điểm mấu chốt để các phẫu thuật viên cân nhắc khi chọn lựa có nên phẫu thuật hay không.
Bệnh "đa bướu mỡ đối xứng" là bệnh hiếm gặp của chuyển hóa mỡ, rất hiếm khi chuyển dạng ác tính. các biến chứng gây ra do khối bướu mỡ chèn ép vào các cấu trúc cạnh cổ như khó nuốt, nuốt đau, hoặc khàn tiếng cũng rất ít khi xảy ra. các bướu ở trung thất hay sau phúc mạc có thể gây chèn ép đường thở hoặc mạch máu.
Tuy nhiên, người bệnh cần đến các bệnh viện chuyên khoa, để bác sĩ thăm khám lâm sàng, chụp cắt lớp hình ảnh... để phân biệt đa bướu mỡ đối xứng với một số bệnh lý khác như hội chứng cushing, bướu mỡ-mạch máu, bướu sợi, bướu sợi thần kinh, sarcôm mỡ niêm, bệnh lý tuyến nước bọt mang tai.
Với đa bướu mỡ đối xứng, phẫu thuật vẫn là phương pháp được chọn lựa duy nhất, nhưng tỉ lệ tái phát trên 63%. do đó, khi hiểu rõ về căn bệnh này và tùy tình trạng mức độ khối u mỡ, người bệnh có thể cân nhắc phẫu thuật hoặc không theo tư vấn bác sĩ.
Khối bướu mỡ hình thành trên hai vai của nam bệnh nhân.
(Trưởng khoa Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á TP HCM)