Viêm họng là bệnh lý xảy ra phổ biến do nhiều nguyên nhân khác nhau, được kích hoạt dưới nhiều hình thức, đặc biệt là khi chuyển mùa. Để quá trình chữa bệnh diễn ra suôn sẻ, áp dụng đúng phương pháp điều trị, phòng ngừa phát sinh biến chứng và những rủi ro nghiêm trọng, người bệnh cần hiểu rõ và biết cách phân biệt các loại viêm họng.
Viêm họng là bệnh về đường hô hấp xảy ra phổ biến và được kích hoạt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng sưng đỏ của niêm mạc họng do những phản ứng viêm bị kích thích và tấn công tại khu vực này.
Có nhiều nguyên nhân cùng các hình thức kích hoạt sự hình thành và phát triển của bệnh viêm họng. tuy nhiên thường gặp nhất là viêm họng do nhiễm vi khuẩn hoặc nhiễm virus. dựa vào nguyên nhân, hình thức kích hoạt và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý, triệu chứng và mức độ nguy hiểm của từng loại viêm họng sẽ khác nhau.
Vì viêm họng xảy ra với nhiều loại khác nhau nên quá trình chẩn đoán và chữa bệnh thường gặp nhiều khó khăn. để chẩn đoán chính xác bệnh lý và áp dụng các phương pháp điều trị thích hợp, người bệnh cần hiểu và phân biệt các loại viêm họng.
Thông tin dưới đây là danh sách các loại viêm họng thường gặp nhất, dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm:
Bệnh viêm họng cấp tính là dạng viêm họng xảy ra phổ biến không chỉ riêng người lớn mà còn đối với trẻ em, đặc biệt là thời tiết chuyển mùa, chuyển từ nóng sang lạnh. bệnh lý này có thể xảy ra do bệnh nhân bị nhiễm trùng, hoặc xuất hiện do một vài nguyên nhân cơ bản khác.
Hầu hết những trường hợp bị viêm họng mãn tính có nhiễm trùng đều xảy ra do cơ thể bị xâm nhập bởi vi khuẩn (liên cầu khuẩn nhóm a – s.pyogenes, tụ cầu, liên cầu, phế cầu, hemophilus influenzae…), virus (adenovirus, sởi, cúm…). trong đó tình trạng nhiễm virus phổ biến hơn trong tất cả các trường hợp.
Bệnh viêm họng cấp tính có thể xuất hiện một cách riêng biệt. tuy nhiên bệnh thường xuất hiện đồng thời với tình trạng viêm amidan, viêm va, sởi, cúm, phát ban, vincent, bạch hầu, ho gà, một số bệnh về máu hoặc tinh hồng nhiệt.
Bệnh có thể dễ dàng lây lan từ người với người khi tiếp xúc với dịch mũi, tiếp xúc qua đường dịch họng hay nước bọt. dựa trên các biểu hiện lâm sàng, bệnh viêm họng cấp tính được phân thành hai loại. bao gồm: viêm họng trắng và viêm họng đỏ. rất thường gặp bệnh viêm họng cấp tính trong mùa lạnh.
Triệu chứng toàn thân
Các triệu chứng cơ năng khác
Nếu viêm họng cấp tính xuất hiện do họng bị kích ứng bởi thời tiết chuyển mùa thì bệnh lý này chỉ kéo dài trong vòng 3 – 4 ngày. bên cạnh đó những triệu chứng sẽ nhanh chóng mất đi, bệnh sẽ tự lui dần khi bệnh nhân chăm sóc tốt và có sức đề kháng tốt.
Tuy nhiên đối với những trường hợp có sức đề kháng yếu (người cao tuổi, trẻ em, người có bệnh lý) thì bệnh sẽ dễ tiến triển nặng, có diễn biến phức tạp hơn. Đồng thời có khả năng gây ra nhiều biến chứng, cụ thể:
Những biến chứng sẽ dễ dàng xuất hiện hơn khi nguyên nhân gây bệnh viêm họng là vi khuẩn liên cầu nhóm a (s. pyogenes).
Viêm họng mãn tính thể hiện cho tình trạng viêm lan tỏa ở họng. sau viêm họng cấp, viêm họng mãn tính cũng là một dạng rất hay gặp, thường xảy ra đồng thời với bệnh viêm xoang mạn tính, viêm mũi, đôi khi có thể xuất hiện với viêm khí phế quản mãn tính, viêm thanh quản.
Có 3 hình thức thể hiện cho bệnh viêm họng mãn tính. bao gồm: quá phát, xuất tiết và teo. bên cạnh đó thể điển hình là tình trạng viêm họng mãn tính tỏa lan, tình trạng viêm họng mãn tính khu trú gồm viêm amidan mạn tính và viêm va mạn tính.
Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là tình trạng viêm mũi xoang mãn tính, thường gặp nhất là viêm xoang sau. việc bệnh nhân thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, bụi xi măng, hơi hóa học, bụi vôi, các chất kích thích như rượu, Thu*c lá… hoặc có vấn đề về cơ địa như dị ứng, đái đường, suy gan, tạng khớp… cũng là nguyên nhân khiến bệnh viêm họng mãn tính hình thành và phát triển.
Bác sĩ chuyên khoa thường dựa vào triệu chứng toàn thân để chẩn đoán và ra hướng điều trị cho những bệnh nhân mắc bệnh viêm họng mãn tính.
Những triệu chứng nêu trên sẽ trở nên nghiêm trọng hơn ở những bệnh nhân có thói quen hút Thu*c lá, uống rượu hoặc nói nhiều.
Ngoài ra dựa trên đặc điểm tổn thương, bệnh viêm họng mãn tính được phân thành 4 loại và kèm theo những triệu chứng như sau:
Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh viêm họng mãn tính có thể gây ra các biến chứng sau:
Viêm họng xung huyết dễ xảy ra trong thời điểm chuyển mùa. do cơ thể không kịp thích ứng với việc thời tiết thay đổi thất thường nên sức khỏe dễ bị ảnh hưởng, sức đề kháng suy yếu, hệ hô hấp bị tổn thương và làm phát sinh bệnh viêm họng xung huyết.
Ngoài ra viêm họng xung huyết còn thường xảy ra ở những người bị rối loạn nội tiết, người bị suy gan, rối loạn dạ dày ruột. trong các loại viêm họng, viêm họng xung huyết khá nguy hiểm nên bệnh nhân cần phải nhanh chóng chữa trị.
Biến chứng tại chỗ
Biến chứng ở những cơ quan lân cận
Biến chứng xa
Viêm họng giả mạc còn có tên gọi khác là viêm họng bạch hầu. dạng viêm họng này khá hiếm gặp. bệnh có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. tuy nhiên sự tác động của trực khuẩn klebs – loeffler lên cơ thể là nguyên nhân chủ yếu.
để nhận biết bệnh viêm họng giả mạc, người bệnh có thể dựa vào những triệu chứng sau:
Triệu chứng đặc trưng
Triệu chứng khác
Nếu sớm được điều trị, bệnh viêm họng giả mạc có thể khỏi hẳn sau 10 ngày. tuy nhiên nếu điều trị chậm trễ, bệnh có thể gây ra các biến chứng sau:
Viêm họng do liên cầu khuẩn xảy ra do vi khuẩn streptococcus xâm nhập vào vùng hầu họng dẫn đến viêm và đau rát họng. bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. tuy nhiên trẻ nhỏ có độ tuổi từ 5 đến 15 tuổi sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. viêm họng do liên cầu khuẩn được đánh giá là một loại viêm họng vô cùng nguy hiểm do bệnh có khả năng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Các triệu chứng sẽ xuất hiện và rõ ràng hơn sau từ 2 đến 5 ngày bị nhiễm vi khuẩn streptococcus.
Những triệu chứng của bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn gồm:
Không phải tất cả những bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn streptococcus đều mắc bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn. điều này có nghĩa vi khuẩn có thể truyền từ người này sang người khác nhưng không xuất hiện biểu hiện bệnh.
Những triệu chứng của bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn thường nặng hơn so với triệu chứng của các loại viêm họng khác. hơn thế, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều biến chứng nếu không được chữa bệnh đúng cách và kịp thời.
Các biến chứng có thể xuất hiện gồm:
Viêm họng do virus là tình trạng nhiễm trùng niêm mạc họng do sự tác động của các chủng virus thường gặp như virus sởi, virus cúm, adenovirus, coronavirus, rhinovirus, epstein-barr, herpes simplex…. bên cạnh đó loại viêm họng này thường bùng phát một cách mạnh mẽ khi thời tiết thay đổi hoặc vào mùa lạnh.
Những triệu chứng của bệnh viêm họng do virus thường khởi phát một cách đột ngột. những triệu chứng có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả cơ quan hô hấp và sức khỏe toàn thân. tuy nhiên bệnh tương đối lành tính và thường không gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Viêm họng do virus có thể khởi phát một cách đơn độc. Tuy nhiên bệnh cũng có khả năng xuất hiện đồng thời nhiều bệnh lý khác như viêm VA, viêm amidan, cúm, sởi, ho gà, bạch hầu, sốt phát ban.
Để nhận biết bệnh viêm họng do virus, người bệnh có thể dựa vào những dấu hiệu nhận biết sau:
Do với viêm họng do nhiễm khuẩn, viêm họng do virus thường nhẹ, tương đối lành tính và thường không gây biến chứng. thông thường các triệu chứng của bệnh sẽ thuyên giảm trong khoảng từ 3 đến 5 ngày, bệnh có thể khỏi hẳn từ 7 – 10 ngày mà không cần sử dụng Thu*c.
Tuy nhiên không phải tất cả trường hợp bị viêm họng do virus đều tự khỏi, nhất là những bệnh nhân có sức đề kháng suy yếu. vì thế bệnh nhân nên sử dụng Thu*c theo hướng dẫn của bác sĩ nếu bệnh viêm họng do virus không thể tự khỏi.
Trong trường hợp để bệnh xuất hiện kéo dài, bệnh nhân có thể đối mặt với một số vấn đề khác, gồm:
Viêm họng hạt là một trong các loại viêm họng thường gặp, thường phát sinh do bệnh viêm họng mãn tính. bệnh đặc trưng bởi tình trạng phát triển quá mức của những tế bào lympho ngay tại thành sau họng dẫn đến sưng, phình to và tạo ra những hạt nhỏ.
Ngoài việc phát sinh từ bệnh viêm họng mãn tính, bệnh viêm họng hạt còn xảy ra do bệnh nhân bị viêm amidan, nhiễm vi khuẩn, thường xuyên hút Thu*c lá, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm… dựa vào tổn thương thực thể, bệnh viêm họng hạt được phân thành 4 loại gồm:
Bệnh viêm họng hạt có thể sớm được khắc phục nếu bệnh nhân kịp thời chữa trị đúng cách. đối với những trường hợp chủ quan, bệnh viêm họng hạt có thể tiến triển và làm phát sinh những biến chứng sau:
Bài viết là thông tin cơ bản về các loại viêm họng cùng dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm. từ những thông tin trên có thể nhận thấy bệnh viêm họng xảy ra phổ biến do nhiều nguyên nhân, bệnh có nhiều dạng và có khả năng gây biến chứng nguy hiểm. chính vì thế để đảm bảo an toàn và có phương pháp chữa bệnh thích hợp, tránh dẫn đến bệnh mãn tính và gây biến chứng, người bệnh nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. khi đó bệnh nhân sẽ được tiến hành kiểm tra và kịp thời điều trị với các phương pháp thích hợp.