Mất nước ở tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng có thể gây ra các dấu hiệu kín và khó nhận biết, nhưng để lại hậu quả rất lớn ở người cao tuổi. Do đó, những người chăm sóc người già nên học cách nhận biết các dấu hiệu của nó, tìm hiểu các biện pháp khắc phục và cách phòng ngừa.
Xác định dấu hiệu bệnh tật ở người thân đôi khi không hề đơn giản. Một số bệnh có dấu hiệu rõ ràng, nhưng một số tuy không có triệu chứng nhưng ngày qua ngày có tác động tinh vi đến sức khỏe.
Thu*c: Nhiều niên đang dùng các loại Thu*c khác nhau. Một số loại Thu*c là Thu*c lợi tiểu trong khi một số loại tăng tiết mồ hôi ở bệnh nhân như Thu*c kháng histamin và Thu*c nhuận tràng.
Giảm cảm giác khát: Cảm giác khát giảm dần theo tuổi tác. Một số niên không đủ sức để uống nước khi khát. Một số người dựa vào những người chăm sóc không thể biết khi nào họ khát, do đó dẫn đến mất nước.
Giảm chức năng thận: Chức năng thận trong cơ thể giảm theo tuổi tác và điều này gây ra sự suy giảm trong bảo tồn chất lỏng. Chức năng giảm tiến triển sau 50 năm nhưng nó trở nên cấp tính và đáng chú ý hơn sau 70 năm.
Bệnh tật: Người có thể bị mất nước nhanh chóng vì một số bệnh như nôn mửa và/hoặc tiêu chảy.
Dấu hiệu mất nước nghiêm trọng: Mạch yếu nhanh; Thở nhanh bất thường; Đầy hơi; Co giật; Khô mắt; Co thắt cơ nghiêm trọng và co thắt ở dạ dày, lưng và chân tay; Huyết áp thấp; Da nhăn nheo không có độ đàn hồi...
Biến chứng có thể gây ra do cơ thể mất nước
Mất nước ở người cao tuổi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng khi không được điều trị kịp thời. Những biến chứng này bao gồm:
Kiệt sức do nhiệt: Người già có thể gặp những chấn thương do nhiệt nếu không uống đủ nước khi tập thể dục mạnh hoặc đổ mồ hôi nhiều. Các thương tích có mức độ nghiêm trọng khác nhau và bao gồm chuột rút do nhiệt, kiệt sức vì nóng và say nắng đe dọa tính mạng.
Phù não: Đôi khi cơ thể hấp thụ quá nhiều trong các tế bào khi một người già uống nước sau một thời gian mất nước. Lượng nước dư thừa gây ra sưng phù ở một số tế bào. Biến chứng nghiêm trọng dẫn đến khi các tế bào não bị phù.
Hôn mê bất tỉnh: Các chất điện giải như natri và kali giúp truyền tín hiệu từ tế bào này sang tế bào khác. Thông điệp có thể lẫn lộn khi điện giải mất cân bằng. Điều này có thể gây ra co giật cơ không tự nguyện và bất tỉnh trong một số trường hợp.
Sốc giảm thể tích máu: Đây là hậu quả nghiêm trọng và đôi khi đe dọa đến tính mạng do tình trạng mất nước ở người cao tuổi. Sốc do giảm thể tích máu là hậu quả của tình trạng giảm tiền gánh do mất thể tích dịch trong lòng mạch (có thể do mất máu toàn phần hoặc chỉ mất dịch hoặc huyết tương). Giảm tiền gánh sẽ dẫn đến giảm cung lượng tim và tăng sức cản mạch hệ thống để bù trừ cho tình trạng giảm cung lượng tim và duy trì tưới máu cho những cơ quan quan trọng. Nếu phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể không để lại di chứng. Nếu phát hiện muộn và điều trị không kịp thời, tình trạng tụt huyết áp kéo dài dẫn tới suy đa tạng và Tu vong.
Suy thận: Có khả năng đe dọa tính mạng và xảy ra khi thận người già không thể loại bỏ chất độc và chất lỏng dư thừa trong máu.
Người chăm sóc nên gọi xe cứu thương hoặc nhanh chóng đến phòng cấp cứu gần nhất nếu người đó nghi ngờ rằng người già trong nhà bị mất nước nghiêm trọng.
Nhâm nhi nước với số lượng nhỏ.
Bạn có thể làm mát người bị mất nước nếu người đó có nhiệt độ cao hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao theo các cách sau:
Đặt người cao tuổi trong phòng điều hòa để khôi phục nhiệt độ cơ thể trở lại bình thường và phá vỡ chu kỳ tiếp xúc với nhiệt.
Cách nào ngăn ngừa mất nước ở người cao tuổi?
Một số cách để ngăn ngừa mất nước ở người cao niên bao gồm:
Khuyến khích người cao tuổi uống chất lỏng với số lượng nhỏ trong suốt cả ngày thay vì số lượng lớn cùng một lúc.
Khuyến khích người cao tuổi ăn thực phẩm nhiều nước để đáp ứng nhu cầu nước hàng ngày, có thể bao gồm các sản phẩm từ sữa, trái cây và rau củ quả.
Để giúp người cao tuổi dễ dàng uống nhiều nước hơn một cách tự nguyện, bạn có thể chuẩn bị các thức uống bao gồm nước trái cây, nước hoặc sữa trong mỗi bữa ăn và đặt đồ uống yêu thích của họ gần đó.
Người chăm sóc và người cao tuổi nên biết các dấu hiệu mất nước sớm để khắc phục và không để xảy ra các biến chứng do mất nước.
BS. Trịnh Hồng Minh (Sức khỏe & Đời sống)