Đái tháo đường type 1.5

Có bao nhiêu dạng bệnh đái tháo đường?

Trước nay chúng ta thường biết đến các dạng đái tháo đường như type 1 xảy ra khi tuyến tụy ngưng sản xuất insulin, bệnh đái tháo đường type 2 xảy ra khi tuyến tụy vẫn sản xuất insulin nhưng lượng insulin này không đủ dùng cho cơ thể hoặc khi cơ thể không thể sử dụng insulin.

Cũng có thêm một dạng bệnh đái tháo đường nữa là đái tháo đường thai kỳ xuất hiện ở một số phụ nữ mang thai, khi đó đường huyết tăng suốt thai kỳ nhưng sẽ trở lại mức bình thường nếu được chăm sóc tốt trước khi sinh. Gần đây, các nhà y học còn khám phá một dạng đái tháo đường mới gọi là bệnh đái tháo đường type 1.5


Đái tháo đường type 1.5 là gì?

Đây là dạng bệnh đái tháo đường tự miễn tiềm ẩn ở người lớn, hay còn gọi là LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults).

Bệnh đái tháo đường này có cả đặc tính của đái tháo đường type 1 lẫn đái tháo đường type 2 nên được gọi là đái tháo đường type 1.5. Lúc khởi đầu bệnh đái tháo đường type 1.5 thường bị cho là bệnh đái tháo đường type 2 vì triệu chứng đặc trưng của đái tháo đường type 1 không thấy xuất hiện. Nguyên nhân là trong đái tháo đường type 1.5 tuyến tụy vẫn sản xuất insulin nên cơ thể không thiếu hụt insulin nghiêm trọng như bệnh đái tháo đường type 1.

Sự khác biệt chính giữa đái tháo đường type 1.5 và type 2 là đái tháo đường type 1.5 có một đáp ứng miễn dịch tương tự bệnh đái tháo đường type 1. Có nghĩa là hệ miễn dịch trong cơ thể chúng ta sẽ xem các tế bào beta ở tuyến tụy là những “phần tử lạ” và huy động lực lượng đến tiêu diệt những tế bào có nhiệm vụ sản xuất insulin này. Cuối cùng đa số bị tiêu diệt. Song quá trình này diễn ra rất chậm chạp chứ không như đái tháo đường type 1. Sự hiện diện của những protein vốn “ra lệnh” cho hệ miễn dịch tấn công các tế bào beta chỉ có ở đái tháo đường type 1 và type 1.5. Còn trong đái tháo đường type 2 thì không thấy những protein này.

Diễn tiến bệnh ra sao?

Một người bị bệnh đái tháo đường type 1.5 có thể không biết mình bị bệnh dù đôi lúc họ có những triệu chứng đặc trưng của bệnh đái tháo đường type 2. Điều này đặc biệt cần lưu ý ở người cao tuổi vì những triệu chứng của đái tháo đường type 2 thường làm người bệnh nghĩ rằng đấy là triệu chứng của tuổi già và không đi xét nghiệm hoặc khám bác sĩ cho đến khi triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Đến lúc ấy, những hậu quả của bệnh đái tháo đường đã trở nên nguy hiểm. Các nhà nghiên cứu ước tính khoảng 10% bệnh nhân được chẩn đoán là đái tháo đường type 2 nhưng thật sự họ bị đái tháo đường type 1.5. Có nghĩa là những bệnh nhân này sẽ phải cần insulin để ổn định đường huyết vì hệ miễn dịch sẽ “đóng cửa” nhà máy sản xuất insulin của các tế bào beta.

Nếu bệnh đái tháo đường type 1.5 được chẩn đoán sớm thì kết quả sẽ khả quan. Nhiều bằng chứng cho thấy trị liệu insulin ở giai đoạn sớm có thể bảo tồn tế bào beta trong thời gian lâu hơn. Sự chẩn đoán nhầm lẫn là đái tháo đường type 2 sẽ khiến bệnh nhân đái tháo đường type 1.5 dùng nhiều dược phẩm đường uống hơn vốn không hiệu quả hoặc không cần thiết. Biết sớm đái tháo đường type 1.5 giúp bệnh nhân ổn định đường huyết tốt hơn và hạn chế những rủi ro cho sức khỏe do hậu quả của bệnh đái tháo đường. Cách duy nhất để kết luận bệnh nhân bị đái tháo đường type 1.5 hay type 2 là xét nghiệm máu để tìm ra sự có mặt của kháng thể protein.

Do đái tháo đường type 1.5 na ná đái tháo đường type 1 nên phương pháp điều trị giống nhau. Đó là liệu pháp insulin.

AloBacsi.vn
Theo DS Nguyễn Bá Huy Cường - Tuổi trẻ

Mạng Y Tế