Chủ yếu (80 %) là do virut, các loại virut có khả năng cao gây bệnh gồm có: Rhinovirus, coronavirus và parainfluenza virus, Virut cúm A và cúm B, Viruts adenovirus, virus Epstein-Barr (EBV), herpes simplex (HPV) thường gây ra lở loét lạnh... Ngoài ra còn do các loại khác nhau của vi khuẩn : tụ cầu, liên cầu trong đó có liên cầu khuẩn tan huyết b nhóm A gây nhiều biến chứng nguy hiểm, lậu cầu trùng, nấm ký sinh...
Chất kích thích và chất gây dị ứng có thể làm cháy các lớp lót ở họng gây viêm họng, bao gồm: Chất gây kích ứng giải phóng vào không khí như: Các dung môi hòa tan, xăng công nghiệp, Thu*c xịt chứa hóa chất, khí lò than có chứa khí lưu huỳnh, khói bụi và uống rượu mạnh nồng độ cao sẽ đốt cháy lớp lót niêm mạc miệng, lạm dụng Thu*c xông xịt mũi.... Nhiễm lạnh: Mùa đông lạnh, không khí khô hanh là 1 điều kiện phát sinh bệnh viêm họng, hoặc thay nhiệt độ đột ngột thất thường. Thời tiết nóng bức sử dụng điều hòa nhiệt độ nhiều, độ lạnh sâu cơ thể chưa thích nghi kịp, da bị khô và dễ bị viêm họng.
Theo Các chuyên gia, tùy vào từng nguyên nhân gây bệnh mà sẽ có phương pháp điều trị phù hợp.
Chỉ sử dụng kháng sinh khi xác định nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn. Một số loại Thu*c trị bệnh thường được kê đơn gồm Amoxicillin, Augmentin, Penicillin, Thu*c hạ sốt Paracetamol, Thu*c long đờm, kháng viêm...
Từ khi Thu*c kháng sinh chưa được nghiên cứu, ông cha ta đã áp dụng các mẹo từ thảo dược tự nhiên giúp đẩy lùi vô cùng hiệu quả. Các cách trị tại nhà nổi tiếng mọi người đều biết như:
Chữa đau họng, bằng mật ong, rau diếp cá, lá mơ, lá hẹ, hành tây, húng chanh, cây rẻ quạt…