Cá chép nấu xích tiểu đậu: Cá chép 1 con 0,5 - 1kg, đánh vảy, bỏ mang và ruột, đậu đỏ 120g và trần bì (vỏ quýt) 6g, rửa sạch, nhồi 2 vị vào bụng cá. Nước vừa đủ, đun to lửa cho sôi, rồi nhỏ lửa, nấu tới nước sánh là được.
Kỳ 2: Món canh, cháo chữa
xơ gan cổ trướng">
xơ gan cổ trướng
Các món canh, cháo
Cá chép nấu xích tiểu đậu: Cá chép 1 con 0,5 - 1kg, đánh vảy, bỏ mang và ruột, đậu đỏ 120g và trần bì (vỏ quýt) 6g, rửa sạch, nhồi 2 vị vào bụng cá. Nước vừa đủ, đun to lửa cho sôi, rồi nhỏ lửa, nấu tới nước sánh là được. Công dụng: thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy, tiêu thũng, trị
xơ gan cổ trướng">
xơ gan cổ trướng vàng da, viêm túi mật, viêm tuyến tụy. Ngày ăn 2 lần, ăn cá, uống canh.
Canh thịt lợn mao căn: Mao căn, rễ cỏ tranh (rễ khô 50g, rễ tươi 150g), cắt từng đoạn ngắn rửa sạch, thịt lợn nạc 350g, rửa sạch thái chỉ. Hai thứ cho vào nồi, nước vừa đủ, nấu chín, cho gia vị là được. Công dụng: ích khí, thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng. Trị cổ trướng vàng da, mệt mỏi, cơ thể suy nhược.
Cháo tạm trúc diệp, đậu đỏ: tạm trúc diệp 100g, rửa sạch, cắt nhỏ, đậu đỏ loại nhỏ 50g, gạo nếp 100g đãi sạch, ngâm trương cho vào nồi, nước 1 lít, đun lửa to cho sôi, khi hạt gạo nếp sắp nở mới cho tạm trúc diệp vào, nấu chín là được. Công dụng: thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, cổ trướng, chia ngày ăn 2 - 3 lần.
Cháo ý dĩ, phục linh: Bột bạch phục linh 20g, xích tiểu đậu 50g, ý dĩ (hạt bo bo) 100g. Ngâm xích tiểu đậu nửa ngày rồi cho vào nấu cháo cùng ý dĩ, khi chín nhừ thì cho bột phục linh vào nấu tiếp; sau đó cho ít đường đỏ, ăn trong ngày. Công dụng chữa viêm gan, xơ gan vàng da (hoàng dãn).
Cháo táo tàu, ngó sen: táo tàu 10 quả (bỏ vỏ và hạt), hạt bo bo (ý dĩ) 50 - 100g, bột ngó sen 15g. Nấu hạt bo bo cho chín, mềm, cho táo tàu vào, đun sôi tiếp, sau đó cho bột ngó sen vào (bột hòa tan cho đều với nước sôi), đun sôi lại lần nữa là được, chia 2 lần ăn trong ngày. Công dụng: an thần, lợi thủy, trừ
xơ gan cổ trướng">
xơ gan cổ trướng.
Cháo nhân trần: nhân trần 60g, gạo lức 100g. Nhân trần rửa sạch đun lấy nước, bỏ bã, cho gạo lức vào, đã vo sạch, đun to lửa cho sôi, sau đun nhỏ lửa, nấu cháo loãng, có thể cho ít đường đỏ, ăn ngày 2 - 3 lần. Ăn liền 7 - 10 ngày là một liệu trình. Công dụng: trị
xơ gan cổ trướng, vàng da cấp. Hoặc thay nhân trần bằng chi tử nhân 30g, gạo lức 100g. Nấu ăn như cháo nhân trần. Công dụng: trị viêm gan vàng da, thổ huyết, lỵ ra máu, tiểu ra máu, họng đau, bệnh lậu.
Ăn cá chép ốp thấm ba đậu: cá chép 1 con to 0,5 - 1kg, dùng dao mổ dọc 2 bên sống lưng thật sâu, ba đậu 40 hạt, lột bỏ vỏ rồi nhét vào 2 bên dọc sống lưng cá cho đầy, ốp cá lại, dùng giấy bạc bọc ngoài 3 lớp, ràng rịt kỹ, để lên lửa than, nướng chín, rồi bỏ hết ba đậu, chỉ ăn cá chép với nước cơm sôi, ăn nhạt, kiêng mắm, muối. Trong ngày sẽ đi đại tiện, tống hết vật tanh hôi. Bụng xọp dần. Nếu đi đại tiện nhiều thì uống nước đun sôi để nguội sẽ đi bình thường.
Ăn cá chép, tỏi, đậu đỏ: Cá chép tươi sống khoảng 500g, mổ thịt, để cả vảy, bỏ ruột. đậu đỏ nhỏ hạt 100g, tỏi vài nhánh. Đậu nấu chín, nhét tỏi và đậu vào bụng cá, gói cá bằng lá chuối tươi, buộc kỹ rồi vùi vào tro nóng có than hồng, khi chín dừ cá lấy ra ăn nhạt, ngày ăn một lần, ăn 3 - 6 ngày liền.
Các loại nước uống:
- Chi tử 12g, nhân trần 12g, nước 600ml, sắc còn 200ml, cho chút đường chia 3 lần uống trong ngày.
- Chi tử 16g, hoàng bá 12g, cam thảo 4g, sắc nước uống ngày một thang.
- Mẫu đơn bì 8g, rễ cỏ tranh 20g, thục địa, hoài sơn, bạch truật, địa cốt bì mỗi vị 12g, sơn thù, trạch tả, phục linh, đương quy mỗi vị 8g, sắc uống ngày một thang.
- Cây chó đẻ răng cưa 100g, sắc nước 4 lần. Lần 1: sắc với 3 bát nước lấy một bát Thu*c. Ba lần sau đều sắc với 2 bát nước lấy nửa bát Thu*c. Trộn chung 4 nước, thêm ít đường đỏ, đun sôi cho tan, chia 6 lần uống trong ngày. Khi hết triệu chứng xơ gan, vàng da, thôi không uống Thu*c chữa.
- Nhân trần, bồ công anh, uất kim mỗi vị 30g, nghệ vàng 12g, sắc uống ngày một thang.
- Nhân trần 20g, quả dành dành 10g, đại hoàng 5g, sắc uống ngày một thang.
- Nhân trần 100g, bồ công anh 50g, đường đỏ 30g, nước 600ml, sắc với nhân trần và bồ công anh còn 400ml, cho đường vào là được. Chia 2 lần uống trong ngày.
Thu*c thoa ngoài: Rễ trầu già 10g, bồ kết 5g, long não 3g, gừng khô 4g, tỏi 1 củ nhỏ. Tất cả giã nát, ngâm với rượu trong một tuần. Dùng thoa bụng, ngày 3 lần, nhiều hơn càng tốt.
Lương y Minh Chánh