10 doanh nghiệp là: Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Bạch Đằng TMC, Công ty TNHH MTV Cơ khí - Điện - Điện tử Tàu thủy, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Tạp phẩm, Công ty Cổ phần Cơ khí và Xây dựng Bắc Bộ, Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết bị và Xây dựng Hồng Hà, Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng công trình Đại An, Công ty Cổ phần Đầu tư - Xây dựng và Thương mại Thăng Long, Công ty Cổ phần Kỹ thuật Đại cơ Việt Nam, Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật, Công ty Cổ phần Đầu tư Tài Chính Việt Tín. Tổng số tiền 10 lên tới trên 22 tỷ đồng, kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng trăm lao động.
Đặc biệt, các này đều đã bị Bộ LĐ-TB&XH, UBND thành phố hoặc BHXH TP. Hà Nội xử phạt vi phạm hành chính nhưng hầu hết các không nộp tiền xử phạt, không đóng hoặc chậm đóng tiền nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
Phó Giám đốc BHXH TP. Hà Nội Vũ Đức Thuật cho biết, mặc dù BHXH thành phố đã thực hiện nhiều giải pháp đôn đốc thu nợ, trong đó có việc xử phạt vi phạm hành chính nhưng 10 nói trên vẫn chưa thực hiện nghiêm túc cam kết về lộ trình trả nợ và khắc phục số nợ theo kết luận thanh tra. Thậm chí, các vẫn tiếp tục tái phạm để nợ kéo dài, dẫn đến số tiền nợ đọng, chậm đóng BHXH tăng thêm.
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 216 của Bộ luật Hình sự, Nghị quyết 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 214 về tội gian lận BHXH, Điều 215 về tội gian lận BHYT và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động của Bộ luật Hình sự, 10 nói trên đã có dấu hiệu phạm tội. Vì thế, BHXH thành phố đã củng cố hồ sơ và căn cứ vào buổi làm việc của liên ngành với 10 này, liên ngành sẽ thống nhất đưa ra thông báo chính thức về việc chuyển hồ sơ các trên sang cơ quan công an để xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo BHXH thành phố Hà Nội, tính đến hết tháng 9/2019, tổng số nợ BHXH phải tính lãi trên địa bàn thành phố là 1.989,4 tỷ đồng, chỉ tính riêng tổng số nợ BHXH lớn của 500 đơn vị sử dụng lao động từ 6 - 24 tháng đã lên tới gần 280 tỷ đồng. Một số lớn như: Công ty TNHH May mặc xuất khẩu VIT Garmant (Khu công nghiệp Quang Minh) nợ trên 21,09 tỷ đồng - 18 tháng; Công ty CP Đầu tư và Phát triển công nghiệp cao Minh Quân (Nhà hàng O2 - KĐT Văn Khê) nợ 16,4 tỷ đồng - 19 tháng; Công ty CP Đầu tư và Xây dựng số 4 (Tòa nhà ICON 4 - 243A Đê La Thành) nợ 6,8 tỷ đồng...
Về nguyên nhân của tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, BHXH thành phố Hà Nội cho hay, có nhiều nguyên nhân như gặp khó khăn khiến hoạt động sản xuất kinh doanh bị thu hẹp dẫn đến tình trạng mất khả năng thanh toán, bị phong tỏa hóa đơn; dừng hoạt động, giải thể... Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng một số đang hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận, trả lương thưởng cho người lao động bình thường nhưng vẫn tìm cách đối phó, trốn tránh, chiếm dụng tiền đóng của người lao động để sử dụng vào mục đích khác; một số người lao động chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi chính đáng của mình nên đã thỏa thuận với chủ trốn đóng BHXH hoặc chỉ đăng ký đóng BHXH mang tính “đối phó”... Chính vì vậy, nhiều người lao động sau đó phải chịu thiệt thòi vì không được giải quyết các quyền lợi về BHXH như: Trợ cấp ốm đau, thai sản, T*i n*n lao động - bệnh nghề nghiệp, không được hưởng lương hưu... khiến cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn.
Trước những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp như trên, BHXH thành phố Hà Nội đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành thanh tra, kiểm tra đối với các nợ đọng BHXH, BHYT; chỉ đạo BHXH các quận, huyện, thị xã tiếp tục tổ chức nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra, đôn đốc thu nợ... với quyết tâm giảm tỷ lệ nợ BHXH xuống còn dưới 2% so với số phải thu trong năm 2019, qua đó góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Mai Lan