Ngâm, tắm thảo dược nằm trong phép chữa ngoài của đông y. Đây là phương pháp thường dùng các Thu*c có tinh dầu tác dụng khu phong, tán hàn,
trừ thấp, hoạt huyết, tiêu viêm, lưu thông kinh lạc... tác động lên bộ phận phía ngoài cơ thể như: da, gân cơ để chữa bệnh.Ngâm,
tắm thảo dược có tác dụng kích thích hệ tuần hoàn, tiêu hóa, thần kinh, tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng chuyển hóa, chống viêm, chống stress và điều hòa cơ thể; đặc biệt giải phóng cho cơ thể khỏi những cơn đau do co gân cơ, cứng khớp.
- Bong gân, cứng khớp, teo cơ, hạn chế vận động.- Chấn thương chi giai đoạn cấp, mãn, sẹo co cứng.- Đau dây thần kinh.- Viêm khớp: Viêm đa khớp dạng thấp, bệnh gút...- Một số bệnh rối loạn vận mạch.- Tăng huyết áp, mất ngủ…
Chống chỉ định:Chống chỉ định tuyệt đối:- Viêm cấp và các chấn thương cấp tính.- Vết thương nhiễm khuẩn, vết thương hở.- Tắc động mạch hay tĩnh mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.- Các khối u ác tính, lao tiến triển.- Bệnh nhân say rượu, tâm thần.Chống chỉ định tương đối:- Các trường hợp giảm cảm giác nóng, lạnh.- Trẻ em, bệnh nhân tâm thần.- Các bệnh tim mạch, hô hấp, thận (không điều trị toàn thân).
Bệnh nhân phải được khám và chẩn đoán đúng bệnh có chỉ định điều trị bằng ngâm, tắm, xông thảo dược.Bệnh nhân trước một đợt điều trị phải được kiểm tra mạch, huyết áp, cân nặng. Được hướng dẫn hiểu cách điều trị.Trước khi điều trị bệnh nhân phải vệ sinh cơ thể hoặc vùng cơ thể được điều trị, tuân thủ tuyệt đối thời gian và cách thức điều trị.- Chuẩn bị chậu ngâm,
tắm thảo dược: nhiệt độ chậu ngâm tắm từ 40 - 50
0C tùy từng thể trạng bệnh nhân và chỉ định điều trị. Thảo dược phải được nấu trước và hòa tan đều với nước trước khi tiếp xúc với bệnh nhân. Kiểm tra nhiệt độ của nước ngâm tắm xem nóng quá hoặc chưa đủ nóng đề điều chỉnh.Chuẩn bị cho bệnh nhân: bệnh nhân phải được vệ sinh sạch sẽ phần cơ thể được điều trị và bộc lộ phần cần được điều trị bằng ngâm
tắm thảo dược.Kỹ thuật viên/điều dưỡng hướng dẫn, giải thích, giúp đỡ bệnh nhân bắt đầu quy trình điều trị với nhiệt độ, Thu*c, thời gian điều trị thích hợp.- Ngâm tắm vào nước thảo dược nóng 15 - 20 phút.
Các công thức thảo dược được sử dụng
Công thức Thu*c ngâm, tắm, rửa chân tay các bệnh về khớp và dây thần kinh (75g):Muối hột 6g, cốt toái bổ 10g, dây đau xương 10g, lá lốt 15g, đại hồi 5g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, phụ tử 2g, ngải cứu10g.
Công thức Thu*c ngâm, tắm, rửa tay chân cho các bệnh nhân mất ngủ (75g):Muối hột 6g, đại hồi 7g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, ngải cứu 15g, trinh nữ 15g, lá vông 15g.
Công thức Thu*c ngâm, tắm toàn thân (250g):Quế chi 25g, địa liền 20g, đinh hương 15g, ngải cứu 50g, xương bồ 15g, cúc tần 15g, đại bi 15g, màng tang 15g, thủy xương bồ 15g, ngũ trảo 15g, tang diệp 50g.Thảo dược tắm này có thể dùng để xông giải cảm.
Công thức Thu*c ngâm, tắm trị bệnh ngoài da (250g):Thương nhĩ tử 20g, liên kiều 20g, sài đất 20g, kim ngân hoa 20g, nhân trần 20g, xuyên tâm liên 20g, cúc hoa 20g, lá muồng trâu 25g, kinh giới 20g, phòng phong 20g, bồ công anh 20g, hương nhu tía 25g.
Công thức Thu*c gội đầu trị gàu, mượt tóc, mọc tóc; chữa các bệnh về đầu, mặt, cổ và chăm sóc da (90g):Bồ kết 10g, vỏ bưởi 10g, hương nhu 10g, hoắc hương 10g, mần trầu 10g, ngải cứu 10g, mạn kinh tử 5g, sả 5g, cúc hoa 5g, bồ công anh 5g, bạch chỉ 5g, bạc hà 5g.
BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ