Nội tiết , Tiểu đường hôm nay

Ngưng thở khi ngủ và đái tháo đường type 2

Ngưng thở khi ngủ và đái tháo đường (ĐTĐ) type 2 đều liên quan đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tăng huyết áp, bệnh tim và đột quỵ.

Cách nay vài năm, Hội Đái tháo đường quốc tế (IDF - International Diabetes Federation)kêu gọi cộng đồng y tế có những hành động ngay trong việc thiết lập hướng dẫn điều trị cho nhữngngười đái tháo đường type 2 và ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (Obstructive Sleep Apnea - OSA) là rối loạn giấc ngủ phổ biến, ảnhhưởng khoảng 5 - 7% dân số. OSA là hiện tượng lặp đi lặp lại khi đường thở trên bị tắc nghẽn mộtphần hay hoàn toàn khi ngủ. Điều này thể hiện khi luồng hơi thở giảm sút (hypopnea) hoặc mất hẳn(apnea) mặc dù vẫn có hô hấp gắng sức. Phế nang không được thông khí đầy đủ dẫn đến giảm bão hòaoxy và tăng dần CO2. Biến cố này thường sẽ chấm dứt khi tỉnh giấc.

50% số bệnh nhân đái tháo đường type 2 bị ngưng thở tắcnghẽn khi ngủ

Người bị ngưng thở khi ngủ hiếm khi nhận biết được họ gặp khó khăn khi thở, ngay cả khi thứcdậy, vì vậy ngưng thở khi ngủ thường không được tầm soát. Thông thường, người bị ngưng thở khi ngủđược người nhà lưu ý quan sát giấc ngủ. Một người có thể nghi ngờ họ bị ngưng thở khi ngủ nếu ngáythường xuyên hoặc có những triệu chứng ảnh hưởng vào ban ngày như buồn ngủ, mệt, do giấc ngủ bịphân mảnh hoặc giấc ngủ không ngon.

Triệu chứng của OSA:

- Ngáy; chán nản; tăng huyết áp.

- Tăng cân; ngủ ngày; thiếu năng lượng.

Hai thông số thường được sử dụng để đo rối loạn giấc ngủ:

Chỉ số ngưng thở giảm thở AHI (Apnea Hypopnoea Index): số lần ngưng thở giảm thở trung bìnhtrong 1 giờ ngủ.

Chỉ số giảm bão hòa oxy ODI (Oxygen Desaturation Index): số giảm bão hòa oxy trung bình trong 1giờ ngủ.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ liên quan đến ĐTĐ type 2.

50% số bệnh nhân đái tháo đường type 2 bị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.

Những người thường xuyên ngáy (một triệu chứng của OSA) có nguy cơ đái tháo đường type 2 gấpđôi.

30% số người đến phòng xét nghiệm giấc ngủ bất dung nạp glucose, một chỉ số quan trọng của đáitháo đường type 2.

OSA được thấy có kết hợp với kháng sinh insulin.

Các nghiên cứu ở đối tượng nam thanh niên mạnh khỏe cho thấy thiếu ngủ từ 2 đêm trở lên làm giảmkhả năng dung nạp glucose và làm tăng nhu cầu về thự phẩm giàu carbohydrate, từ đó làm tăng hóc-môngây đói Ghrelin. Đối tượng nghiên cứu cảm thấy thèm ăn hơn, tương đương với gia tăng thêm 350 -500kcal/ngày.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ ảnh hưởng đến chuyển hóa glucose

OSA làm thiếu hụt oxy gián đoạn trong cơ thể (hypoxia-giảm oxy huyết) và/hoặc việc giấc ngủ bịphân mảnh rời rạc vì vi thức giấc, dẫn đến căng thẳng S*nh l*, làm ảnh hưởng đến chuyển hóa glucosevà góp phần quan trọng vào tăng kháng insulin.

Điều trị ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ

Mặc dù có một số phương pháp điều trị OSA, bao gồm phẫu thuật và dụng cụ răng hàm, tiêu chuẩnvàng trong điều trị vẫn là áp lực đường thở dương liên tục (CPAP). Trong lĩnh vực điều trị khôngxâm lấn này, không khí trong phòng được nén bởi một thiết bị nhỏ, và nhẹ nhàng cung cấp khí qua mặtnạ gắn mũi (hoặc mặt nạ mũi và miệng). Áp suất không khí thông qua thiết bị giúp đường thở trở nênmở, giúp người sử dụng thiết bị có giấc ngủ trọn vẹn.

Hướng dẫn của Hội đái tháo đường quốc tế:

Tăng cường giáo dục nhân viên y tế và gia tăng nhận thức trong cộng đồng đái tháo đường và giấcngủ về mối liên quan giữa vấn đề đái tháo đường type 2 và ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.

Thông qua thực hành lâm sàng, đảm bảo một người khi đang có bệnh này thì cũng được tầm soát cảbệnh kia.

Nghiên cứu để hiểu rõ hơn mối tương quan giữa đái tháo đường type 2 và ngưng thở tắc nghẽn khingủ.

Theo PGS.TS Nguyễn Hoài Nam - Sức khỏe và Đời sống

Mạng Y Tế
Nguồn: Alo bác sĩ (http://alobacsi.com/ngung-tho-khi-ngu-va-dai-thao-duong-type-2-n167167.html)

Tin cùng nội dung

Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY