Vì sao có các rối loạn hoạt động T*nh d*c?Nguyên nhân gây ra rối loạn
hoạt động T*nh d*c có nhiều và phức tạp nhưng có thể phân vào các nhóm sau:Do bệnh lý: Bất kỳ vấn đề về sức khỏe nào cũng ảnh hưởng đến
hoạt động T*nh d*c như mệt mỏi, ốm yếu, bệnh mạn tính, bệnh tim, rối loạn dạ dày-ruột, bệnh đái tháo đường, đa xơ cứng, Pakinson và các viêm nhiễm trầm trọng. Ngoài ra, những rối loạn thần kinh hay tổn thương liên quan đến não bộ, hệ thần kinh, vùng Sinh d*c cũng ảnh hưởng đến các
hoạt động T*nh d*c.Do tâm lý: Đây là những mâu thuẫn nội tâm lý, sự lệch lạc, thiếu hụt trong kiến thức và nhận thức của cá nhân về T*nh d*c sẽ gây tác động tích cực hay tiêu cực đến
hoạt động T*nh d*c. Có trường hợp nhận được những huấn thị từ thời thơ ấu về
hoạt động T*nh d*c như T*nh d*c là sai trái, không được sờ mó vào bộ phận Sinh d*c… nên khi lớn lên dễ có cảm giác và thái độ tiêu cực về T*nh d*c và các
hoạt động T*nh d*c. Bên cạnh đó, tâm lý lo lắng không đạt được cực khoái, không làm cho bạn tình thỏa mãn… khiến hệ thần kinh mải chi phối, dàn xếp nên có thể dẫn đến mất ham muốn, hưng phấn và cực khoái. Ngoài ra, các vấn đề tâm lý thường gặp như sự tức giận, thù địch, chống đối, lo lắng về cuộc sống, tài chính… cũng cản trở các phản ứng của hệ thần kinh cần thiết với
hoạt động T*nh d*c.Do Thu*c: Các Thu*c có tác dụng phụ gây suy giảm hệ thần kinh hay làm thay đổi tâm tính như Thu*c chữa tăng huyết áp, Thu*c chống trầm cảm, Thu*c an thần, M* t*y, nicotin… cũng có thể phá hỏng chức năng T*nh d*c.Do ảnh hưởng xã hội và bị lạm dụng khi nhỏ: Những trường hợp được nuôi lớn trong hoàn cảnh cha mẹ có quan điểm tiêu cực về
hoạt động T*nh d*c hay bộ phận Sinh d*c cũng như khi bé bị lạm dụng T*nh d*c, hiếp dâm hay bị ảnh hưởng bởi những chuyện không có thật về T*nh d*c trên các phương tiện truyền thông cũng là yếu tố dẫn đến rối loạn
hoạt động T*nh d*c khi trưởng thành.
Nhận diện như thế nào?
Một chu trình
hoạt động T*nh d*c diễn ra theo 4 giai đoạn bao gồm: Giai đoạn ham muốn, giai đoạn cương D**ng v*t, giai đoạn xuất tinh và giai đoạn mềm D**ng v*t. Các giai đoạn này diễn ra một cách tuần tự, liên hoàn. Giai đoạn sau nối tiếp giai đoạn trước theo một quy luật tự nhiên. Nếu có bất kỳ sự trục trặc nào xảy ra ở các giai đoạn này đều làm ảnh hưởng đến chất lượng “sinh hoạt”, khiến cho bản thân hoặc đối tác hay cả hai rơi vào trạng thái ức chế thì đều được gọi là các rối loạn
hoạt động T*nh d*c. Các rối loạn này bao gồm:Rối loạn ham muốn: Ham muốn T*nh d*c được hình thành bởi sự kết hợp giữa các yếu tố sinh học, yếu tố cá nhân và mối quan hệ với bạn tình. Ở mỗi cá nhân, ham muốn T*nh d*c là khác nhau và có thể thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào những sự việc diễn ra trong cuộc sống. Rối loạn ham muốn xảy ra ở giai đoạn đầu của cuộc yêu với hai hình thái là tăng và giảm ham muốn. Tăng ham muốn T*nh d*c khiến cho cá nhân luôn luôn có nhu cầu tìm kiếm mọi cách để thỏa mãn “nhu cầu”. Ngược lại, giảm ham muốn lại làm cho họ không còn hứng thú, ham muốn với chuyện ái ân và tìm cách lẩn tránh vợ hay người yêu. Các nguyên nhân gây ra tình trạng giảm ham muốn ở nam giới được biết đến là do mắc bệnh lý cấp tính, mạn tính, nồng độ testosteron thấp (nồng độ testosteron là chía khóa vàng để đánh giá giảm ham muốn T*nh d*c), có vấn đề tâm lý như áp lực hoặc mệt mỏi trong công việc, cảm giác không hài lòng trong quan hệ với bạn tình..., sử dụng Thu*c trị bệnh trầm cảm, huyết áp, uống rượu thường xuyên, nghiện M* t*y... Tuy nhiên rất khó để tách bạch sự ảnh hưởng đến ham muốn T*nh d*c do nguyên nhân cụ thể nào nên nếu một người đàn ông không còn hứng thú với quan hệ T*nh d*c mà không có lý do rõ ràng và ảnh hưởng nhiều đến tâm lý thì việc gặp bác sĩ nam khoa là điều cần thiết để tìm ra nguyên nhân.Rối loạn cương dương: Hội Nam học thế giới dùng khái niệm rối loạn cương dương để thay cho các từ bất lực, liệt dương, thiểu năng Sinh d*c nam giới... Rối loạn cương dương được đánh giá là tình trạng mất khả năng đạt được và duy trì sự cương cứng của D**ng v*t đủ để giao hợp với các triệu chứng có ham muốn T*nh d*c nhưng D**ng v*t cương không đủ cứng để giao hợp; D**ng v*t cương không đúng lúc hay không đủ lâu khiến giao hợp không trọn vẹn. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này như mắc bệnh mạn tính, xơ vữa mạch máu ngoại vi, rối loạn nội tiết, stress, sau chấn thương vùng niệu đạo, tủy sống, não bộ,... sau một liệu pháp điều trị (xạ trị vùng chậu, cắt tiền liệt tuyến, phẫu thuật mạch máu ngoại vi hay động mạch...), viêm nhiễm bộ phận Sinh d*c hay có thể là do yếu tố bẩm sinh (D**ng v*t quá ngắn, cong...). Không chỉ thế, thói quen hút Thu*c lá, uống rượu, sử dụng M* t*y, dùng Thu*c, lối sống ít vận động... cũng gây ra rối loạn này.Rối loạn khoái cảm: Ở nam giới, rối loạn khoái cảm gắn liền với rối loạn xuất tinh. Đây cũng là tình trạng ngày càng nhiều người mắc do bệnh lý, tâm lý hay thói quen xấu như thủ dâm... Bệnh lý này có nhiều hình thái khác nhau, thậm chí trái ngược nhau như xuất tinh sớm (tình trạng thường gặp là “chưa đến chợ đã tiêu hết tiền”), xuất tinh chậm, không xuất tinh (nam giới không đạt được khoái cảm để xuất tinh), xuất tinh ngược (tinh dịch đi ngược vào trong bàng quang), xuất tinh ra máu (tinh dịch có lẫn máu). Bệnh lý thường gặp nhất trong rối loạn khoái cảm là xuất tinh sớm, đây là tình trạng thời gian xuất tinh ngắn, dưới 2 phút (trung bình từ 2-10 phút), thiếu kiểm soát và không thỏa mãn T*nh d*c. Mặc dù xuất tinh sớm không nguy hiểm nhưng lại gây ức chế rất lớn về tâm lý cho các cặp vợ chồng, nhiều khi ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình.Rối loạn quá trình mềm D**ng v*t: Thông thường sau khi xuất tinh, “cậu nhỏ” thu về kích cỡ ban đầu và chờ đợi một chu trình mới. Nhưng đối với trường hợp bị rối loạn quá trình mềm D**ng v*t, “cậu nhỏ” không thể “rút lui” mà vẫn cương cứng kéo dài trên 4 giờ gây nên cảm giác đau tức. Trạng thái này được gọi là cương đau D**ng v*t kéo dài (priapism) do máu được tích tụ tối đa tại vật hang nhưng không thoát được về tĩnh mạch trung ương qua hệ tĩnh mạch D**ng v*t. Nguyên nhân do các bệnh lý như các rối loạn máu, do Thu*c hỗ trợ cương dương (PDE5), do thần kinh, stress, chấn thương vùng cơ quan Sinh d*c hay do ung thư cơ quan tiết niệu – Sinh d*c. Cương đau D**ng v*t kéo dài là một trong các cấp cứu ngoại khoa. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến rối loạn cương dương vĩnh viễn về sau.
Điều trị có khó không?
Đối với mỗi trường hợp và tùy vào nguyên nhân mà người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa nam học hoặc tiết niệu, nội tiết hay bác sĩ tâm lý để giải quyết vấn đề. Một số biện pháp thường được áp dụng là:Dùng Thu*c: Có rất nhiều loại Thu*c có thể sử dụng trong việc điều trị rối loạn
hoạt động T*nh d*c nhưng phải căn cứ vào tình trạng cụ thể cũng như tuân thủ nghiêm liệu trình thì việc dùng Thu*c mới có hiệu quả. Chẳng hạn khi điều trị rối loạn cương dương thì có thể sử dụng các Thu*c có tác dụng cương cứng tức thì bằng cách làm tăng máu lên mô cương như nhóm ức chế PDE 5 gồm viagra, levitra... hoặc các Thu*c giãn mạch tại chỗ tiêm trực tiếp vào thể hang hoặc đặt vào trong niệu đạo (hiện nay ít dùng) khi không dùng được nhóm Thu*c PDE5.Phẫu thuật: Biện pháp này có thể được áp dụng với một số rối loạn bằng các kỹ thuật khác nhau. Trường hợp người bệnh bị xuất tinh sớm, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật cắt bỏ thần kinh lưng D**ng v*t làm giảm sự mẫn cảm của D**ng v*t hay phẫu thuật mạch máu, lắp ghép bộ phận giả, phẫu thuật tạo hình trong rối loạn cương dương.Tâm lý liệu pháp: Đây cũng là biện pháp điều trị hiệu quả song song với việc dùng Thu*c hay phẫu thuật Nhưng để trị liệu này có hiệu quả, ngoài việc phải tìm hiểu kỹ, đánh giá một cách rất chi tiết, tỉ mỉ, bác sĩ còn phải hiểu rất rõ tâm lý của người bệnh thì mới đạt hiệu quả điều trị như mong muốn.
BS. Lê Văn Bách