Nếp nhăn trên da xuất hiện do collagen bị đứt gãy. Trong ánh sáng mặt trời, yếu tố gây đứt gãy collagen là tia tử ngoại UVA bước sóng dài (340 - 400 nanomet). Hiện nay, trên thế giới mới chỉ xác định được các chỉ số bảo vệ da khỏi UVB (là chỉ số SPF) và UVA bước sóng ngắn (là PA, hoặc hệ Boots của Anh). Như vậy, đối với việc đo đạc khả năng bảo vệ da khỏi UVA bước sóng dài là chưa có.
Trong tất cả các thành phần chống nắng trong mỹ phẩm, hiện chỉ có avobenzone, ecamsule và zinc oxide được cho là có khả năng chống lại UVA bước sóng dài. Tuy nhiên, khả năng ấy cụ thể là như thế nào thì khoa học vẫn còn bỏ ngỏ. Bạn không nên đặt nhiều niềm tin vào việc kem chống nắng sẽ giúp bạn chống lại sự lão hóa do UVA bước sóng dài mang lại.
Đây là tin đồn nhiều chị em rỉ tai nhau và kết quả là da vẫn bị cháy nắng khi đi du lịch. Ngành công nghiệp mỹ phẩm không chứng nhận cho bất cứ loại dầu, bơ, mỡ động thực vật nào là có khả năng chống nắng, hay có chỉ số chống nắng (dù thấp). Các loại dầu này chỉ giúp làm dịu, đỡ khô và đỡ cảm giác rát da khi ra đường, chứ hoàn toàn không giúp chống nắng cho da.
Có rất nhiều lý do cho hiện tượng này, chủ yếu là do cách bảo quản hoặc sử dụng sai. Dưới đây là những lý do hay gặp:
- Sản phẩm được bảo quản sai cách (đặc biệt với các thành phần chống nắng hóa học). Phản ứng hóa học của các thành phần chống nắng hóa học xảy ra nhanh hơn ở môi trường có nhiệt độ cao, hoặc khi có ánh sáng xuyên qua sản phẩm. Chính vì thế, nếu kem chống nắng (chứa thành phần chống nắng hóa học) được bảo quản ở nơi nóng (trên 26 độ) thì khả năng chống nắng sụt giảm rất nhanh chóng. Bạn lưu ý: không mua kem chống nắng ở những nơi bảo quản không đúng cách; không mua kem chống nắng ở chai trong suốt hoặc trong mờ (tạo điều kiện ánh sáng lọt qua); không mua ở dạng hũ (có bề mặt tiếp xúc với ánh sáng quá lớn); không để kem chống nắng từ mùa này sang mùa khác (phản ứng hóa học xảy ra dần trong sản phẩm). Tốt nhất, một tuýp kem chống nắng hóa học chỉ nên dùng tối đa trong 2 tháng.
- Thoa ít hơn liều lượng cho phép. Chỉ số SPF và PPD được tính ở độ dày 2 miligram/cm2 trên da (khoảng 1,2 gram sản phẩm cho toàn mặt), tuy nhiên đa số người dùng không sử dụng đủ liều vì thấy kem chống nắng rất nhờn dính ở môi trường Việt Nam. Chính vì thế, khả năng bảo vệ da của sản phẩm bị sụt giảm nghiêm trọng. Điều này đặc biệt diễn ra đối với các sản phẩm chống nắng dạng trang điểm (cushion, kem nền có chỉ số chống nắng), dạng xịt lên da. Những loại chống nắng này thường được phủ lên da với một lớp rất mỏng, khả năng chống nắng rất thấp
- Lâu không thoa lại. Đa số người tiêu dùng vẫn hiểu chỉ số chống nắng là thời gian bảo vệ da của sản phẩm (ví dụ SPF50 là 500 phút). Điều này chỉ là lý thuyết và không có tính thực tiễn. Bởi kem chống nắng trên thực tế trôi đi theo mồ hôi, hoặc trôi đi khi da tiếp xúc với những vật thể khác. Chính vì thế, kem chống nắng cần được thoa lại, thông thường là sau mỗi 2 tiếng.
- Kích ứng với kem chống nắng. Những người dùng kem chống nắng mà thấy các biểu hiện kích ứng (ngứa, đỏ, châm chích, nóng…) thì tốt nhất là đi rửa mặt và ngừng sử dụng sản phẩm. Bởi kích ứng cũng khiến da sản sinh nhiều melanin gây sạm, nám và tàn nhang (giống trường hợp muỗi đốt, hoặc mụn viêm sẽ để lại vết thâm). Thông thường, những thành phần dễ gây kích ứng của kem chống nắng bao gồm: nhiều loại thành phần chống nắng hóa học, hương liệu, chất bảo quản.
Chống nắng nên là một trong những chiến lược chăm sóc da, chứ không phải là yếu tố chăm sóc da duy nhất. Với khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, nếu nhất nhất vì chống nắng mà phải chọn một sản phẩm gây nhờn dính, thì làn da sẽ rất dễ bít tắc, đổ dầu và lên mụn. Các yếu tố này khiến làn da trở nên mất thẩm mỹ ngay lập tức, so với việc chống nắng để “giảm nếp nhăn khi về già” (là điều người tiêu dùng chưa thể nghiệm thu ngay). Mặt khác, làn da nhờn dính sẽ bám bụi từ môi trường, trong khói bụi cũng có những thành phần đẩy nhanh tốc độ lão hóa da.
Vì vậy, nếu bạn đang sử dụng một sản phẩm kem chống nắng gây nhờn dính, thì dù có khả năng chống nắng tốt đến đâu, hãy cân nhắc chống nắng bằng những biện pháp thay thế.
Đối với các hoạt động thường ngày, nếu không dùng kem chống nắng, bạn vẫn có thể dùng các biện pháp thay thế như mũ, nón, khẩu trang và ô. Thậm chí, những biện pháp này còn có thể bảo vệ da khỏi UVA bước sóng dài, là điều kem chống nắng không làm được. Quần áo bò có chỉ số chống nắng có thể lên đến 50 . Quần áo và mũ vải thông thường có chỉ số khoảng 3-7 (con số này tuy khiêm tốn, nhưng chỉ số 3 – 7 có nghĩa là bảo vệ cho da được 67 đến 86% lượng tia tử ngoại – là một con số rất đáng kể).
Chống nắng bằng trang phục cũng giúp bạn giảm thiểu những phiền toái về việc phải thoa lại kem chống nắng sau mỗi vài tiếng sử dụng, hoặc giảm nguy cơ kích ứng da, lên mụn… do bí da.
Bạn có thể cảm nhận được khả năng chống nắng của quần áo và mũ của bạn. Bạn có thể giơ nó ra ánh sáng: nếu bạn hoàn toàn không thấy ánh sáng thì khả năng của nó tạm được. Nếu ánh sáng không lọt qua nhưng bạn thấy áo của bạn sáng lên thì khả năng chống nắng của nó không tốt lắm. Nếu tia sáng có thể xuyên qua vải và đến mặt bạn thì nó gần như không có giá trị.