thoái hóa đốt sống cổ thường xảy ra ở những người cao tuổi. tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến cấu trúc của cột sống mà còn chèn ép, gây tổn thương lên dây thần kinh, tủy sống và các cơ quan lân cận.
Cột sống được tạo thành từ 24 đốt sống. các đốt sống này kết nối với nhau nhằm giúp cơ thể di chuyển và bảo vệ tủy sống. trong đó, 7 đốt sống đầu tiên được gọi là đốt sống cổ.
Thoái hóa đốt sống cổ là thuật ngữ y học chỉ sự hao mòn của các đốt sống cổ. thoái hóa thường là hệ quả của quá trình lão hóa, do đó phần lớn bệnh nhân mắc bệnh lý này đều có tuổi tác cao (thường trên 60 tuổi).
Thoái hóa đốt sống cổ thường bắt nguồn từ quá trình lão hóa. khi cơ thể già đi, đốt sống và đĩa đệm tạo nên cột sống có thể bị hư tổn và hao mòn. những thay đổi này chính là nguyên nhân trực tiếp khiến tình trạng thoái hóa xuất hiện.
Đĩa đệm là cơ quan nằm giữa mỗi đốt sống. Cơ quan này giúp giảm xóc và giảm ma sát khi cột sống vận động. Bên trong đĩa đệm chứa nhân nhầy, nhân nhầy chính là vật liệu giúp đĩa đệm duy trì khả năng đàn hồi và linh hoạt.
Tuy nhiên theo thời gian, lượng nhân nhầy có xu hướng khô dần. điều này khiến bề dày của đĩa đệm giảm, đốt sống tiếp xúc và va chạm mạnh hơn khi vận động.
Đĩa đệm có thể bị nứt hoặc rách khiến nhân nhầy bên trong chảy ra ngoài. nhân nhầy có thể chèn ép vào tủy sống, dây thần kinh và các đốt sống lân cận dẫn đến tình trạng tê cánh tay, đau nhức,…
Cột sống có xu hướng hình thành gai xương ở vị trí đĩa đệm bị tổn thương. Những gai xương này sẽ phát triển gây chèn ép vào tủy sống và các dây thần kinh lân cận.
Dây chằng là cơ quan kết nối các đốt sống với nhau. dây chằng có xu hướng kéo giãn khi cột sống vận động. tuy nhiên theo thời gian, dây chằng cột sống có thể bị cứng và thiếu linh hoạt. điều này khiến đốt sống cổ trở nên cứng và khó khăn hơn khi chuyển động.
Ngoài những nguyên nhân trực tiếp trên, thoái hóa đốt sống cổ có thể phát triển do các yếu tố rủi ro sau:
Thoái hóa đốt sống cổ thường không ra triệu chứng lâm sàng trong giai đoạn đầu. chỉ khi bệnh tiến triển, các triệu chứng mới bắt đầu phát sinh. cơn đau có thể xuất hiện thoáng qua và có xu hướng dai dẳng hơn theo thời gian.
Đôi khi, thoái hóa đốt sống cổ có thể thu hẹp không gian của tủy sống và rễ thần kinh. nếu tủy sống và rễ thần kinh bị chèn ép, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:
Khi rễ thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng như mất thăng bằng, mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột.
Nếu tủy sống và rễ thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng, hai cơ quan này có thể bị tổn thương vĩnh viễn.
Trước tiên bác sĩ sẽ tìm hiểu về tiền sử bệnh lý của bạn và người thân trong gia đình. Sau đó, bác sĩ có thể đề nghị bạn kiểm tra thể chất, thực hiện xét nghiệm hình ảnh và xét nghiệm chức năng thần kinh.
Bạn có thể được yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết nhằm đáp ứng cho quá trình chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ.
Bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện xét nghiệm chức năng thần kinh để xác định mức độ chèn ép của đốt sống thoái hóa.
Mặc dù thoái hóa đốt sống cổ không thể điều trị dứt điểm, nhưng hầu hết các triệu chứng đều đáp ứng tốt với điều trị nội khoa. rất ít trường hợp phải can thiệp ngoại khoa.
Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị nội khoa được chỉ định đầu tiên. các bài tập vật lý trị liệu có thể giảm cơn đau và kiểm soát các triệu chứng của bệnh thoái hóa đốt sống cổ. tác động vật lý từ các bài tập này còn hỗ trợ xương khớp phục hồi và làm chậm quá trình thoái hóa.
Nếu cơn đau phát sinh, bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện các biện pháp giảm đau an toàn như chườm nóng, massage trị liệu,…
Vật lý trị liệu không tác động trực tiếp đến cơn đau, vì vậy bạn cần kiên trì thực hiện phương pháp này trong khoảng 6 – 8 tuần.
Dựa vào mức độ và tần suất cơn đau ở từng trường hợp mà bác sĩ sẽ chỉ định loại Thu*c phù hợp. Trước khi sử dụng bất cứ loại Thu*c nào, bạn nên trình bày tiền sử dị ứng và tình trạng sức khỏe để được cân nhắc loại Thu*c phù hợp.
Acetaminophen là loại Thu*c giảm đau được sử dụng phổ biến trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ. loại Thu*c này có thể làm giảm cơn đau nhẹ và trung bình. bác sĩ thường chỉ định loại Thu*c này trước khi cho phép bạn sử dụng những loại Thu*c có tác động mạnh hơn.
Acetaminophen ít gây tác dụng phụ hơn so với Thu*c chống viêm không steroid. Tuy nhiên, loại Thu*c này chuyển hóa hầu hết ở gan và thải trừ qua thận. Nếu có vấn đề ở hai cơ quan này, bạn nên báo với bác sĩ để được điều chỉnh liều lượng hoặc chỉ định một loại Thu*c phù hợp hơn.
Khi Acetaminophen không làm giảm triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị bạn sử dụng NSAID để cải thiện. Khác với Acetaminophen, NSAID không chỉ giảm đau mà còn có khả năng giảm phản ứng sưng viêm.
Tùy vào mức độ cơn đau mà bác sĩ sẽ chỉ định loại nsaid phù hợp. các nsaid thường được dùng trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ gồm có: ibuprofen, aspirin, naproxen, celecoxib,…
Nếu có vấn đề về dạ dày, bạn nên cân nhắc khi sử dụng nhóm Thu*c này. NSAID kích thích mạnh lên cơ quan tiêu hóa và có khả năng gây loét, xuất huyết dạ dày.
Hiện tượng co thắt cơ bắp có thể dẫn đến tình trạng co cứng cơ và phát sinh cơn đau. Thu*c giãn cơ được sử dụng có thể là Cyclobenzaprine hoặc Carisoprodol.
Nếu cơn đau nghiêm trọng và không đáp ứng với các loại Thu*c trên, bác sĩ có thể yêu cầu bạn dùng Corticosteroid trong thời gian ngắn.
Trong trường hợp Corticosteroid đường uống không cải thiện được cơn đau, bạn có thể được đề nghị tiêm steroid.
Corticosteroid gây ức chế hoạt động miễn dịch, vì vậy Thu*c chỉ được sử dụng khi có yêu cầu từ bác sĩ chuyên khoa.
Nếu cơn đau phát sinh do dây thần kinh cổ bị tổn thương, bác sĩ có thể kê toa Thu*c chống động kinh để làm giảm cơn đau. Các loại Thu*c được sử dụng phổ biến như: Gabapentin, Pregabalin,…
Phẫu thuật thường không được khuyến khích khi điều trị thoái hóa đốt sống cổ. tuy nhiên trong trường hợp điều trị nội khoa thất bại, đốt sống và đĩa đệm bị tổn thương nghiêm trọng, khả năng vận động giảm đáng kể,… bác sĩ có thể cân nhắc để can thiệp điều trị ngoại khoa.
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế!
Chủ đề liên quan:
chẩn đoán chẩn đoán và điều trị điều trị đốt sống đốt sống cổ thoái hóa thoái hóa đốt sống thoái hóa đốt sống cổ và điều trị