Viêm xoang cấp tính (hay viêm mũi xoang cấp) là tình trạng các khoang xung quanh mũi (gọi là xoang) bị viêm và sưng lên. Điều này làm cho xoang tích tụ nhiều dịch nhầy, gây trở ngại cho việc thoát ra ngoài.
TỔNG QUAN
viêm xoang cấp tính (hay viêm mũi xoang cấp) là tình trạng các khoang xung quanh mũi (gọi là xoang) bị viêm và sưng lên. Điều này làm cho xoang tích tụ nhiều dịch nhầy, gây trở ngại cho việc thoát ra ngoài.
Khi bị
viêm xoang cấp tính, bạn có thể cảm thấy mũi bị nghẹt làm khó thở. Những vùng xung quanh mắt và thậm chí là khuôn mặt có thể bị sưng, đau từng cơn quanh ổ mắt hai bên gò mái hoặc vùng trán.
viêm xoang cấp tính thường được xảy ra sau cảm lạnh thông thường. Các nguyên nhân khác cũng có thể gây viêm xoang bao gồm dị ứng, nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm. Điều trị
viêm xoang cấp tính phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Trong hầu hết các trường hợp, thường chỉ cần điều trị tại nhà. Tuy nhiên, viêm xoang dai dẳng có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng và các biến chứng khác. Viêm xoang kéo dài hơn tám tuần hoặc tái phát trở lại (thường trên 6 lần/năm) được gọi là viêm xoang mãn tính.
TRIỆU CHỨNG
Những triệu chứng thường gặp của viêm xoang cấp tính
Các triệu chứng của
viêm xoang cấp tính bao gồm:
Sổ mũi, chảy nước mũi đặc, mủ màu vàng hoặc xanh thường chảy nước mũi xuống dưới họng
-
-
-
-
Các dấu hiệu và triệu chứng khác bao gồm:
Khi nào nên đi khám:
Nếu bạn chỉ có các triệu chứng nhẹ, có thể tự chăm sóc và điều trị tại nhà.
Liên hệ đi khám bác sĩ
nếu có những dấu hiệu sau:
Các triệu chứng không cải thiện trong vòng vài ngày hoặc các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn
-
-
Hãy gặp bác sĩ ngay lập tức
khi có các dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng nghiêm trọng sau:
Đau hoặc sưng quanh hốc mắt
-
-
-
-
-
-
NGUYÊN NHÂN
Khi bị viêm xoang, các màng nhầy của mũi, xoang, họng ( đường hô hấp trên ) bị viêm. Các chỗ sưng này cản trở lỗ xoang làm dịch nhầy không thoát được như bình thường, gây đau đớn vùng mặt và các triệu chứng viêm xoang khác.
Xoang bị bít kín tạo nên một môi trường ẩm ướt dễ cho vi trùng phát triển. Khi xoang bị nhiễm trùng, chất nhầy không thể thoátđược tích tụ tạo thành mủ, dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng như mủ đặc, màu vàng hoặc xanh và các triệu chứng nhiễm trùng khác.
viêm xoang cấp tính có thể xảy ra bởi:
Nhiễm virút. Hầu hết các trường hợp viêm xoang cấp tính là do cảm lạnh thông thường .
-
-
Một số tình trạng sức khoẻ có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng xoang gây viêm xoang, hoặc có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm xoang không gây ra bởi nhiễm khuẩn tiềm ẩn. Như là:
Dị ứng hay cảm mạo. Tình trạng phản ứng viêm do dị ứng có thể làm các xoang bị tắc
-
-
- viêm xoang cấp tính gây ra bởi một chiếc răng sâu.
-
YẾU TỐ NGUY CƠ
Yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị viêm xoang cấp tính?
Bạn có thể có nguy cơ viêm xoang nhiều hơn nếu bị:
Dị ứng phấn hoa, cỏ khô hay các tác nhân dị ứng khác cũng có ảnh hưởng đến xoang
-
-
-
BIẾN CHỨNG
Biến chứng của
viêm xoang cấp tính bao gồm:
Cơn hen phế quản. viêm xoang cấp tính có thể thúc đẩy lên cơn suyễn.
- viêm xoang cấp tính có thể là khởi đầu của một vấn đề lâu dài là viêm xoang mạn tính. Viêm xoang mạn tính là tình trạng viêm xoang kéo dài hơn tám tuần.
-
-
- viêm xoang cấp tính có thể làm tai bị nhiễm trùng
CHUẨN BỊ KHI ĐI KHÁM
Khi gặp bác sĩ, bạn có thể sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng tình trạng các xoang. Bác sĩ cũng có thể sẽ kiểm tra mắt, tai, mũi, và họng. Việc chuẩn bị trước câu trả lời về những câu hỏi mà bác sĩ hỏi về triệu chứng của bạn có thể giúp ích rất nhiều. Có thể bác sĩ sẽ muốn biết:
Chính xác bạn đang có các triệu chứng gì
-
-
-
-
-
-
-
Chuẩn bị một danh sách các câu hỏi mà bạn cần hỏi sẽ giúp bạn tận dụng tối đa thời gian khi đi khám. Đối với
viêm xoang cấp tính, một số câu hỏi cơ bản thường hay hỏi bác sĩ như:
Điều gì gây ra triệu chứng hoặc tình trạng này?
-
-
-
-
-
-
XÉT NGHIỆM
và CHẨN ĐOÁN
Bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp để kiểm tra
viêm xoang cấp tính, chẳng hạn như:
Thăm khám
Để tìm nguyên nhân gây ra các triệu chứng, bác sĩ sẽ kiểm tra mũi hoặc cổ họng của bạn. Bác sĩ sẽ sử dụng một công cụ để giữ mũi của bạn mở, có thể sẽ dùng Thu*c co mạch máu trong mũi nhằm giúp cho việc quan sát bên trong mũi dễ dàng hơn. Sau đó bác sĩ sẽ rọi đèn vào mũi để tìm chỗ viêm hoặc mủ. Quan sát trực tiếp này giúp bác sĩ loại trừ các tình trạng bất thường về giải phẫu gây ra viêm xoang như polyp mũi hoặc các vấn đề bất thường khác.
Nội soi mũi
Nội soi mũi bằng một ống sói mỏng, dẻo có gắn camera quan sát để đưa vào ngã mũi của bạn giúp cho phép kiểm tra trực quan bên trong xoang.
H
ình ảnh
học
Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể hiển thị hình ảnh chi tiết của các xoang và hốc mũi. Chẩn đoán hình ảnh có thể giúp chuẩn đoán những bất thường hoặc biến chứng nghi ngờ, tuy nhiên phương pháp này không khuyến khích dùng thường quy.
Cấy vi khuẩn dịch mũi xoang
.
Xét nghiệm này thường không cần thiết trong việc chuẩn đoán
viêm xoang cấp. tuy nhiên, trong một số trường hợp điều trị thất bại hoặc bệnh tiến triển nặng hơn, việc cấy cấy dịch mũi xoang giúp xác định chính xác tác nhân cũng như chủng vi khuẩn gây bệnh.
Xét nghiệm
dị ứng
Nếu bác sĩ nghi ngờ tình trạng bệnh có thể gây ra do dị ứng, một vài xét nghiệm kiểm tra dị ứng trên da có thể được tiến hành. Kiểm tra dị ứng trên da rất an toàn và nhanh chóng, giúp xác định các tác nhân gây dị ứng liên quan đến tình trạng mũi tái phát nhiều lần.
ĐIỀU TRỊ
Các phương pháp điều trị viêm xoang cấp tính
Hầu hết các trường hợp
viêm xoang cấp tính không cần phải điều trị vì tác nhân gây bệnh thường do virus vốn gây bệnh cảm cúm thông thường. Thông thường chỉ cần tự chăm sóc vệ sinh vùng mũi họng cũng giúp hồi phục nhanh và giảm nhẹ các triệu chứng.
Phương pháp điều trị giúp giảm các triệu chứng
Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị sau để giúp giảm các triệu chứng viêm xoang, như:
Dung dịch nước muối xịt mũi, xịt vào mũi nhiều lần trong ngày để rửa mũi.
-
-
-
Thu*c kháng sinh
Điều trị
viêm xoang cấp tính thường không cần dùng Thu*c kháng sinh.
Thu*c kháng sinh không có tác dụng khi viêm xoang cấp tính gây ra do nhiễm virus hoặc nấm
-
-
Thu*c kháng sinh dùng để điều trị
viêm xoang cấp tính gây ra do nhiễm vi khuẩn bao gồm amoxicillin (Amoxil, vv), doxycycline (Doryx, Monodox, vv) hoặc Thu*c kết hợp như trimethoprim-sulfamethoxazole (Bactrim, , vv) . Nếu nhiễm trùng không dứt điểm hoặc nếu viêm xoang trở lại, bác sĩ có thể sẽ dùng một loại kháng sinh khác.
Nếu bác sĩ kê đơn Thu*c bao gồm kháng sinh, bạn cần phải uống kháng sinh đầy đủ theo chỉ dẫn, thường được kê trong vòng từ 10 đến 14 ngày - ngay cả sau khi các triệu chứng của bạn cải thiện. Nếu bạn ngưng dùng Thu*c sớm hơn chỉ định, các triệu chứng của bạn có thể tái phát trở lại.
Thu*c kháng nấm
Hiếm khi
viêm xoang cấp tính là do nhiễm nấm, vốn phải điều trị bằng Thu*c kháng nấm. Liều dùng Thu*c - cũng như dùng Thu*c trong bao lâu phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhiễm nấm cũng như tốc độ đáp ứng của bệnh.
Liệu pháp miễn dịch
Nếu dị ứng là tác nhân gây ra viêm xoang, tiêm chữa dị ứng (giải mẫn cảm) giúp làm giảm phản ứng của cơ thể với các loại tác nhân dị ứng đặc hiệu, giúp giảm các triệu chứng của bạn.
ĐIỀU CHỈNH LỐI SỐNG
Các bước tự chăm sóc có thể giúp cải thiện các triệu chứng viêm xoang:
Nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, hồi phục nhanh.
-
-
-
-
-
LIỆU PHÁP THAY THẾ
Không có phương pháp điều trị thay thế nào đã được chứng minh giảm bớt các triệu chứng của
viêm xoang cấp tính, nhưng các sản phẩm có chứa một số loại thảo dược kết hợp có thể cải thiện các triệu chứng của bạn. Các phương pháp điều trị kết hợp, được bán dưới tên thương hiệu như Sinupret và SinuGuard, chứa hỗn hợp của cây ngọc trâm hoa, gốc cây khổ sâm, elderflower, cỏ roi ngựa và cây me chua. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau dạ dày, tiêu chảy và dị ứng da.
PHÒNG NGỪA
Thực hiện các bước sau để giúp giảm nguy cơ mắc
viêm xoang cấp tính:
Tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên. Hạn chế tối đa tiếp xúc với người bị cảm. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là trước bữa ăn.
-
-
-
Tài liệu tham khảo
http://www.mayoclinic.com/health/acute-sinusitis/DS00170