Khi VTG thường có biểu hiện đặc trưng: chảy mủ tai và đau nên trẻ nhũ nhi hay quấy khóc, đưa taydụi hoặc cấu tai, chán ăn, nôn hoặc tiêu chảy, có thể sốt cao. Khi ấn vào vùng tai hoặc kéo vànhtai bệnh nhân đau nhói. Trẻ nhỏ thì khóc thét, ở trẻ lớn còn kêu đau đầu, nghe kém.
Dấu hiện đặc trưng của VTG là soi thấy màng nhĩ đỏ, không di động hoặc căng phồng... Nhưng chảymủ và đau tai là dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán.
VTG cấp thường do vi khuẩn từ vòm họng theo vòi nhĩ lên tai giữa gây nên, do cơ chế bảo vệ củalớp niêm mạc vòi nhĩ không còn hoạt động hiệu quả hoặc lỗ vòi nhĩ bị tắc nghẽn do khác khối choánchỗ tại vùng vòm họng (VA trẻ em).
Nghiên cứu tại các nước công nghiệp cho thấy, những trẻ được bú sữa mẹ có thể phòng tránh đượcVTG trong năm đầu. Bú mẹ cũng là biện pháp phòng bệnh cho trẻ tốt nhất ở các nước phát triển nhưnước ta. Các yếu tố làm trẻ dễ bị mắc VTG tái phát là: không được bú mẹ; bị VTG cấp trong 6 thángđầu đời; cha mẹ hoặc anh chị có tiền sử viêm tai, trẻ sứt môi, hở hàm ếch kể cả đã được váchỉnh.
Trẻ em có nguy cơ bị VTG cao hơn người lớn vì ở trẻ em, sụn vòi nhĩ còn mềm, dễ bị xẹp, vòi nhĩở trẻ ngắn và nằm ngang hơn người lớn, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh, trẻ dễ có nguy cơbị nhiễm khuẩn hô hấp trên. Đặc biệt, tình trạng viêm VA phổ biến ở trẻ em cũng dễ dẫn đến bệnhVTG.
Khi trẻ có các biểu hiện xấu như sốt, nôn nhiều, nhức đầu, rét run, tổng trạng suy sụp, trẻ lớnkêu chóng mặt. Những trẻ dưới 4 tháng tuổi khi có biểu hiện của VTG nên nhập viện để điều trị vàtheo dõi vì hệ thống miễn dịch của bé chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ có biến chứng nặng và nguyhiểm.
Thường viêm tai xuất phát sau viêm mũi họng. Khoảng 2/3 số trường hợp VTG cấp là do vi khuẩn,trong đó hay gặp nhất là phế cầu, đó cũng chính là những vi khuẩn gây viêm phổi, vì thế phải dùngkháng sinh để điều trị ngay. Kết hợp các Thu*c hạ sốt, giảm đau, chống viêm, các Thu*c nhỏ mũi kếthợp nhỏ tai.
Bệnh nhân viêm tai khi khám thấy màng nhĩ căng phồng, các bác sĩ sẽ trích màng nhĩ để giúp thoátmủ ra hoặc đặt ống thông khí ở tai để dẫn lưu.
Trường hợp tai chảy mủ, ngoài việc dùng Thu*c, các bà mẹ cũng có thể tự làm khô tai cho trẻ bằnggiấy quấn sâu kèn như sau:
- Gấp và cuộn tờ giấy thấm hoặc mảnh vải bông sạch lại thành sâu kèn (không dùng tăm bông, tămque hoặc giấy viết vì cứng, chạm vào thành tai gây đau tai).
- Đặt sâu kèn vào tai trẻ cho đến khi thấm ướt mủ, lấy sâu kèn ra va đặt tiếp một sâu kèn mớikhác, làm như vậy cho đến khi tai khô. Ngày thay 3 - 4 lần. Thường phải làm 1 - 2 tuần tai mới khôhẳn. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu viêm tai để điều trị sớm và triệt để sẽ tránh biến chứng viêmtai xương chũm. Đây là biến chứng rất nguy hiểm thường gặp sau VTG 1 - 2 tuần.
Dấu hiệu của viêm tai xương chũm: Tiền sử VTG đã 1 - 2 tuần, đã điều trị nhưng không đến nơi đếnchốn hoặc không điều trị, đột nhiên xuất hiện các triệu chứng cấp tính của tai.
Bệnh nhân có biểu hiện sốt cao trở lại, toàn trạng hốc hác do nhiễm khuẩn, nhiễm độc; thấy đautai và vùng xương chũm, đau lan lên nửa đầu, ù tai và nghe kém tăng dần, chảy mủ tai tăng hoặc độtnhiên ngừng chảy mủ, có thể chóng mặt.
Khi thăm khám, ấn vào vùng xương chũm (ấn vào sau tai hoặckéo vành tai) bệnh nhân đau buốt (phản ứng xương chũm dương tính). Người bệnh cần đi khám chuyênkhoa tai mũi họng ngay vì nếu viêm tai xương chũm không điều trị đúng cách lại dẫn đến viêm taixương chũm mạn tính hồi viêm.
Đây là một bệnh cấp cứu trong tai mũi họng. Nếu không điều trị kịpthời sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm, thậm chí Tu vong.