Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dại (Rhabdoviruts) từ động vật có máu nóng (chó, mèo, dơi hút máu...) truyền sang người qua vết cắn, gây tổn thương thần kinh và Tu vong chắc chắn khi phát bệnh.
Virus dại rất nhỏ, có một chuỗi RNA, hình trụ, một đầu phẳng, một đầu dạng nón, virus có thể ký sinh rất nhiều loại ký chủ, gặp ở tất cá các động vật có vú, có tính hướng thần kinh, người ta gặp nó trong mô thần kinh và nước bọt các động vật bị dại.
Virus dại bị bất hoạt bởi ánh sáng mật trời, tia cực tím, tia X, sự khô ráo, nhiệt dộ 60"c trong một giờ, hầu hết các dung môi hữu cơ, chất tẩy rửa, chất oxide và xà phòng đặc 20%.
Các thú hoang như chồn, gấu trúc (Raccoons), dơi và các thú nuôi trong gia đình (chó, mèo) truyền virus khi chúng cắn người. Dơi có thể truyền virus trong khi nó vẫn khoẻ mạnh, những thú khác truyền khi đã bị viêm não.
Trong những trường hợp hiếm, virus có thể lây qua đường hô hấp khi người ta vào hang động có dơi trú ẩn.
Virus tăng sinh tại vết cắn, rồi theo dây thần kinh cám giác tiến dần về tuý sống và hệ thần kinh trung ương. Nó lại tăng sinh ở hệ thần kinh rồi theo các dây thần kinh đến tuyến nước bọt và các cơ quan khác. Từ tuyến nước bọt, nó theo nước bọt xâm nhập vào vết cắn. Không có giai đoạn virus vào máu.
Ở hệ thần kinh trung ương, virus làm viêm não và làm mất Myelin, ch*t tế bào thần kinh. Những tế bào thần kinh có virus chứa một thế vùi ưa acid gọi là thế Negri, thể này có nhiều ớ sừng Amon, vỏ não, cuống não, tế bào Puringe của tiểu não... và là yếu tố quan trọng trong chẩn đoán xác định bệnh dại.
Trong thể hung dữ, chó thay đối tính nết, bạ đâu cắn đó, sủa như rú, mồm chảy nước dãi, ch*t trong cơn điên cuồng.
Trong thể bại liệt, các cơ hàm dưới, chân sau, chân dưới, chân trước... bị liệt, cho không sủa, ch*t trong im lặng.
Kích thích hành tuỷ: Thở hổn hển, dồn dập, sợ nước, sợ gió (co thắt cổ họng khi uống nước...), không nuốt thức ăn được.
Kích thích toàn bộ thần kinh: Áo giác, dễ bị kích động, xuất tinh liên tục, tãng tiết nước bọt (nhố liên tục), giận dữ với xung quanh, Tu vong do suy tim hay liệt dần.
Liệt tiến triển, lan toả lên các chi và cơ khác, mất phản xạ gân - xương. Người bệnh bí tiểu tiện, liệt cơ cố, lưỡi gây sặc. liệt cơ hô hấp. Tu vong sau 2 - 20 ngày.
Người lên cơn dại chắc chấn Tu vong. Mọi biện pháp điều trị đều nhằm làm giảm những rối loạn thẩn kinh (an thần, truyền dịch...).
Nếu nghi ngờ phái theo dõi chó trong 7 ngày. Nếu chó ch*t phái tiêm vacxin cho người bệnh. Nếu chó vẫn sống, không phải là chó dại, không phái tiêm phòng cho người bệnh.
Do tình trạng co thắt cơ hô hấp có thế kết hợp với cơn co thắt thanh quán xảy ra trong một cơn hốt hoảng tăng kích thích.
Đau chi bị cắn, liệt tiến triển lan lên chi trên sau đó bí tiểu tiện, liệt cư cổ, mặt, lưỡi, liệt các cơ hô hấp.
Vì người bệnh lên cơn vùng vẫy. cắn xé không nằm yên, lại có cơn co thắt vì sợ nước hay do tình trạng co giật toàn thân cũng như do liệt co hô hấp. liệt hành tuý ở thể dại bại liệt cho nên người bệnh ngạt thớ, thiếu oxy.
Người bệnh lên cơn dại thể hung dữ sẽ ch*t sau 2-4 ngày. Còn thể bại liệt có thể kéo dài dến 20 ngày. Do đó cần theo dõi sát số lần lên cơn, tính chất cơn.
Nhân viên y tế cần mang găng tay và khấu trang khi tiếp xúc với người bệnh. Để tránh lây dại, nếu có vết trầy da: Không được chăm sóc.
Khi người bệnh vào viện phải tiếp xúc hết sức tế nhị và giải thích cho thân nhân của người bệnh biết đây là bệnh không chữa khỏi.
Xử trí vết cắn: Rửa nước xà phòng 20% và nước nhiều lần, để hở vết cắn. Cần đi tiêm phòng vacxin dại.
Đã lên cơn dại dù là thể hung dữ hay thể bại liệt đều ch*t cho nên thầy Thu*c chi cho an thần và theo dõi sát người bệnh để chăm sóc tốt.
Nguồn: Internet.Chủ đề liên quan:
bệnh dại chăm sóc chăm sóc người bệnh dại lên cơn dấu hiệu triệu chứng truyền truyền nhiễm