gai đôi cột sống s1 (spina bifida) là khuyết tật bẩm sinh gây ảnh hưởng đến cột sống và tủy sống ở vị trí s1 (lưng dưới). có ba loại gai đôi cột sống phổ biến nhất: spina bifida occulta (gai đôi cột sống ẩn), myelomeningcele (gai đôi cột sống mở) và meningocele (thoát vị màng não).
Gai đôi cột sống có tên khoa học là spina bifida. bệnh lý này là một dạng khuyết tật bẩm sinh khiến cột sống và màng quanh tủy sống không thể đóng kín hoàn toàn.
Ống thần kinh hình thành vào ngày thứ 28 sau khi thụ thai. tuy nhiên ở trẻ gai đôi cột sống, một phần của ống thần kinh không phát triển hoặc phát triển không đúng cách, dẫn đến khiếm khuyết ở xương cột sống và tủy sống.
Gai đôi cột sống s1 có mức độ nhẹ đến nặng tùy vào loại khiếm khuyết và kích thước. tuy nhiên bạn cần chủ động điều trị sớm cho trẻ để ngăn ngừa những biến chứng về sau.
Gai đôi cột sống được chia thành 3 loại:
Các triệu chứng của bệnh gai đôi cột sống s1 tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây bệnh gai đôi cột sống s1 chưa được xác định. tuy nhiên bệnh lý này có thể phát sinh do nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ như môi trường, di truyền, thiếu hụt folate trong thời gian mang thai,…
Một số yếu tố được xác định là làm tăng nguy cơ mắc bệnh gai đôi cột sống s1:
Bệnh gai đôi cột sống s1 có thể không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. tuy nhiên trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh có thể dẫn đến những khuyết tật về mặt thể chất.
Một số biến chứng của bệnh gai đôi cột sống s1:
Với trẻ mắc bệnh gai đôi cột sống s1, bác sĩ sẽ tiến hành chụp x-quang hoặc ct để đánh giá tình trạng cột sống. ngoài ra, chụp mri cũng có thể được thực hiện nhằm đánh giá tổn thương ở các mô mềm xung quanh.
Trong trường hợp, bạn muốn thực hiện sàng lọc gai đôi cột sống khi đang mang thai, bác sĩ có thể thực hiện những xét nghiệm sau:
Nếu bệnh gai đôi cột sống nhẹ và không phát sinh triệu chứng, bác sĩ sẽ không đề nghị điều trị. ngược lại với trường hợp bệnh nặng và có nguy cơ để lại biến chứng cao, việc điều trị là điều cần thiết.
Nếu bạn phát hiện thai nhi mắc bệnh gai đôi cột sống, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật trước khi sinh. chức năng thần kinh của thai nhi có thể xấu đi nếu không tiến hành điều trị kịp thời. phẫu thuật thường được thực hiện trước tuần thứ 26 của thai kỳ.
Bác sĩ sẽ mổ tử cung để tiếp cận và chỉnh sửa với tủy sống của thai nhi. Việc phẫu thuật trước khi sinh sẽ giúp trẻ sinh ra ít khiếm khuyết và giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm.
Tuy nhiên thực hiện phẫu thuật trong thời gian mang thai cũng có thể gặp phải những rủi ro như tràn dịch não, sinh non,… Trao đổi với bác sĩ về rủi ro và lợi ích trước khi quyết định thực hiện.
Phẫu thuật sau sinh chỉ được thực hiện đối với gai đôi cột sống mở và thoái vị màng não.
Với trẻ bị thoát vị màng não, việc phẫu thuật sẽ đặt màng não trở lại vị trí ban đầu và tiến hành đóng kín đốt sống hoàn toàn. Phẫu thuật này được đánh giá khá an toàn và không gây tổn thương lên những dây thần kinh lân cận.
Bệnh gai đôi cột sống s1 mở bắt buộc phải thực hiện phẫu thuật nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ tủy sống. trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ đặt tủy sống, dây thần kinh trở lại vào bên trong cơ thể và bảo vệ bằng mô da.
Các biến chứng có thể phát sinh khi không kịp thời điều trị cho trẻ bị gai đôi cột sống s1. tuy nhiên biến chứng cũng có thể xuất hiện do rủi ro khi thực hiện phẫu thuật.
Trẻ cần được điều trị biến chứng để cải thiện sức khỏe và dự phòng những biến chứng nguy hiểm khác.
Bên cạnh đó, trẻ bị gai đôi cột sống s1 cần được chăm sóc chặt chẽ bởi phụ huynh và nhân viên y tế.
Bệnh gai đôi cột sống s1 không thể phòng ngừa hoàn toàn. tuy nhiên bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh ở trẻ nếu chủ động bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết trong thời gian mang thai.
Nên bắt đầu bổ sung axit folic (dạng tổng hợp của vitamin B9) ít nhất 1 tháng trước khi mang thai và kéo dài đến hết tháng thứ 3 thai kỳ. Bên cạnh việc sử dụng viên uống bổ sung, bạn có thể thu nạp vitamin B9 bằng các thực phẩm như mì ống, bánh mì, gạo, ngũ cốc, lòng đỏ trứng, trái cây, ranh có màu xanh đậm,…
Ngoài ra việc bổ sung đầy đủ folate còn hạn chế những dị tật bẩm sinh khác, như hở hàm ếch, khuyết tật tim, sứt môi,…
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế!