Rất nhiều người đang chờ đến lượt khám bệnh tại BV Mắt TW, Hà Nội. Bà TrầnThị Huế, 60 tuổi, ở Trung Tự (Hà Nội) rưng rưng nước mắt kể, đây không phải lần đầu bà đến đây, cănbệnh của bà được các bác sĩ kết luận là võng mạc bị tổn thương, do biến chứng của bệnh tiểuđường.
"Tôi bị tiểu đường từ hơn 10 năm nay, hai năm nay gần đây, thấy mắt mờ dần, tôiđã đến khám chuyên khoa mắt. Các bác sĩ điều trị cho tôi bằng laser, nhưng gần một tháng trôi qua,mắt tôi lại tái phát, không thể làm được nhiều việc như trước đây. Lần này, bác sĩ tiếp tục trịbằng laser với hy vọng mắt sáng trở lại", bà Huế nói.
Theo BS Trần An (Phó giám đốc BV Mắt TW, Hà Nội): Bà Huế là một trongrất nhiều trường hợp bệnh nhân do chủ quan, phó mặc khi có những lời cảnh báo của bác sĩ. Hàngnghìn bệnh nhân đến BV Mắt TW trong tình trạng mắt đang ở giai đoạn mờ dần, nên việc chữatrị của các bác sĩ phần nào gặp khó khăn.
Ở giai đoạn nặng như bà Huế, các bác sĩ sẽ tiến hành bắn tia laser để ngăn chặntác động không tốt do bệnh tiểu đường gây ra, sau đó tiếp tục tiêm tiêm avastin trực tiếp vào mắtđể giúp duy trì được thị lực.
Hiện chưa có số liệu thống kê đầy đủ số người mắc bệnh võng mạc đái tháo đường,nhưng thực tế cho thấy số bác sĩ trong các bệnh viện chữa căn bệnh "tai quái" võng mạc tiểu đườngcòn quá ít so với số bệnh nhân nằm điều trị tại bệnh viện này, và đang ngày càng gia tăng qua cácnăm.
Nguyên nhân chính theo BS Trần An là do tâm lý chủ quan. Khi mắc bệnh tiểuđường, các bệnh nhân chủ yếu điều trị tại khoa nội tiết, chỉ đến khi thấy mắt mờ, suy giảm thị lựcmới bắt đầu tìm đến khoa mắt, lúc này thực tế thị lực đã giảm rồi.
| Người tiểu đường bên cạnh chế độ ăn uống và luyện tập, còn phải có tư tưởnglạc quan, yêu đời thì bệnh tình mới ổn định và giảm bớt. |
Khi mắc bệnh tiểu đường, đường huyết và huyết áp của người mắc bệnh đái tháođường không được kiểm soát tốt trong một thời gian dài khiến các mạch máu nhỏ ở võng mạc bị tổnthương, lượng protein trong máu tăng. Bên cạnh đó, sự thay đổi của tĩnh mạch làm cho thành mạch dàyvà giòn hơn nên dễ vỡ, giảm chức năng cung cấp máu cho võng mạc.
Chính sự thay đổi này, mạch máu ở võng mạc bị bít lại, tạo ra vùng thiếu ôxy,khiến cơ thể tự bảo vệ bằng mạch máu mới.
Do đó để có máu cung cấp nuôi võng mạc, nhiều mạch máumới xuất hiện, nhưng là mạch máu yếu. Vì thế, khi mạch máu này vỡ ra, máu thoát vào thủy dịch ngăncản ánh sáng đến võng mạc. Từ đó, người bệnh nhìn mọi vật xung quanh mờ dần, các đốm trước mắt haytriệu chứng "ruồi bay".
Tổn thương này thường kéo dài nhiều năm. Bên cạnh đó, còn một số dấu hiệu khác như: Dao động tầmnhìn, tối hoặc trống rỗng khu vực tầm nhìn, nhìn đêm kém, nhìn màu sắc kém.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mùgấp hơn 20 lần so với người không mắc căn bệnh này. Những bệnh nhân sau 10 năm mắc căn bệnh đáitháo đường có biến chứng về võng mạc cao nhất. Sau đó nếu không chữa trị, thời gian kéo dài, bệnhnhân có dấu hiệu về mắt nặng hơn.
Các nghiên cứu mới đây cũng cho thấy, tiểu đường là nguyên nhân chính (chiếm tớihơn 80%) gây ra bệnh mù lòa ở tuổi 20 - 65. Do đó, khi có dấu hiệu cần điều trị sớm để ngăn chặn táchại.
BS Trần An cảnh báo, điểm khác lạ của căn bệnh võng mạc tiểu đường này làthường không có triệu chứng, còn nếu có triệu chứng thì khi đó dấu hiệu tổn thương đáy mắt quá rõrệt. Lúc này phải soi đáy mắt mới phát hiện được, nhiều khi phải chụp võng mạc bằng chất cản quangmới quan sát được hết tổn thương.
Hiện nay, ở một số nước phát triển như Mỹ, Nhật với hệ thống kĩ thuật hiện đạiphát hiện các tổn thương của bệnh rất tốt, từ đó việc kiểm soát điều trị bệnh võng mạc tiểu đườngtốt hơn.
Trong khi đó, Việt Nam chưa có điều kiện tốt về cơ sở hạ tầng, các thiết bị nhậpkhẩu để truyền tải hình ảnh về bệnh võng mạc tiểu đường rất đắt, do đó, số lượng người mắc bệnhvõng mạc đái táo đường ngày càng tăng. Các bệnh nhân mắc bệnh chỉ được theo dõi, quản lý tại trungtâm nội khoa.
Nguyên nhân một phần do tâm lý bệnh nhân, khi thấy biểu hiện rõ ràng của bệnh mớibắt đầu chạy chữa nên việc chữa trị nhiều khi không còn kịp. Đến thời điểm này, tại Việt Nam chưacó loại Thu*c nhỏ mắt nào hay viên Thu*c nào điều trị có hiệu quả biến chứng võng mạc do tiểu đườnggây ra.
Bác sĩ đưa ra lời khuyên, nếu bạn đã bị bệnh tieur đường thì nên giữ đườnghuyết và huyết áp ổn định, nên đi khám mắt 1 năm một lần hoặc theo chỉ dẫn của các bác sĩ. Trườnghợp có thai nên khám nhãn khoa 3 tháng 1 lần. Khi có dấu hiệu như: nhìn mờ, triệu chứng ruồi baytrước mắt, hay nhìn bị chói, ấn nhẹ vào mắt cảm giác đau, giảm thị lực đột ngột thì nên đi khám tạitrung tâm bảo vệ mắt.
Bạn nên biếtCác tổn thương của bệnh võng mạc tiểu đường chia thành:bệnh võng mạc tiểu đường sớm và tăng sinh.- Bệnh võng mạc tiểu đường sớm là loại phổ biến nhất củabệnh võng mạc đái tháo đường. Khi mắc bệnh này, các bức thành của ác mạch máu ở võng mạc suy yếu,chỗ phình ra tuy nhỏ nhô ra từ các thành mạch, đôi khi bị rò rỉ, hoặc chảy chất lỏng và máu vàovõng mạc. Sợi thần kinh trong võng mạc có thể bắt đầu sưng lên. Đôi khi phần trung tâm của võng mạcbắt đầu sưng lên, được gọi là phù nề điểm vàng. Bệnh nhân mắc bệnh này có thể không cần điều trịngay. Tuy nhiên, bác sĩ mắt sẽ theo dõi chặt chẽ mắt để xác định xem khi nào cần điều trị. - Bệnh võng mạc tiểu đường tăng sinh là loại nặng nhấtcủa bệnh võng mạc đái tháo đường. Khi đã mắc bệnh này, các mạch máu bất thường phát triển trongvõng mạc. Đôi khi các mạch máu mới phát triển hoặc bị rò rỉ chất jelly rõ ràng, trung tâm của mắtcó chất trong như pha lê. Cuối cùng, mô sẹo kích thích bởi sự tăng trưởng của các mạch máu mới.Phương pháp điều trị tốt nhất là bằng laser. |