Hiểu lầm tai hại về giảm béo

Nhiều người đang thực hiện hàng loạt phương pháp giảm cân để lấy lại vóc dáng thon gọn. Tuy nhiên, sẽ mất nhiều thời gian, công sức mà kết quả không như mong muốn nếu không hiểu được tác dụng của các phương pháp ấy.

Nhịn đói để giảm cân? Đây là suy nghĩ thoạt nghe khá hợp lý vì nhịn ăn thì năng lượng không được đưa vào cơ thể khiến các nguồn năng lượng dự trữ từ mô cơ, mô mỡ sẽ bị phân hủy, kết quả là cân nặng sẽ giảm.

Thực tế không như vậy, vì khi cơ thể đói lả, bản năng sinh tồn buộc chúng ta phải đi tìm thức ăn và ăn thật nhiều, thật nhanh nên tổng lượng thức ăn vào cơ thể sẽ gia tăng hơn trước.

Nhịn ăn sáng? Để giảm năng lượng nhận vào trong ngày, nhiều người bỏ bớt bữa ăn, thông thường là cắt giảm bữa sáng. Khi đến bữa trưa, bạn đói cồn cào và ăn ngốn ngấu lượng thức ăn bằng 2 bữa dồn lại. Kinh nghiệm với việc từng bị bỏ đói, cơ thể sẽ kêu gào bạn ăn thêm vào bữa tối. Hậu quả là tổng lượng ăn trong ngày không giảm.

Thời gian ban ngày cần năng lượng để lao động học tập không được đáp ứng, trong khi bữa tối sắp ngủ, nghỉ lại nạp nhiều năng lượng. Do không được giải phóng, nguồn năng lượng này tích trữ dưới dạng mỡ làm bạn tăng cân.

Chỉ ăn dầu, không ăn mỡ? Mỡ động vật (trừ mỡ cá) chứa nhiều chất béo và cholesterol không tốt cho sức khỏe nên chúng ta cần hạn chế ở mức độ thấp. Dầu ăn chứa nhiều chất béo thiết yếu cho cơ thể, lợi cho tim mạch, không chứa cholesterol nên được khuyến cáo sử dụng trong nấu ăn.

Tuy nhiên, dầu hay mỡ đều cung cấp năng lượng cao (1 g béo cho 9 kcal) nên ăn nhiều dầu vẫn bị lên cân. Do đó, bạn nên ăn món hấp, luộc; hạn chế chiên, xào, quay để kiểm soát cân nặng.

Ăn trái cây thoải mái? Trái cây chứa nhiều nước và chất xơ nên năng lượng thường thấp. Tuy nhiên, một số loại trái cây ngọt có lượng đường khá cao sẽ cung cấp năng lượng đáng kể khi sử dụng quá nhiều. Hơn nữa, chất đường trong trái cây không chỉ chứa fructose mà còn có glucose là một loại đường hấp thu nhanh, có thể làm tăng đường huyết nếu dùng nhiều.

Ăn bưởi, thơm, khổ qua…? Nhiều người quan niệm ăn chua, ăn đắng sẽ tiêu mỡ. Thật ra, chất chua sẽ gây hại cho bao tử chứ chẳng mảy may tác động đến lớp mỡ. Mỡ chỉ được sử dụng để đốt cháy tạo năng lượng khi cơ thể vận động.

Bưởi, khổ qua là những loại củ, quả năng lượng thấp nên có thể ăn nhiều, giúp no do chứa nhiều nước và chất xơ. Riêng thơm và giấm không nên sử dụng nhiều vì dễ tổn thương hệ tiêu hóa.

Uống nước ngọt mập hơn uống bia? Bạn có tin một lon bia 330 ml chứa năng lượng tương đương 2/3 chén cơm trắng không? Nhậu 8-10 lon thì coi như đã ăn 6-7 chén cơm. Nếu tổ chức thi, người ăn cơm sẽ thua người uống bia vì khả năng nạp bia và xuất “nước thải” dễ dàng hơn.

Nước ngọt cũng là kẻ thù của người giảm cân vì một chai nước ngọt có thể cung cấp năng lượng tương đương một chén cơm (tùy lượng đường và loại đường sử dụng).

Bạn có thể giảm 1-2 kg trong vài giờ nhưng do mất nước chứ không phải giảm lượng mỡ. Nước là chất không thể thiếu trong đời sống. Vì vậy, bạn phải uống nước đầy đủ theo yêu cầu cần thiết của cơ thể để tham gia quá trình chuyển hóa.

Uống sữa gầy làm ? Sữa gầy là sữa nguyên kem đã lấy đi thành phần chất béo để giảm cholesterol và năng lượng nhưng vẫn đủ thành phần bột đường, đạm, vitamin và khoáng chất.

Sữa gầy có tác dụng cung cấp năng lượng chứ không hề giúp cơ thể giảm mỡ trực tiếp. Sở dĩ sữa gầy được khuyến cáo sử dụng cho người thừa cân, béo phì, trẻ em trên 6 tuổi do đây là loại thức ăn năng lượng thấp, giúp no và cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, đặc biệt là calci để tăng chiều cao cho trẻ em và chống loãng xương ở người lớn.

Thay ăn cơm bằng ăn vặt? Điều này đúng hay sai tùy thuộc vào món ăn vặt như thế nào. Nếu không ăn cơm mà ăn quá nhiều bún, bánh mì, bánh ướt, xôi, chè, kem, đậu hũ nước đường… thì sẽ tăng cân nhanh chóng. Nếu ăn vặt thì nên chọn những loại cung cấp năng lượng thấp như trái cây ít ngọt, ly sữa không béo không đường, tô canh rau, dĩa cải luộc…

Thức ăn Việt không chứa chất béo? Nhiều người cho rằng người Việt Nam gầy nhom do món ăn Việt không chứa chất béo như các nước Âu, Mỹ. Điều này phản ánh đúng thói quen sử dụng nhiều đậu hũ hoặc cá, rau trong bữa ăn trước đây. Tuy nhiên hiện nay, khi đời sống khá giả, nhiều bà nội trợ đã “Tây hóa” chế độ ăn nên nguồn năng lượng bổ sung mỗi ngày khá dồi dào chất béo.

Tập thể dục thể thao không cần kiêng ăn uống? Đi bộ nhanh trong vòng 30 phút sẽ tiêu hao lượng năng lượng tương đương chưa tới nửa chén cơm trắng. Vì vậy, dù tập thể dục mỗi ngày, bạn cũng chỉ nên ăn thêm một chút so với khi không tập. Nếu tập ít mà ăn uống thoải mái thì hãy chuẩn bị tinh thần với vòng eo ngày càng phì nhiêu.

Hút mỡ, massage cho tan mỡ? Biện pháp này chỉ giúp lấy lại vòng eo trong thời gian ngắn. Sau đó, mỡ cũng sẽ tái lập nhanh chóng nếu bạn không ăn kiêng và gia tăng hoạt động thể lực. Điều chắc chắn là nhân viên massge giảm được lượng mỡ trong quá trình vận động tiêu hao năng lượng.

Còn bạn, không hiểu mỡ sẽ tan đi đâu vì nếu chảy từ mô mỡ dưới da tới nơi khác trong cơ thể thì cũng như không. Tuy nhiên, massage giúp làm mô mỡ mềm hơn và dễ chuyển hóa hơn nếu kết hợp vận động và ăn kiêng tốt.

Coi chừng giảm cân nhanh

Khi quyết định giảm cân, ai cũng mong muốn hiệu quả ngay lập tức. Tuy nhiên, giảm cân nhanh đồng nghĩa với việc áp dụng chế độ ăn khắc nghiệt khiến cơ thể thiếu hụt năng lượng.

Điều này khiến bạn thấy mệt mỏi, buồn rầu, làm việc thiếu hiệu quả. Thường bạn sẽ không thể duy trì tình trạng này lâu và rất nhiều trường hợp nản chí sẽ chấp nhận thất bại.

Bạn đã tăng cân bao lâu thì sẽ giảm cân trong chừng ấy thời gian. Kỳ tích là điều không tưởng với người giảm cân. Trung bình mỗi tuần giảm 0,5 kg hoặc một tháng 2 kg là mức phù hợp và có thể duy trì lâu dài giúp bạn đủ năng lượng để vui khỏe và làm việc tốt.

BS Đào Thị Yến Thủy (TT Dinh dưỡng TPHCM)