Đối với các bậc cha mẹ Mỹ, đặc biệt là những người có con nhỏ, vài tháng trở lại đây là thời gian thấp thỏm và âu lo.
Đầu tháng 2, cục quản lý thực phẩm và dược phẩm (fda) cho biết vaccine covid-19 của pfizer chưa đủ hiệu quả với nhóm trẻ nhỏ nhất (từ 5 tuổi trở xuống). ngay sau đó, các nhà khoa học tiếp tục thông báo vaccine tác dụng hạn chế khi ngăn ngừa biến chủng omicron ở nhóm từ 5 đến 11 tuổi.
Hôm 10/3, dựa trên những dữ liệu này, tiến sĩ Joseph A. Ladapo, Tổng y sĩ bang Florida, tuyên bố trẻ em khỏe mạnh, không bệnh nền không cần tiêm chủng. Lời khuyên được Jen Psaki, Thư ký Báo chí Nhà Trắng, coi là "vô cùng đáng lo ngại".
Để đáp ứng tiêu chí của cơ quan quản lý, các hãng dược như Pfizer và Moderna đều có kế hoạch báo cáo kết quả hoàn chỉnh của các thử nghiệm lâm sàng trong thời gian tới. Nếu khả quan, giới chức dự kiến cho phép tiêm chủng ở trẻ em từ tháng 4.
Hiện khoảng 18 triệu trẻ em Mỹ dưới 5 tuổi chưa đủ điều kiện tiêm chủng. Các nhà khoa học của cả Pfizer và Moderna đang chạy đua tìm ra liều lượng tối ưu, đủ hiệu quả để bảo vệ trẻ trong thời gian dài, nhưng không mạnh đến mức gây ra các tác dụng phụ đáng lo ngại, chẳng hạn sốt cao.
Theo tiến sĩ Philip Krause, cựu quản lý cấp cao về vaccine tại FDA, cơ quan này đã dành nhiều thời gian để cân nhắc về tính an toàn của vaccine Moderna ở người dưới 18 tuổi.
"Câu hỏi đặt ra luôn là: Liều lượng nào đủ để bảo vệ trẻ em? Chúng tôi không thể đo đếm tỷ lệ viêm cơ tim trên thực tế vì nó rất hiếm. Nhưng bạn có thể hỏi rằng: Khi giảm liều lượng (để vaccine đủ an toàn, ít tác dụng phụ), chúng ta phải chấp nhận giảm lượng miễn dịch bao nhiêu? Điều đó có ảnh hưởng gì không?", ông nói.
Phoebee Curtis, 9 tuổi, được tiêm vắc-xin Covid-19 ở Albuquerque, Mỹ. Ảnh: NY Times
Moderna lựa chọn liệu trình tiêm hai mũi. Liều lượng cho thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi bằng với người lớn: 100 microgam. Trẻ từ 6 đến 11 tuổi tiêm liều 50 microgam. Liều 25 microgam dành cho trẻ dưới 6 tuổi.
Trong khi đó, Pfizer đề ra liệu trình tiêm ba mũi cho trẻ dưới 5 tuổi, với liều 3 microgam. Trẻ từ 5 đến 11 tuổi tiêm hai liều, mỗi liều 10 microgam, bằng một phần ba so với người lớn và thanh thiếu niên.
Amy Rose, phát ngôn viên của Pfizer, cho biết sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng, hãng đã chọn liều lượng "an toàn và dễ dung nạp nhất" dành cho trẻ nhỏ. Họ hy vọng liệu trình ba liều bảo vệ mạnh mẽ trẻ dưới 5 tuổi.
Tiến sĩ Ofer Levy, chuyên gia nhi khoa tại Trường Y Harvard, thành viên ủy ban cố vấn vaccine độc lập của FDA, cho rằng Pfizer chọn liều lượng quá thấp đối với trẻ từ 5 đến 11 tuổi. Đây có khả năng là nguyên nhân khiến hiệu lực của vaccine giảm trên nhóm tuổi này. Theo đó, một nghiên cứu gần đây của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) phát hiện hiệu quả ngăn ngừa triệu chứng trung bình ở trẻ từ 5 đến 11 tuổi của vaccine Pfizer giảm đáng kể. Đến nay, đây vẫn là hãng dược duy nhất được cấp phép tiêm chủng cho trẻ em nhóm tuổi này.
Moderna đã nộp đơn xin cấp phép từ năm ngoái, nhưng FDA trì hoãn phê duyệt vì lo ngại về nguy cơ viêm cơ tim. Dù vậy, một số nghiên cứu cho thấy Moderna duy trì khả năng bảo vệ lâu hơn so với Pfizer. Theo kết quả ban đầu, liều 50 microgram của hãng thúc đẩy "phản ứng miễn dịch mạnh mẽ" ở trẻ từ 6 đến 11 tuổi, làm tăng mức kháng thể nói chung.
Vì lo ngại chứng viêm cơ tim, CDC khuyến khích thanh thiếu niên từ 12 tuổi trở lên, đặc biệt là nam giới tăng khoảng cách giữa hai liều vaccine lên 8 tuần.
Tiến sĩ Walid F. Gellad, chuyên gia về an toàn dược phẩm, Đại học Pittsburgh, nhận định chưa có đủ dữ liệu để kết luận liều lượng cao của Moderna làm tăng nguy cơ gây viêm tim ở trẻ nhỏ. Tiến sĩ Paul Burton, Giám đốc y tế của Moderna, trích dẫn nghiên cứu của Anh cho thấy chứng viêm cơ tim rất hiếm, thường biểu hiện nhẹ ở người tiêm vaccine Pfizer và Moderna.
Yvonne Maldonado, giáo sư về các bệnh truyền nhiễm trẻ em Đại học Stanford, điều tra viên chính của thử nghiệm Pfizer, cho biết dữ liệu hoàn chỉnh của cả hai hãng dược sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về hiệu quả vaccine cho trẻ em.