Những điều mẹ cần làm trong thai kỳ để tầm soát dị tật tim bẩm sinh

Vừa chào đời đã mắc tim bẩm sinh

Bệnh viện phụ sản hà nội mới đây đã thực hiện mổ chủ động cứu sống bé gái mắc nặng ngay từ khi chào đời. sản phụ là l.t. t., sn 1991 ở hải phòng. ở tuần 25, sản phụ vào khám được phát hiện bệnh lý tim bẩm sinh. thai nhi có nhịp tim chậm 57 lần/phút, nhịp nhĩ 153 lần/phút, tỷ lệ nhĩ : thất = 1 : 3, được chẩn đoán có tình trạng block nhĩ thất cấp iii.

Theo TS.BS.Đinh Thúy Linh - Phó Giám đốc Trung tâm Sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh (Bệnh viện Phụ sản Hà Nội), block nhĩ thất là một trong những rối loạn về nhịp tim của thai nhi, thường bắt đầu xuất hiện ở tuổi thai từ 18 - 30 tuần. Hậu quả có thể xảy ra là phù thai, suy chức năng tim thai và trẻ sơ sinh có thể rơi vào tình trạng nguy kịch khi không được cấp cứu, can thiệp lập tức sau sinh.

Bởi vậy, ngay khi phát hiện thai nhi bị block nhĩ thất, sản phụ được quản lý, theo dõi chặt tại bệnh viện. Ở tuần 36, nhận thấy đây là thời điểm thích hợp để em bé chào đời, bệnh viện đã tiến hành hội chẩn liên viện quyết định mổ chủ động cứu bé. Em bé chào đời ngay lập tức được thực hiện hồi sức sau sinh qua cơn nguy kịch và chuyển qua theo dõi bên BV Nhi TƯ khi các chỉ số ổn định. Sản phụ tiếp tục được chăm sóc ở bệnh viện.

Trẻ sơ sinh vừa chào đời đã phải phẫu thuật tim. Ảnh BVPSHN

Thực tế, có rất nhiều trường hợp trẻ sơ sinh vừa chào đời đã phải phẫu thuật tim. Điều may mắn với sản phụ T là đã sàng lọc trước sinh, được theo dõi chặt chẽ ở bệnh viện nên đảm bảo an toàn cả mẹ và con.

Thống kê ở bệnh viện phụ sản hà nội cho thấy, trung bình mỗi năm có khoảng 40.000 ca đẻ. mỗi tháng qua công tác và sơ sinh phát hiện khoảng 400-500 trường hợp thai có bất thường, tập trung nhiều ở các dị tật tim bẩm sinh.

Theo tổ chức y tế thế giới (who), tỷ lệ mắc bệnh là 0,8 – 1%. trong đó, dị tật tim nặng cần can thiệp ngay sau sinh chiếm đến 25%. song hầu hết các tật tim hiện tại đều có thể điều trị dứt điểm hoàn toàn và đưa trẻ về cuộc sống bình thường nếu chọn đúng thời điểm can thiệp. việc siêu âm chính là chìa khóa giúp phát hiện các dị tật về tim ngay từ sớm.

Điều cần làm để phát hiện tim bẩm sinh ngay trong thai kì?

Theo các chuyên gia sản khoa, bệnh là tình trạng bất thường phổ biến ở trẻ sơ sinh, có khả năng gây Tu vong cao. nhiều trường hợp thai nhi có dị tật tim phức tạp thường Tu vong trong 3 tháng đầu tiên. dù ra đời, việc phát triển thể chất, trí tuệ của trẻ cũng bị ảnh hưởng như chậm tăng cân, dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp…

Các bệnh lý hiện đa số có thể điều trị khỏi và giúp trẻ có cuộc sống khỏe mạnh. nhưng nếu không phát hiện, can thiệp kịp thời, đặc biệt một số bệnh lý nếu không được hồi sức cấp cứu ngay sau sinh thì sẽ không còn khả năng cứu sống trẻ. đáng buồn nhiều trẻ vẫn phải sống trong bệnh tật vì là một trong những dị tật thường bị bỏ sót nhất trong siêu âm giai đoạn tiền sản do sự quá chủ quan của mẹ.

Bs đinh thúy linh cho rằng, để phát hiện các cần thực hiện siêu âm 4d ở quý 2 của thai kì khi tuổi thai từ 21 – 24 tuần. hiện ở những cơ sở sản khoa với thiết bị máy móc tốt, các bác sĩ được đào tạo bài bản, bắt đầu có thể sàng lọc và phát hiện ở tuổi thai 18 tuần.

Tốt nhất, thai phụ vẫn cần đi khám thai, siêu âm theo đúng lịch hẹn của bác sĩ, đặc biệt không nên bỏ qua 3 thời điểm vàng trong siêu âm để phát hiện sớm các bất thường ở thai nhi. Theo đó, 3 thời điểm vàng để siêu âm là 12 – 14 tuần (12 tuần); 21 – 24 tuần (22 tuần) và 28 – 32 tuần (32 tuần). Sau sinh trẻ cần được kiểm tra sức khoẻ và làm thêm các sàng lọc để tránh bỏ sót các bệnh lý tim bẩm sinh.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo, việc thực hiện siêu âm tim thai nhi cần thực hiện ở tất cả thai phụ, đặc biệt là các trường hợp mắc bệnh như tiểu đường, rối loạn tự miễn dịch như lupus ban đỏ hệ thống, tim mạch; gia đình có tiền sử bị bệnh tim…

Để được phát hiện ngay trong thai kỳ, sản phụ nên lựa chọn theo dõi tại cơ sở y tế uy tín. đồng thời trong trường hợp em bé được chẩn đoán mắc tim bẩm sinh, sản phụ cũng nên lựa chọn cơ sở y tế có ekip hồi sức sau sinh tốt, đảm bảo hồi sức kịp thời cho trẻ.

Với những trường hợp thai nhi có bệnh lý tim bẩm sinh, bệnh viện có kế hoạch theo dõi, quản lý thai theo từng trường hợp cụ thể cũng có kế hoạch hồi sức sơ sinh, phối hợp cùng trung tâm Tim mạch Viện Nhi Trung ương, đảm bảo những chăm sóc y tế kịp thời và tốt nhất cho trẻ.

Hà My