Để hiểu rõ về vấn đề này, dưới đây là chia sẻ của PGS.TS.BS Vũ Văn Giáp - Tổng thư ký Hội Hô hấp Việt Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, BV Bạch Mai.
thường gặp bao gồm: viêm phế quản cấp, viêm phổi do các loại vi khuẩn, virus; hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi, lao phổi…
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) số người COPD sẽ tăng 3-4 lần trong thập kỷ này, gây ra 2,9 triệu người ch*t mỗi năm và đến năm 2020 bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính sẽ là nguyên nhân Tu vong đứng hàng thứ 3.
Tại nước ta, nghiên cứu năm 2009, tỷ lệ mắc BPTNMT nói chung, trên đối tượng có tuổi từ 40 trở lên là 4,2%, trong đó tỷ lệ ở nam giới là 7,1% và nữ giới là 1,9%. Nghiên cứu Thực trạng hen phế quản ở Việt Nam năm 2010 - 2011 của bác sĩ Trần Thúy Hạnh, Nguyễn Văn Đoàn và cộng sự, kết quả khảo sát 19.461 đối tượng phát hiện có 751 người mắc hen thuộc tất cả các nhóm tuổi, chiếm tỷ lệ 3,9%, trong đó, tỷ lệ mắc ở nam giới là 4,6% và nữ giới là 3,62%.
Tỷ lệ lý hô hấp gia tăng, trong đó có hen phế quản chiếm gần 5% dân số. Vậy thưa bác sĩ, căn cứ vào những dấu hiệu nào để nhận biết các bệnh lý này?
Có ý kiến cho rằng bệnh lý hô hấp sẽ mắc đi mắc lại rất nhiều lần trong năm đặc biệt giai đoạn chuyển mùa, nhất là mùa lạnh, vậy bác sĩ có thể chia sẻ về phương pháp xử lý căn bệnh này không?
Tác dụng nhanh: Thu*c gần như có tác dụng ngay lập tức sau khi phun khí dung. Điều này đặc biệt có hiệu quả với những trường hợp bị hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, cơn khó thở cấp tính.
Giảm tác dụng không mong muốn: Thu*c được đưa vào nhờ máy xông khí dung có tác dụng tại chỗ trên đường hô hấp và ít hấp thu vào máu nên hạn chế tác dụng phụ của Thu*c.
Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ cho chỉ định sử dụng Thu*c khác nhau. Trong viêm mũi - xoang - họng dị ứng bị hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi... thì thường dùng Thu*c corticoid dạng xịt hít. Những trường hợp bị co thắt phế quản trong viêm phế quản cấp, bệnh hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính... người ta cũng dùng phương pháp xông khí dung Thu*c giãn phế quản, giúp bệnh nhân dễ thở. Ngoài ra, phương pháp khí dung nước muối S*nh l* để làm loãng đờm. Ở trẻ nhỏ bị viêm tiểu phế quản do tắc đờm, chất nhầy thì xông khí dung bằng nước muối S*nh l* có thể giúp làm loãng đờm, trẻ dễ tống xuất được đờm ra ngoài.
Tránh tiếp xúc các yếu tố nguy cơ được xem là ưu tiên trong điều trị với nhiều bệnh hô hấp, đặc biệt các bệnh như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Các yếu tố nguy cơ cần tránh bao gồm: khói Thu*c lá, Thu*c lào, khói bếp (đặc biệt là khói bếp than), bụi, tránh các mùi hắc, các thức ăn đã từng gây dị ứng... không nuôi chó, mèo, chim và các súc vật khác, môi trường trong nhà cần luôn được giữ khô, sạch và thoáng.
Vỗ rung lồng ngực, dẫn lưu tư thế được đặc biệt lưu tâm cho những trường hợp bệnh nhân giãn phế quản, viêm phổi hít phải hoặc áp xe phổi... Máy khí dung hô hấp được sử dụng khá phổ biến và được khuyến cáo dùng, nhất là người cao tuổi khó phối hợp động tác hoặc lực hít vào yếu, trẻ nhỏ không có khả năng sử dụng bình xịt định liều hoặc Thu*c cần dùng chưa có dạng bình xịt định liều.
Tuy nhiên cần lưu ý, người bệnh cần phải tuân thủ và duy trì Thu*c điều trị hàng ngày theo chỉ định của bác sĩ. Khi có các dấu hiệu hoặc triệu chứng khó thở, cần phải có kế hoạch hành động và chủ động tăng liều Thu*c giãn phế quản. Nếu vẫn khó thở, không thể tự kiểm soát được thì cần liên lạc với bác sĩ điều trị, bác sĩ gia đình hoặc cơ sở y tế để được hỗ trợ, hướng dẫn cách phòng ngừa và cấp cứu cơn khó thở tránh nguy hiểm cho tính mạng người bệnh.