Một số thống kê cho thấy, có khoảng 20% dân số bị nhiệt miệng thường xuyên. Nhiệt miệng không phải là một bệnh nặng nhưng gây khó chịu, đau đớn, bất tiện cho người bệnh khói.
Theo quan điểm của y học hiện đại, chứng lở miệng do nhiều nguyênnhân gây nên: có thể là vi khuẩn, virus, hay do sự phản ứng của khoang miệng với thành phần hóa họcnào đó trong kem đánh răng. Chế độ ăn thiếu axit folic ở phụ nữ mang thai cũng có thể gây lởmiệng.
Còn theo đông y, bệnh phát sinh do hỏa độc, nhiệt độc, thấp nhiệt ở tỳ, vị, tâm, can, thận, hay gặpnhất là ở tỳ vị.
Nguyên nhân gây nhiệt miệng
- Hỏa độc, nhiệt độc ở tỳ, vị: Do cảm phải nhiệt độc từ bên ngoài như nắng nóng… xâm nhậpvào tỳ, vị. Hỏa độc, nhiệt độc bốc lên sinh lở loét, đau nóng rát, miệng hôi, khô miệng, lưỡi đỏ.Đông y gọi là khẩu sang.
- Thấp nhiệt ở tỳ, vị: Do ăn uống nhiều chất béo, cay, khó tiêu… nhiệt độc cộng với tândịch (nước miếng) ở miệng, lâu ngày nung đốt niêm mạc miệng, lưỡi (gọi là thấp nhiệt) gây nên nhữngvết loét, nứt nẻ, những đám nấm trắng ở miệng lưỡi, dân gian quen gọi là đẹn, tưa lưỡi…
Đông y gọilà nga khẩu sang (lở loét, sần sùi giống miệng con vịt), tuyết khẩu (vì miệng có màu trắng (củanấm) giống như tuyết).
|
Để ngăn ngừa chứng lở miệng, nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là cácvitamin và khoáng chất.
|
Bài Thu*c dân gian điều trị nhiệt miệng
1. Ngậm chất chát trong miệng: chất chát có tính sát trùng và làm săn da. Tốt nhất là ngậmnước trà tươi, trà đen đặc, quả sung, rau dấp cá, húng chanh (tần dày lá), vỏ xoài… có tác dụngkháng khuẩn, kháng virus, làm săn da, trừ thấp nhiệt ở bộ tiêu hóa, khử mùi hôi.
2. Uống nước khế chua: Khế tươi 2 - 3 quả, giã nát, đổ ngập nước sôi vào đun sôi một lúc,chờ khi Thu*c nguội thì ngậm và nuốt dần, ngậm nhiều lần trong ngày. Lựa loại khế chua, giúp sinhtân dịch nhiều hơn, thanh nhiệt cũng tốt hơn khế ngọt.
3. Cỏ mực: Rửa sạch, chỉ lấy lá, giã nát, ép lấy nước cốt, hòa với ít mật ong. Dùng bôngthấm Thu*c bôi vào chỗ sưng đau, lở loét. Ngày bôi 2 - 3 lần.
Cỏ mực tính mát, có tác dụng thanh nhiệt. Màu đen của vị Thu*c thuộc thủy, dùng để thanh nhiệt tảhỏa (viêm nhiệt, sưng lở loét). Kết hợp với mật ong vừa có tính sát trùng, vừa có tính thẩm thấu,hút chất nước ở vết thương khiến cho vi khuẩn, nhất là nấm không có điều kiện phát triển. Vì vậy,dân gian có kinh nghiệm dùng bài Thu*c này chữa đẹn, đẹn vôi, tưa lưỡi của trẻ nhỏ, có công hiệutốt.
4. Lá rau ngót: Rửa sạch, chỉ lấy lá, giã nát, ép lấy nước cốt, hòa với ít mật ong. Dùngbông thấm Thu*c bôi vào chỗ sưng đau, lở loét. Ngày bôi 2 - 3 lần. Có tác dụng giống như cỏ nhọnồi.Theo Đông y, lá và rễ đều có tác dụng mát huyết, hoạt huyết, lợi tiểu, giải độc.
5. Lục nhất tán: hoạt thạch 6 phần, cam thảo 1 phần, trộn với mật ong cho sền sệt, dùngbông thấm Thu*c bôi vào chỗ sưng đau, lở loét. Ngày bôi 2 - 3 lần.
Bài Thu*c này dùng cho trẻ nhỏ rất thích hợp. Hoạt thạch thanh nhiệt, tả hỏa; cam thảo giải nhiệtđộc; 2 vị này phối hợp, là bài Thu*c Đông y thường dùng để trị các chứng thử nhiệt (nắng nóng vàomừa hè) gây miệng lưỡi viêm, loét, họng đau… Kết hợp với mật ong, càng tăng tác dụng sát trùng,giải độc, tiêu viêm.
6. Thu*c đắp ở chân: ngô thù du, tán bột nhuyễn. Mỗi lần dùng 8g (2 thìa cà phê Thu*cbột), cho vào một cái chén, dùng dấm nấu cho sôi, đổ dần dần vào bột Thu*c, quấy đều cho đến khithành dung dịch sền sệt là được. Dùng dung dịch Thu*c này, bôi vào giữa lòng bàn chân, rồi dùngbăng băng lại, để khoảng 2 giờ thì gỡ ra. Ngày làm 1 lần vào buổi tối càng tốt.
Phương pháp đắp ngô thù du ở lòng bàn chân, Đông y gọi là cách "dẫn hỏa hạ hành". Hỏa ở đây lànhiệt đang làm lở loét, viêm sưng ở miệng, lưỡi. Khi hỏa nhiệt ở miệng lưỡi bị Thu*c ngô thù du dẫnxuống, sẽ làm cho miệng lưỡi hết sưng và khỏi. Có nhiều khi hiệu quả đến một cách nhanh chóng khôngngờ.
|
Theo Đông y, vỏ dưa hấu có tính hàn, thường để điều trị các bệnh nóng trong, cótác dụng thanh nhiệt giải độc...
|
7. Cùi dừa:Nghiền nát vài mảnh cùi dừa, sau đó ép lấy nước và dùng để súc miệngkhoảng 3 đến 4 lần mỗi ngày.
8. Cà chua: Các bài Thu*c Đông y cho thấy cà chua là loại quả có tính bình, vị chua, hơingọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên nhai cà chua sống là cách làm rất công hiệu trongtrường hợp này. Hoặc bạn cũng có thể ngậm nước ép cà chua mỗi ngày khoảng 3 - 4 lần, sẽ có tác dụngrất tốt.
9. Vỏ dưa hấu:Theo Đông y, vỏ dưa hấu có tính hàn, thường để điều trị các bệnh nóngtrong, có tác dụng thanh nhiệt giải độc nên có thể dùng vỏ dưa hấu để chữa nhiệt miệng, lởmiệng.
Lấy 50g vỏ dưa hấu đem sao vàng, tán thành bột, trộn cùng một ít mật ong và bôi vào chỗ lở1-2 lần/ ngày.
10. Củ cải trắng:Giã củ cải sống 300g rồi vắt lấy nước hòa thêm một ít nước lọc, súcmiệng ngày 3 lần, dùng 2 ngày khỏi.
Chú ý:
-Để ngăn ngừa chứng lở miệng, nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin và khoángchấtđể nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Những người bị lở miệng tái phát quá nhiều và khólành cần đi khám để phát hiện và điều trị từ các bệnh nguyên nhân, chẳng hạn như luput ban đỏ hệthống.
-Để phòng ngừa bệnh, cần ăn nhiều rau, trái cây, uống nước, tránh tình trạng cơ thể bị nónggây ra bệnh và làm cho bệnh nặng thêm. Muốn có một mùa hè vui vẻ, dễ chịu, phải biết phòng ngừa, ănuống và nghỉ ngơi đúng cách.
AloBacsi.vn
Theo Giáo dục Việt Nam