I: Khứu giác. Tổn thương ảnh hưởng đến khả năng ngửi.
II: Thị giác. Tổn thương ảnh hưởng đến khả năng nhìn. Nhìn đôi, song thị, nhìn mờ.
III: Vận nhãn chung: vận động mi mắt và nhãn cầu. Chi phối cho co đồng tử. Tổn thương gây giãn đồng tử. Chi phối cơ vận nhãn trong. Tổn thương gây lác ngoài
IV: Ròng rọc: nhìn mắt xuống dưới và ra ngoài (turns eye downward and laterally). Tổn thương gây lác trong.
V: Tam thoa: nhai, cảm giác sờ và đau mặt và miệng. Cảm giác mặt, Hàm trên, hàm dưới. Chi phối vận động cho nhóm cơ nhai. Tổn thương mất cảm giác vùng mặt
VI: Vận nhãn ngoài (Abducens): vận động cơ thẳng ngoài. Tổn thương gây lác trong
VII: Mặt: cơ ở mặt kiểm soát hầu hết các biểu lộ ở mặt, 2/3 vị giác trước lưỡi , tiết nước mắt và nước bọt.
Liệt VI trung ương là liệt 1/4 dưới mặt cùng bên thần kinh tổn thương . Liệt mặt ngoại vi tổn thương 1/2 mặt bên đối diện dây TK
VIII: Tiền đình ốc tai: nghe và thăng bằng
IX: Thiệt hầu: 1/3 cảm giác sau lưỡi, hầu và vòm miệng mềm; vận động cơ vùng hầu và trâm hầu.
X: Thần kinh phế vị: Vận động tim, phổi, hầu, thanh quản, thực quản, khí quản, ống tiêu hóa.
Cảm giác: tim, phổi, hầu, thanh quản, thực quản , khí quản, ống tiêu hóa, tai ngoài.
XI: Thần kinh sống : vận động hầu, thanh quản, vòm miệng mềm và cổ. Cơ ức đòn chũm, cơ thang.
XII: Thần kinh hạ thiệt: vận động các cơ dính vùng cổ C1, 2,3 , các cơ dưới lưỡi.
Áp dụng lâm sàng:
- Vỡ nền sọ trước: (đến rãnh giao thoa thị giác, bờ cánh nhỏ xương bướm)
chảy máu mũi lẫn dịch não tủy ra mũi. Vỡ xoang sàng
dấu hiệu kính dâm, tụ máu sau nhãn cầu. Vỡ xương chảy máu qua lỗ thị giác. Giảm thị lực, teo thần kinh thị giác.
- Vỡ nền sọ giữa:
Chảy máu và dịch não tủy qua tai. Liệt dây VII do vỡ xương đá. Chảy máu qua lỗ tai trong bầm tím phía sau trên vành tai
Lác trong, lác ngoài , tổn thương cạnh khe ổ mắt trên
- Vỡ nền sọ sau:
Thường là chấn thương vùng chẩm gáy.
Rối loạn hô hấp tim mạch
Fanpage Kiến thức Y học