Cuối tuần vừa qua ở Lucknow, một trong những thành phố lớn của Ấn Độ, những người trẻ tuổi chen chúc vào những quán rượu. Bất chấp những nỗ lực của chính phủ để hạn chế các địa điểm tụ tập đông người, rất ít quán bar nhận thấy sự nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, New York Times cho biết.
“Tôi không sợ, tôi ăn, tiệc tùng và ngủ, mọi người dường như sợ hãi quá mức”, Akshay Gupta, một kế toán đang nhảy trong quán bar nói.
Ấn Độ xác nhận có 125 ca nhiễm Covid-19 và có nhiều điều bí ẩn về cách quốc gia đông dân thứ 2 thế giới đối phó với dịch bệnh. Với dân số 1,3 tỷ người, Ấn Độ vẫn còn tương đối yên tĩnh, trong khi những ổ dịch bùng phát mạnh ở châu Á và châu Âu. Điều đó kéo theo những hoài nghi về tình hình ở Ấn Độ.
Các bác sĩ nói rằng số ca nhiễm ở Ấn Độ có thể nhiều hơn rất nhiều so với báo cáo từ chính phủ, vì những khó khăn trong vấn đề xét nghiệm, hoặc có thể Ấn Độ thực sự đã xoay xở để thoát khỏi điều tồi tệ, có thể là do những nỗ lực nhanh chóng và nghiêm ngặt ngay từ đầu.
Ở Kerala, miền nam Ấn Độ, chính quyền đã sử dụng công nghệ GPS, camera giám sát và điện thoại di động để theo dõi quá trình di chuyển của một gia đình Ấn Độ, một trong những người đầu tiên dương tính với COVID-19 ở nước này.
Họ trở về từ Italy vào cuối tháng 2 và trong vài ngày, các đội y tế đã đi đến những nơi họ từng ghé thăm, bao gồm ngân hàng, nhà hàng, nhà thờ và nhanh chóng cách ly 1.000 người tiếp xúc gần.
Ấn Độ cũng là một trong những quốc gia đầu tiên đóng cửa biên giới, hủy thị thực và từ chối nhập cảnh với phần lớn du khách, trừ một số trường hợp đặc biệt. Một số bang như Kerala đang bắt đầu kiểm soát biên giới nội bộ, đo thân nhiệt hành khách trên xe hơi và sàng lọc mọi người trên tàu hỏa.
Cho đến nay, phần lớn ca nhiễm COVID-19 ở Ấn Độ đến từ khách du lịch, một nhóm khách du lịch người Italy đến thăm Rajasthan đã lây lan cho nhiều người. Nhưng các chuyên gia y tế công cộng lo ngại điều gì sẽ xảy ra nếu sự lây lan trong cộng đồng bắt đầu tăng nhanh.
Ấn Độ có rất nhiều khu đô thị đông đúc với điều kiện vệ sinh kém, nơi có rất nhiều người tiếp xúc trực tiếp với nhau. “Thách thức của một quốc gia rộng lớn như Ấn Độ với tình trạng quá tải là một số người nào đó có thể thoát ra khỏi mạng lưới dẫn đến mất kiểm soát”, Dipanjan Roy, một nhà dịch tễ học Ấn Độ, từng làm việc cho Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói.
Ông cũng bày tỏ sự lo ngại về những gì ông gọi là “thái độ hãy chờ đến ngày mai”. Các quan chức y tế Ấn Độ lẽ ra phải kiểm dịch nghiêm khắc hơn trong tháng 2. “Họ đã lãng phí tháng đó”, tiến sĩ Ray nói.
Việc xét nghiệm virus corona cũng là một vấn đề lớn ở Ấn Độ. Cho đến tuần trước, rất khó để có thể xét nghiệm cho người có triệu chứng nghi nhiễm Covid-19 ở Ấn Độ, trừ khi người đó đi du lịch nước ngoài về, hoặc tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh.
Trong khi ở Hàn Quốc tỷ lệ xét nghiệm virus corona ở mức 4.800/1 triệu dân. Italy khoảng 1.000/1 triệu dân. Tỷ lệ này ở Ấn Độ chỉ 5/1 triệu dân.
Tuy vậy, các nhà khoa học chính phủ nhấn mạnh rằng Ấn Độ đã tăng số lượng bộ kit xét nghiệm virus corona từ 20.000 vào tháng 1 lên hơn 1 triệu và có thể xử lý mẫu bệnh phẩm trong vài ngày tại một mạng lưới gồm 50 phòng thí nghiệm quốc gia.
Tuy vậy, một bác sĩ làm việc tại phòng khám tư nhân ở Kerala đã bị đuổi việc, sau khi đưa một bệnh nhân nghi nhiễm Covid-19 đi xét nghiệm. Chủ sở hữu sợ mọi người sẽ không đến khám bệnh ở đây. Trong khi đó, Bộ Y tế Ấn Độ đã không thực hiện vụ việc một cách nghiêm túc và bệnh nhân nghi nhiễm đã bỏ đi mà chưa được xét nghiệm.
Nhân khẩu học là một lợi thế của Ấn Độ trong cuộc chiến với virus corona. Dân số ở đây trẻ hơn đáng kể so với các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh. Các thống kê ban đầu cho thấy những người trẻ tuổi có cơ hội vượt qua virus tốt hơn.
Một yếu tố khác là thời tiết ở Ấn Độ ấm hơn và chuẩn bị bước vào mùa hè, dù yếu tố nhiệt độ vẫn chưa được chứng minh là có thể tiêu diệt virus. Một vấn đề khác có thể góp phần làm hạn chế sự lây lan của virus corona ở Ấn Độ liên quan đến việc sử dụng kháng sinh tràn lan.
Ấn Độ là quốc gia sản xuất Thu*c generic (loại kháng sinh thay thế cùng công thức với Thu*c gốc) lớn nhất thế giới. Ở Ấn Độ, kháng sinh có thể phân phối mà không cần toa của bác sĩ, kéo theo những lo ngại về tình trạng vi khuẩn kháng Thu*c. Nhưng trong tình huống này lại có thể giúp ích.
Chính phủ Ấn Độ đã ban hành lệnh hạn chế đi lại tương tự các quốc gia bị thiệt hại nặng nề bởi dịch bệnh. Các trường học đang đóng cửa, bể bơi, phòng tập thể dục, sân vận động, trung tâm thương mại và rạp chiếu phim cũng đóng cửa. Đám cưới và các sự kiện tập trung đông người bị cấm, dù mọi người vẫn tiếp tục làm điều đó.
Ở nhiều nơi, chẳng hạn như New Delhi, cuộc sống vẫn diễn ra như thường lệ. Các nhà hàng có thể vắng khách hơn bình thường, nhưng nhiều người vẫn ra ngoài. Ùn tắc giao thông vẫn diễn ra, dù có phần ít căng thẳng hơn trước.
Các dịch vụ mua sắm trực tuyến trở nên nhộn nhịp khi người dân bắt đầu tích trữ thực phẩm và vật dụng mà không muốn rời khỏi nhà.
Tiến sĩ Henk Bekedam, đại diện WHO tại Ấn Độ, cho biết các ca nhiễm COVID-19 ở nước này đều có thể truy xuất nguồn gốc và không có bằng chứng nào về việc lây nhiễm trong cộng đồng, hoặc số bệnh nhân cao hơn báo cáo của chính phủ.
Tuy vậy, đức tin có thể là vấn đề làm phá sản cuộc chiến chống COVID-19 của chính phủ Ấn Độ. Cuối tuần trước, một nhóm theo chủ nghĩa dân tộc nổi tiếng ở Ấn Độ đã tổ chức bữa tiệc uống nước tiểu bò, còn gọi là “Gaumutra”, theo đạo Hindu. Họ nói rằng nước tiểu có tính dược phẩm và uống nó có thể tránh được virus corona.
Thậm chí một số nhà lập pháp trong đảng cầm quyền của Thủ tướng Narendra Modi cũng tuyên bố điều tương tự. Các nhà lãnh đạo đảng đối lập tiếp tục tổ chức các cuộc mít tinh lớn, khiến nhiều người hoài nghi cuộc chiến chống COVID-19 của chính phủ.