(Mangyte) - Khi bị tổn thương do va chạm, té ngã, nhiều bệnh nhân đã xử lý sai phương pháp, làm vết thương nặng hơn và để lại di chứng về sau…
Đã từng có một bệnh nhân "cầu cứu" bác sĩ do biến chứng từ việc tự điều trị. Sau khi bị bong dây chằng bên ngoài cổ chân trong một lần chơi thể thao, anh này tự xử lý bằng cách nắn, bóp Thu*c do "người quen" hướng dẫn.
Đến nay khi đi lại, chân anh rất đau và cổ chân vẫn bị sưng. Đến khám, bác sĩ cho biết anh đã bị viêm bao khớp cổ chân mạn tính, phần dây chằng bên ngoài cổ chân bị xơ cứng lại, gây giảm tầm hoạt động.
chấn thương phần mềm (gân, cơ, dây chằng) rất thường gặp, đặc biệt trong tập luyện thể thao. Nếu biết cách sơ cứu, sẽ giúp tránh làm vết thương nghiêm trọng hơn.
Xử lý đúng phương pháp
- Bước 1: Nghỉ. Ngay sau khi bị chấn thương, bạn cần ngừng mọi vận động ngay lập tức, đặc biệt là các VĐV thi đấu chuyên nghiệp, ngưng tập luyện và nghỉ ngơi sẽ giúp bảo vệ vết thương không nghiêm trọng hơn.
- Bước 2: Chườm lạnh. Dùng túi chườm lạnh (túi gel) hoặc mua một bịch nước đá đập nhỏ, bọc trong khăn và chườm lên vùng đang đau nhức từ 5-10 phút, cách khoảng một giờ lại chườm một lần. Chú ý không được dùng quá lâu (không quá 15 phút) hoặc chườm đá trực tiếp lên da, có thể gây phỏng lạnh. Chườm lạnh làm các mạch máu, mô bị dập co rút lại, giúp cầm máu, giảm sưng đau, phù nề, vết thương bình phục tốt hơn.
- Bước 3: Băng ép. Dùng băng thun quấn nhẹ từ dưới lên trên : từ 15-20 cm bên dưới, băng phủ qua vết thương và băng lên trên vùng bị thương cũng 15-20 cm. Không nên quấn chặt tay khiến máu không lưu thông, gây phù nề. Băng ép giúp hỗ trợ việc chườm lạnh, tăng tính năng cầm máu, giảm sưng phù.
- Bước 4: Kê cao. Khi nằm nghỉ ngơi, bệnh nhân cần được kê chân, tay (bị chấn thương) lên gối cao hơn khoảng 10-15 cm so với mặt phẳng tim. Khi kê cao, máu ở vùng chi bị thương trở về tim dễ dàng hơn, giúp giảm phù nề.
Điều này giải thích việc một số bệnh nhân bị bong gân cổ chân, sau một đêm ngủ, cổ chân bớt sưng do khi nằm, vị trí của chân giúp máu dễ lưu thông. Nhưng trong ngày, do đứng nhiều, máu ở chỗ cổ chân bị thương lưu chuyển khó khăn, làm sưng phù trở lại.
Kết hợp tốt 4 bước này sẽ giúp mô bị thương được ổn định, giảm đau, sưng phù, chảy máu. Với những trường hợp chấn thương nhẹ chỉ cần thực hiện như trên, nghỉ ngơi từ 5-7 ngày có thể vận động, tập luyện bình thường trở lại. Nếu xử lý đúng các phương pháp trên sau 2 ngày không thuyên giảm nên đến bệnh viện để được điều trị.
Những điều cần tránh
Tuyệt đối không được kéo nắn bừa bãi, dễ dẫn đến dãn, rách thêm gân, cơ, dây chằng, thậm chí gây trật khớp, làm bệnh nhân rất đau nhức.
Tiếp đến, cần tránh xoa bóp các loại rượu Thu*c, dầu nóng hoặc đắp Thu*c không rõ nguồn gốc, có thể gây viêm bỏng, dị ứng da, nhiễm trùng phần mềm. Ngoài ra, các loại dầu, cao nóng sẽ làm tăng hiện tượng dãn mạch, gây chảy máu trầm trọng, làm vùng bị thương bầm tím, sưng phù, đau nhức dữ dội.
Tự ý xoa bóp Thu*c có thể dẫn đến nguy cơ bị xơ hóa các gân, cơ, dây chằng, làm mất tính đàn hồi. Hậu quả là không thể tiếp tục tập luyện trở lại được do chấn thương rất dễ tái phát.
* Trong trường hợp
chấn thương phần mềm nhẹ, sau 48-72g, khi đã hết đau, có thể bôi một số loại kem, gel lạnh có chứa chất kháng viêm như Voltarene gel, Fastum gel, Profenid gel…
* Xoa bóp bằng dầu nóng, massage chỉ có thể áp dụng trong trường hợp co cứng cơ: cơ thể mệt mỏi sau giờ làm việc; đau nhức do cảm cúm; đau nhức do phong thấp, thời tiết thay đổi ở người lớn tuổi; sau khi vết thương đã hồi phục, trở lại tập luyện, dầu nóng giúp cơ nóng lên, nhưng không được lạm dụng.
Mangyte