Thai kỳ có thể làm thoái triển các bệnh lý tự miễn của tuyến giáp ở người mẹ mang thai với khuynh hướng tái phát sau sinh. Một số tác giả ghi nhận sự giảm hiệu giá các kháng thể đến mức không đo được trong thai kỳ cùng với sự giảm thể tích tuyến giáp và nồng độ TSH.
suy giáp trong thai kỳ
suy giáp là tình trạng bệnh
lý tuyến giáp, thường xảy ra trên phụ nữ trong tuổi sinh sản. Do vậy,
suy giáp
có thể gặp trên phụ nữ có thai. Trong
suy giáp biểu hiện bởi sự giảm tổng hợp
các hoóc-môn giáp do giảm chức năng tuyến giáp.
Các nguyên nhân
suy giáp ở
người mẹ có thai
Viêm giáp do Hashimoto: bệnh
có nguyên nhân tự miễn, đặc trưng bởi sự thâm nhiễm tế bào Lympho và tương bào
vào mô kẽ, xơ hóa mô kẽ làm thay đổi các nang tuyến với các tế bào biểu mô tăng
kích thước. Tạo thành các nang nhỏ, mật độ đàn hồi. Xét nghiệm kháng thể kháng
nhân tuyến giáp như antiperoxydaz > 1/100.
suy giáp sau phẫu thuật: đôi
khi chỉ có
suy giáp sinh học, xảy ra sau cắt bỏ tuyến giáp bán phần gặp trong
Basedow hay một phần trong bướu giáp đa nhân. Phần lớn trên lâm sàng và các xét
nghiệm sinh học đều liên quan trực tiếp đến thiếu hoóc-môn giáp.
suy giáp ở người mẹ có thai
Ở phụ nữ có thai,
suy giáp có
sẵn, cần phải được theo dõi sát bằng nồng độ TSH, vì có thể TSH sẽ tăng và T4
sẽ giảm trong thai kỳ, dù trước đó người mẹ chưa có thai được ổn định.
Các triệu chứng như sợ lạnh,
da lạnh, tóc khô, táo bón, kém chú ý, dễ xúc động đều có thể gặp ở người mẹ
mang thai. Dấu hiệu dị cảm thường gặp trên người bệnh có
suy giáp và hội chứng
chèn ép thần kinh giữa trên người mẹ mang thai. Các triệu chứng như thân nhiệt
thấp, phù niêm, lưỡi to, giọng khàn chỉ gặp giai đoạn trễ của bệnh.
Xét nghiệm đáng tin cậy nhất
để chẩn đoán
suy giáp trên người mẹ có thai là TSH tăng cao, nồng độ T4 có thể
bình thường hay giảm.
Thai kỳ có thể làm thoái
triển các bệnh lý tự miễn của tuyến giáp ở người mẹ mang thai với khuynh hướng
tái phát sau sinh. Một số tác giả ghi nhận sự giảm hiệu giá các kháng thể đến
mức không đo được trong thai kỳ cùng với sự giảm thể tích tuyến giáp và nồng độ
TSH.
Khi có thai là có sự biểu
hiện ức chê miễn dịch vì trên cơ thể người mẹ có sự giảm tuyệt đối hay tương
đối hoạt tính tế bào T hỗ trợ và nồng độ globulin miễn dịch. Ngoài ra sự tăng
hoạt tính của tế bào T ức chế của thai nhi, tăng alpha 2 glycoprotein liên hệ
với thai kỳ cũng góp phần vào tình trạng ức chế miễn dịch trong thai kỳ.
Bệnh lý suy giáp ở người mẹ
ảnh hưởng lên thai nhi
Một số các nghiên cứu cho
thấy, khi mẹ bị
suy giáp, có 20% số ca tác động lên thai nhi có thể gây ch*t
lưu trong tử cung hay có dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Một số trẻ sinh ra cũng
chậm phát triển tâm thần và thể chất.
Người mẹ bị
suy giáp khi mang
thai có thể gây ra thiếu máu, tiền sản giật, sinh non, nhau bong non, thai nhi
chậm phát triển trong tử cung, suy dinh dưỡng bào thai, với tần suất 20 - 30%.
Cũng có nhiều nghiên cứu cho thấy mẹ bị
suy giáp được theo dõi và điều trị đầy
đủ Thu*c, bé sinh ra hoàn toàn bình thường.
Điều trị suy giáp cho bà mẹ
mang thai
Trường hợp
suy giáp mới chẩn
đoán, điều trị L-thyroxin với liều đầy đủ, liều 0,1 – 0,15mg, uống 1 lần mỗi
ngày, sao cho nồng độ TSH ở giới hạn bình thường. Trên người mẹ đã dùng
L-thyroxin, tiếp tục dùng trong suốt thai kỳ và điều chỉnh liều lượng theo mỗi
2 - 3 tháng. Cần duy trì nồng độ hoóc-môn giáp trong giới hạn cho phép.
Dự phòng suy giáp trong thai
kỳ cho người mẹ
Cần tầm soát hết các bệnh lý
đi kèm trước khi có thai, cần có sự bình
ổn hoóc-môn giáp trên lâm sàng.
Khi có thai, cần đi khám thai
ngay và thông báo cho bác sĩ sản khoa và bác sĩ nội tiết được biết để có kế
hoạch điều trị Thu*c
suy giáp. Tuân thủ liều dùng Thu*c điều trị trong suốt
thời gian mang thai, kết hợp dinh dưỡng đầy đủ.
Khi chuyển dạ sinh, cần đến
các cơ sở y tế có chuyên khoa sản để được chăm sóc tốt.
BS. CKII. NGUYỄN HỮU THUẬN