Những điều cần biết để tránh biến chứng khi mắc thủy đậu (bệnh lây qua đường hô hấp) trong mùa COVID-19?

Khi trẻ mắc bệnh thủy đậu người chăm sóc cần đeo khẩu trang, rửa tay để tránh lây nhiễm. Ảnh minh họa

Biến chứng nguy hiểm từ những sai lầm

Trong thời điểm này ngoài bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, mọi người cần thận trọng với một số bệnh truyền nhiễm khác như thủy đậu, sốt xuất huyết… Bệnh thủy đậu diễn ra theo chu kỳ từ tháng 2 đến tháng 6 hàng năm, đỉnh điểm rơi vào khoảng tháng 5-6. Một số bệnh viện đã ghi nhận những trẻ bị thủy đậu.

ThS.BSCKII Nguyễn Hồng Hà (nguyên PGĐ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam) cho rằng, những bệnh lây truyền qua đường hô hấp chủ yếu lây qua tiếp xúc gần và hít phải giọt bắn từ mang người bệnh, mầm bệnh xâm nhập vào. Hoặc bàn tay tiếp xúc với các giọt bắn bám trên bề mặt đồ vật rồi vô tình đưa lên miệng gây nhiễm bệnh… Thủy đậu hay còn gọi là bệnh trái rạ là một bệnh truyền nhiễm cũng lây truyền qua đường hô hấp do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra.

Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh thủy đậu nhưng phổ biến hơn ở trẻ em. Đã có trường hợp bị biến chứng thủy đậu từ những sai lầm trong chăm sóc, điều trị.

Nhiều quan niệm dân gian cho rằng, người bị thủy đậu không được tắm rửa, gội đầu, tắm bằng nước lá… Việc kiêng mà mọi người hay làm là không đúng. Tuy nhiên, khi bị thủy đậu để nhiễm lạnh thì dễ bị biến chứng viêm phổi hoặc nhiễm trùng đường hô hấp khác do kết hợp thêm vào. Vì thế thứ nhất, cần chú ý chăm sóc trẻ ăn uống đầy đủ, đủ chất. Thứ 2, cần vệ sinh sạch sẽ để tránh nhiễm trùng ở chỗ tổn thương, đặc biệt là vệ sinh đường hô cấp, tránh thay đổi đột ngột thời tiết từ nóng sang lạnh… nhằm hạn chế bội nhiễm vi khuẩn khác.

Một số trường hợp sau khi mắc thủy đậu để tạo thành sẹo do các nốt thủy đậu khi vỡ ra dễ nhiễm bẩn. Thủy đậu khi có ban, nổi phỏng trên da thường rất nông. Nếu không bị bội nhiễm các vi khuẩn khác, tổn thương nhanh chóng liền lại, không để lại sẹo. Còn trong trường hợp mà các vết phỏng bị vỡ sớm, phần da dưới chưa được liền mà bị nhiễm trùng thêm như rửa nước bẩn, bụi, trong nhà không được sạch sẽ… sẽ dễ nhiễm khuẩn ngoài da và gây nên tổn thương sâu hơn làm thành sẹo. Do đó cần vệ sinh cơ thể sạch sẽ để tránh vi khuẩn tích tụ trên da gây nên nhiễm trùng da. Người bệnh nên dùng nước ấm để tắm gội, tránh nhiễm lạnh.

Chuyên gia cũng cho biết thêm, người mắc bệnh thủy đậu không được gãi, chà xát làm vỡ các nốt ban vì sẽ khiến cho các nốt ban lan rộng, mọc ở nhiều nơi và dễ để lại sẹo hơn; Không nên ở trong phòng bí bách. Nếu trời nóng nên bật quạt để tránh ra mồ hôi làm da ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Tuy nhiên người bệnh không được ra nơi có gió mạnh hoặc gió mùa vì dễ bị cảm.

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), thủy đậu tuy là bệnh lành tính nhưng cũng có thể gây biến chứng nguy hiểm như: Viêm màng não, xuất huyết, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng nốt rạ, viêm mô tế bào, viêm gan… Một số trường hợp có thể gây Tu vong nếu người bệnh không được điều trị kịp thời. Người mẹ mắc bệnh thủy đậu khi đang mang thai có thể sinh con bị dị tật bẩm sinh.

Người bị thủy đậu sẽ có những triệu chứng ban đầu là sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi. Trong khoảng 24-48 giờ sau đó trên da sẽ xuất hiện ban đỏ có đường kính khoảng vài milimet. Khi thấy những biểu hiện này, mọi người cần phải chú ý đi khám, điều trị kịp thời.

Tiêm vaccine và chú ý nhắc lại

Bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, tiêm chủng vẫn là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh thủy đậu cho trẻ. Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi tới 12 tuổi, nên tiêm vaccine thủy đậu 2 liều, liều 1 liều cách liều 2 khoảng 6 tuần trở đi. Hoặc khi trẻ trong khoảng 4-6 tuổi để gia tăng hiệu quả phòng bệnh và giảm việc mắc bệnh thuỷ đậu trở lại. Đối với trẻ trên 13 tuổi, thanh niên và người lớn, cũng cần phải tiêm vaccine thủy đậu liều 1 và liều 2 cách nhau 6 tuần.

ThS.BSCKII Nguyễn Hồng Hà cho rằng, nếu chưa bị thủy đậu có thể tiêm nhắc lại để tạo miễn dịch bền vững hơn. Hiện thủy đậu vẫn xuất hiện ở người lớn khi mà tiêm vaccine đã lâu sẽ làm hiệu giá kháng thể giảm xuống không đủ để bảo vệ. Khi ở tuổi từ 15-18, cũng cần tiêm nhắc lại để tạo miễn dịch tốt hơn phòng tránh bệnh. Đặc biệt là phụ nữ cần tiêm vaccine thủy đậu để có miễn dịch tốt tránh bị nhiễm trùng trong giai đoạn có thai hoặc khi có thai sẽ bảo vệ tốt hơn cho con.

Đa phần mắc thủy đậu không nặng lắm nên có thể điều trị tại nhà, chỉ trừ trường hợp nặng, có biến chứng mới phải nhập viện. Nhưng đặc tính thủy đậu lây lan nhanh nên mọi người cần chú ý. Với người lớn khi chăm sóc trẻ cũng cần chú ý đeo khẩu trang, tay rửa và tránh tiếp xúc vào nốt thủy đậu vỡ không may vô tình đưa vào niêm mạc đường hô hấp của chúng ta cũng có thể phơi nhiễm với virus này.

Phương Thuận