Xin cho biết cách nào tốt nhất để sơ cứu người bị bỏng? (Vũ Minh Huyền - Chợ Mới, Bắc Kạn)
Bạn Huyền thân mến,
Bỏng là tổn thương do tác dụng trực tiếp của các yếu tố vật
lý (nhiệt, bức xạ, điện…) hoặc yếu tố hoá học (acid, kiềm…) gây ra trên cơ thể.
Da là bộ phận thường bị tổn thương nhất khi
bị bỏng, kế đến là các lớp sâu dưới
da (gân, cơ, xương, khớp, mạch máu, thần kinh) và một số cơ quan nội tạng
(đường hô hấp, ống tiêu hoá,
bộ phận Sinh d*c…).
Khi
bị bỏng, việc
tự sơ cứu là rất cần thiết. Nhiều trường
hợp do xử lý sai nên đã để lại những hậu quả đáng tiếc. Tốt nhất khi
bị bỏng
nhẹ, cần ngâm ngay vết thương vào nước lạnh, càng sớm càng tốt. Ngâm chỗ bỏng
vào nước máy, nước giếng khoan hoặc dùng vòi nước đang chảy xả vào chỗ bỏng
trong 15- 20 phút, như vậy sẽ làm giảm nhiệt độ bề mặt của da, có tác dụng giảm
độ sâu của bỏng.
Hoặc đắp chỗ bỏng
bằng gạc (khăn tay hoặc khăn tắm) thấm nước lạnh cho đến khi bớt đau. Cần tháo
hết các đồng hồ, vòng đeo tay, nhẫn, dây thắt lưng hoặc quần áo chật tại vùng
bị bỏng trước khi chỗ bỏng sưng lên.
Khi bỏng nặng: Nếu quần áo nạn nhân đang
cháy, dội nước lên nạn nhân, hoặc trùm khăn lên nạn nhân và đặt nằm dưới đất.
Không nên cởi quần áo đã dính vào vết thương, nhưng phải che vùng bỏng lại bằng
quần áo sạch, khô, không có bụi, bông để tránh nhiễm trùng.
Cắt lọc bỏ da đã bị nát cho vết bỏng vừa sạch vừa gọn. Cho
bệnh nhân bỏng mặc quần áo nhẹ, vô trùng hoặc không mặc gì để vết bỏng dễ khỏi.
Cố gắng giữ da sạch sẽ và cách ly bệnh nhân. Tuyệt đối không ngâm đá lạnh mà
chỉ dùng nước sạch bình thường làm hạ nhiệt độ bề mặt da, tránh cho vết bỏng
khỏi bị rộp.
Không được dùng mỡ trăn hoặc dầu cá để sơ cứu vết bỏng.
Nhiều lọ mỡ trăn không được tiệt trùng nên hầu hết bị ôi thiu do nhiễm vi sinh
vật. Vì thế mà làm cho vết bỏng bị nhiễm khuẩn rất nhanh. Còn dầu cá có mùi
tanh, khi bôi lên sẽ bị hôi tanh và thu hút ruồi nhặng đến. Thực ra mỡ trăn và
dầu cá có thể chữa bỏng nhưng phải dùng đúng lúc.
Chất Vitamin A trong dầu cá
và mỡ trăn có tác dụng kích thích sự tái tạo tế bào biểu mô. Vì vậy, người ta
thường sử dụng kết hợp với các Thu*c khác tạo thành hợp chất có tác dụng như
mỡ, kem, chỉ dùng cho những trường hợp
bị bỏng sâu, và vào tuần lễ thứ ba sau
khi bỏng.
Không nên dùng các biện pháp phản khoa học khác như bôi nước
mắm, bôi tương, nước tiểu, vắt nước củ chuối, củ ráy lên vết thương…Nhiều lương
y dởm đã chữa bỏng bằng các biện pháp hay các bài Thu*c chưa được xác nhận, gây
nên nhiều tình trạng tiền mất, tật mang, có khi nguy hiểm đến cả tính mạng.
Nhiều người nghe theo những bài Thu*c dân gian “truyền miệng”, sơ cứu vết
thương ban đầu bằng cách bôi nước mắm, vôi bột, Thu*c đánh răng, xà phòng… vào
vết bỏng. Cách sơ cứu này đã khiến không ít người bệnh có nguy cơ nhiễm trùng
vết bỏng, việc điều trị càng khó khăn và nguy hiểm hơn.
Anh Nguyễn Văn Quang, ở Chiêm Hóa – Tuyên Quang khi nghe
theo lời mách bảo của những người trong làng đi lấy nước mắm và vôi bột bôi,
rắc lên vết bỏng hơi nồi áp suất. Kết quả là vết bỏng ở mặt và cánh tay phải
của anh Quang bị nhiễm trùng nặng dẫn đến hoại tử và rất nguy kịch phải vào
điều trị lâu dài ở Viện Bỏng Quốc gia.
Dùng kem đánh răng: Nhiều người khi
bị bỏng bôi kem đánh
răng lên vết thương. Họ quan niệm kem đánh răng sẽ làm dịu vết thương. Song,
thực chất kem đánh răng có chất kiềm nhẹ, khi bôi lên vết bỏng sẽ làm tăng đau
đớn.
Trong trường hợp bỏng axít, phải làm loãng nồng độ axít trên da bằng cách
ngâm ngay vào nước lạnh. Sau đó, trung hoà axít còn dư trên da bằng xà phòng
hoặc kem đánh răng, bằng cách xoa nhẹ xà phòng hoặc kem đánh răng cho sủi bọt
và ngấm sâu vào da rồi rửa sạch.
Đối với bỏng nước sôi hay lửa, không được dùng xà phòng, kem
đánh răng vì nó chỉ làm tăng thêm sự đau đớn.
Mangyte.vn
Theo Báo Nông nghiệp
Việt Nam