Nếu như người bệnh có tất cả các nguy cơ (hút Thuốc lá, uống rượu bia, tiểu đường, mỡ máu cao) sẽ gia tăng đáng kể vấn đề dẫn đến đột quỵ. trước tiên, yếu tố hàng đầu là hút Thuốc lá trong cộng đồng.
Tại việt nam và các nước trên thế giới, tỷ lệ nam giới trưởng thành hút Thuốc lá rất cao. người trưởng thành (trên 20 tuổi) ở việt nam có tỷ lệ hút Thuốc lá có thể lên đến 30 - 40%. một điều mà ít người để ý là tác hại của Thuốc lá hoặc rượu bia không thể nào cân đo đong đếm được trong thời gian ngắn. khi nó đã tích tụ đủ thời gian thì biểu hiện ra bên ngoài là đột quỵ hay nhồi máu cơ tim cấp hoặc biến chứng của tắc mạch máu chi. khi đó, sức khỏe chúng ta khó có thể quay trở lại thời gian trước khi tiếp xúc với rượu bia, Thuốc lá.
Thời gian hút Thuốc lá, uống rượu bia càng kéo dài thì tác hại của nó càng nguy hiểm, mức độ nghiêm trọng sẽ càng cao.
Chúng tôi vừa điều trị cho bệnh nhân hút Thuốc từ năm 18 tuổi, đến năm 29 tuổi thì đột quỵ rất nặng và tắc mạch máu não. chúng tôi phải sử dụng các phương pháp can thiệp lòng mạch để tái thông và rất may đã cứu sống được bệnh nhân.
Một vấn đề ít quan tâm đó là hút Thuốc lá thụ động, đặc biệt trong các văn phòng làm việc, giữa nhân viên nam và nhân viên nữ. nếu hút Thuốc lá trong môi trường phòng kín, tác hại này không chỉ ảnh hưởng riêng những người hút mà gây hại cho những người khác. chúng ta sẽ ghi nhận được những hình ảnh tổn thương não trên cộng hưởng từ 3.3 tesla.
Kết quả chụp MRI của bệnh nhân hút Thuốc lá thụ động
Tại bệnh viện đột quỵ tim mạch cần thơ, chúng tôi có thể chụp và thấy được tổn thương vi mạch hay tổn thương mạch máu trên những người hút Thuốc lá, tiểu đường, mỡ máu cao nhiều năm. nó gây tắc những mạch máu nhỏ mà trong chuyên môn gọi là tổn thương chất trắng do nguyên nhân bệnh lý mạch máu nhỏ.
Chúng ta có những trường hợp được ghi nhận là bệnh nhân hút Thuốc lá thụ động. nghĩa là trong gia đình có người hút Thuốc nhưng thiếu ý thức, hút trước trẻ con, trong phòng ngủ thì dẫn đến hậu quả tất cả các thành viên đều có những tác hại chung.
Tác hại trên mạch máu này sẽ diễn biến rất âm thầm, đến một lúc khi tích tụ đủ lượng, nó sẽ dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp hoặc tắc mạch máu chi, có thể dẫn đến đoạn chi, thẩm chí Tu vong. khi hút Thuốc lá, tất cả chất độc sẽ ngấm vào trong phổi và đi lên đến não.
Bệnh nhân hút Thuốc lá nhiều năm bị tắc hoàn toàn động mạch não giữa bên trái
Tổn thương não được chụp cộng hưởng từ 3 tesla có thể ghi nhận lại được những đốm thoái hóa chất trắng, tổn thương dây thần kinh để lại trên não.
Một trường hợp bệnh nhân nữ, sinh năm 1972, có bệnh cảnh lâm sàng rất đặc biệt. bệnh nhân này không hút Thuốc lá, làm chung phòng với nhân viên, lãnh đạo hút Thuốc lá mỗi ngày và đóng cửa kín trong máy lạnh. sau khoảng 10 năm làm việc, chị có các triệu chứng thường xuyên nhức đầu, mệt mỏi, chóng mặt tê yếu tay chân. khi chụp mri phát hiện có những nốt tổn thương trên não.
Đây là đặc trưng của bệnh lý tổn thương do khói Thuốc lá, hút Thuốc lá thụ động.
Với một trường hợp hút Thuốc lá nhiều năm, mạch máu của bệnh nhân không còn trơn lán nữa. đặc biệt, một trường hợp của bệnh nhân sinh năm 1983 đến bệnh viện vì yếu tay yếu chân, chụp cộng hưởng từ thấy tắc hoàn toàn động mạch não giữa bên trái và hẹp nặng động mạch não giữa bên phải.
Với những yếu tố nguy cơ hút Thuốc lá, tiểu đường, rối loạn mỡ máu sẽ dễ làm hình thành cục máu đông trong lòng mạch và các tổn thương thành mạch sẽ bong tróc ra, trở thành các mảng xơ vữa gây đột quỵ cho bệnh nhân.
Đối với bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ rất dễ hình thành cục máu đông trong mạch máu, làm gia tăng nguy cơ đột quỵ hoặc có các cơn thiếu máu não thoáng qua, các biến chứng về tim mạch như nhồi máu cơ tim cấp hay bệnh lý về phổi, hoặc có trường hợp bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh.
Việc điều trị dự phòng là làm cho mạch máu lưu thông. Nếu bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ mà không điều trị, mạch máu này sẽ bị tắc nghẽn dần.
Nếu mạch máu bị tắc nghẽn hoàn toàn, bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim cấp (nếu tổn thương này tắc mạch máu ở tim). trong cộng đồng, chúng tôi nhấn mạnh nếu lo lắng về đột quỵ thì cần phải kiểm soát nguy cơ dẫn đến đột quỵ.
Quan trọng hơn nữa, chúng ta cần phải phòng tránh các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ xảy ra thường ngày như hút Thuốc lá, uống rượu bia, ít vận động và không kiểm soát tiểu đường.bệnh nhân kèm theo thừa cân béo phì, cuộc sống căng thẳng thì nguy cơ đột quỵ sẽ rất cao với một tỷ lệ đáng kể trong cộng đồng.
Những ai nghĩ mình trẻ, khỏe và hút Thuốc nhiều năm sẽ là yếu tố nguy cơ rất tiềm ẩn. hút Thuốc lá có thể dẫn đến tổn thương não và khi những tổn thương đó đã xảy ra sẽ không thể trở lại bình thường cho dù tốn bao nhiêu tiền, có phương pháp điều trị hiện đại đến đâu. nếu như chúng ta hút Thuốc lá càng trẻ, tác hại lâu dài sẽ càng lớn.
Theo TS.BS Trần Chí Cường - Giám đốc Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ
Chủ đề liên quan:
hút thuốc hút thuốc lá rượu bia thuốc lá tiểu đường tiểu đường và mỡ máu tổn thương tổn thương não Tổn thương não do hút thuốc lá uống rượu bia