Nhiễm nấm *m đ*o hay nhiễm trùng đường tiết niệu là những bệnh về Sinh d*c - tiết niệu khá phổ biến.
Tuy nhiên có hàng tá những bệnh về đường niệu dục khác khó nói hơn mà bạn có thể mắc phải, từ một vết sưng nhỏ cho đến khí hư nặng mùi và đau không rõ nguyên nhân. Nếu bạn đang có
triệu chứng lạ nào đó, hãy lướt qua 6 vấn đề thường gặp về *m đ*o dưới đây và tìm lời khuyên cho mình.
Vấn đề 1: Đau âm hộ không rõ nguyên nhân.Đau âm hộ (vùng xung quanh *m đ*o) thường xuyên trong một thời gian dài mà không phải do nhiễm trùng hay bất kì nguên nhân y khoa nào khác gọi là đau âm hộ không rõ nguyên nhân. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đến nay vẫn chưa được làm rõ, nhưng nó có thể có liên quan đến hormon, nhiễm trùng, hoặc các vấn đề thần kinh, ví dụ như tổn thương thần kinh hoặc tăng mật độ sợi thần kinh ở *m đ*o. Bạn có thể cảm thấy đau nhói, bỏng rát, ngứa hoặc chỉ chung chung là khó chịu ở vùng này.Đau âm hộ không rõ nguyên nhân diễn ra không tuân theo bất kì qui luật nào. Tuy nhiên nó có thể xuất hiện sau khi tập thể dục, sau quan hệ T*nh d*c hoặc do mặc đồ lót quá chật và quần bó sát. Có 2 thể bệnh đó là đau rộng rãi, tức là đau đớn xuất hiện hầu như ở mọi vị trí của âm hộ, và hội chứng viêm nhiễm tiền đình âm hộ, nghĩa là đau chỉ khu trú ở vùng tiền cửa tiền đình (vùng ngay chỗ lối vào *m đ*o).
Lời khuyên cho bạn: hãy đi khám. Cách duy nhất để chấn đoán đau âm hộ không rõ nguyên nhân là loại trừ những nguyên nhân gây đau khác. Không có biện pháp điều trị triệt để, nhưng tránh những nguyên nhân có thể gây ra khó chịu, như mặc đồ chật hoặc ngồi lâu có thể giảm đau đớn phần nào. Sử dụng kem bôi tại chỗ theo đơn của bác sĩ có thể làm dịu ngứa. Một số phụ nữ điều trị hiệu quả bằng liệu pháp vật lí hoặc sinh học.
Vấn đề 2: Bệnh liên quan đến trùng roi *m đ*o Căn bệnh lây truyền qua đường T*nh d*c này do một loài vi sinh vật có tên là Trichomonas Vaginalis gây nên. Bạn có thể nhận thấy khí hư màu vàng lẫn bọt và đau rát *m đ*o, hoặc có thể không xuất hiện bất kì
triệu chứng nào. Theo Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kì, trong số 3,7 triệu phụ nữ Mỹ mắc bệnh chỉ có 30% có biểu hiện các
triệu chứng.
Lời khuyên cho bạn: Hãy đi khám. Bác sĩ sẽ chỉ định bạn làm xét nghiệm khí hư để tìm bằng chứng của trùng roi *m đ*o. Bệnh dễ dàng được điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, việc điều trị cần được thực hiện cho cả bạn và bạn tình. Đồng thời, trong quá trình điều trị, hai bạn nên hạn chế quan hệ T*nh d*c.
Vấn đề 3: Những loại vi khuẩn bên trong *m đ*o (Bacterial Vaginosis – BV)BV khác với các dụng nhiễm trùng khác ở chỗ chúng không phải do các tác nhân từ bên ngoài mà là do sự phát triển quá mức và thay đổi bản chất của loại vi khuẩn có sẵn trong *m đ*o. Nguyên nhân của sự mất cân bằng này chưa được làm rõ, nhưng thụt rửa *m đ*o và quan hệ T*nh d*c bừa bãi là những yếu tố nguy cơ có thể gây ra vấn đề này. Người bệnh thường bị ra khí hư màu xám, nặng mùi. BV rất phổ biến, có thể xuất hiện ngay cả khi quan hệ T*nh d*c không thường xuyên.
Lời khuyên cho bạn: Đầu tiên, hãy đi khám để chắc chắn rằng bạn bị nhiễm BV chứ không phải là nhiễm nấm hay nhiễm các bệnh lây qua đường T*nh d*c khác. Mặc dù không phải là bệnh nguy hiểm và có thể tự khỏi, nhưng những người nhiễm BV sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng khác, bao gồm cả HIV. Phụ nữ mang thai bị bệnh có thể dẫn đến một số vấn đề trong thai kì, ví dụ như sinh non.
Vấn đề 4: SưngSưng ở V*ng k*n có khá nhiều nguyên nhân. Nó có thể chỉ đơn giản là do một sợi lông mu mọc chìm, lúc này hãy tự hỏi xem bạn có thường cạo hay tẩy lông mu thường xuyên hay không. Hoặc cũng có thể một bệnh gọi là nang Bartholin. Mỗi phụ nữ có 2 tuyến Bartholin nằm ở mặt trong *m đ*o, có vai trò chất nhờn *m đ*o. Khi những tuyến này bị tắc lâu dần sẽ dẫn đến sưng rồi nhiễm trùng. Điều tương tự có thể diễn ra ở một tuyến khác gọi là tuyến Skene.
Lời khuyên cho bạn: Nếu khối sưng là do lông mu mọc chìm, dùng gạc ấm ép vào vùng xung quanh để đẩy sợi lông ra ngoài. Tuy nhiên, nếu khu vực bị sưng to lên nhanh chóng, hoặc đau nhiều, đỏ và và trở nên nhạy cảm, dễ kích thích, thì hãy nhanh chóng đi khám vì đó là dấu hiệu cho thấy bạn có nguy cơ cao bị nhiễm trùng. Nếu tình trạng nặng, bác sĩ có thể sẽ tiến hành dẫn lưu mủ.
Vấn đề 5: Giãn tĩnh mạch âm hộ.triệu chứng thường gặp là tĩnh mạch ở môi lớn hoặc môi bé hoặc ở vùng phụ cận bị giãn phồng ra. Một số phụ nữ miêu tả nó có hình dạng như con sâu. Khối phồng thường có màu hơi xanh và khó chịu. Giãn tĩnh mạch âm hộ thường xảy ra ở phụ nữ có thai (và gặp nhiều hơn ở phụ nữ có thai lần thứ 2 trở đi), khi mà kích thước tử cung tăng lên, lượng máu đến tăng. Đứng lâu có thể làm nặng thêm tình trạng này.
Lời khuyên cho bạn: nếu bạn đang mang thai, hãy gác chân cao lên và thư giãn nhiều nhất có thể. Trong đa số trường hợp, giãn tĩnh mạch âm hộ mất khi sau khi sinh. Bơi cũng là một cách tốt để giảm áp lực của tử cung lên tĩnh mạch và tăng lưu thông máu ở vùng này. Chườm lạnh cũng giúp ích phần nào. Tuy nhiên nếu bạn không mang thai mà bị giãn tĩnh mạch âm hộ, hoặc giãn không mất đi sau khi sinh, hãy đi khám. Tĩnh mạch giãn cũng có thể được điều trị băng liệu pháp xơ hóa, tức là tiêm dung dịch muối vào tĩnh mạch, làm cho chúp xẹp lại và chỗ giãn sẽ mất đi.
Vấn đề 6: Co thắt *m đ*o.Nếu chỉ nghĩ đến rằng có cái gì đó xâm nhập vào *m đ*o của bạn (ví dụ như gạc, phanh y tế trong làm thủ thuật, D**ng v*t,..) cũng làm cho bạn đau đớn, thì có thể bạn đã mắc chứng co thắt *m đ*o. Đây là tình trạng xuất hiện khi có bất kì sự can thiệp nào vào *m đ*o, hoặc thậm chí chỉ là nghĩ đến nó, cũng làm cho cơ ở sàn chậu co thắt gây đau. Hiển nhiên là nó sẽ gây ra những vấn đề nghiêm trọng khi lúc quan hệ T*nh d*c. Với một số phụ nữ, sự co thắt và đau làm cho họ khó chịu và không thể tiếp tục quan hệ. Nguyên nhân của co thắt *m đ*o chưa thực sự rõ ràng, nhưng có thể có liên quan đến thói quen làm dụng T*nh d*c trong quá khứ hoặc đã từng bị tổn thương *m đ*o.
Lời khuyên cho bạn: gạt bỏ sự xấu hổ và cho bác sĩ của bạn biết về vấn đề mà bạn đang mắc phải. Bác sĩ phụ khoa được đào tạo để giúp phụ nữ giải quyết những vấn đề này, giúp họ có thể thoải mái trong khi quan hệ.Tuy vậy, không phải lúc nào vấn đề cũng dễ dàng giải quyết, một số phụ nữ phải kết hợp điều trị bằng cả liệu pháp vật lí và tâm lí. Những bài tập Kegel làm căng cơ sàn chậu cũng có thể có hiệu quả.
Mai Mai (
Viện y học ứng dụng Việt Nam)