Nghĩ về nhi khoa châu Âu

Trẻ em ở đây được trân trọng như tài sản quý giá của quốc gia. Điều này thể hiện rất rõ ở những chính sách và các chế độ ưu đãi của nhà nước dành cho trẻ em.

Đơn cử như ở Phần Lan, một đứa trẻ sơ sinh khi chào đời sẽ được hưởng chế độ trợ cấp cho đến khi đứa trẻ trưởng thành. Số tiền trợ cấp dành cho trẻ là 100 euro/tháng (khoảng 2,6 triệu đồng), từ đứa thứ 3 là 141 euro/tháng (khoảng 3,7 triệu đồng) và từ đứa thứ năm sẽ là 182 euro/tháng (tương đương 4,7 triệu đồng) cho đến khi đứa trẻ 17 tuổi.

Bác sĩ nhi khoa - những thiên thần áo trắng

Châu Âu không những được ưu đãi về cảnh sắc thiên nhiên mà còn rất nhiều điều tốt đẹp khác dành tặng cho cuộc sống con người nơi đây, trong đó nổi trội nhất là việc chăm lo giáo dục và chăm sóc sức khỏe cho con người thuộc hạng “tối ưu” trên thế giới. Thật vậy, nền giáo dục và chăm sóc y tế hoàn toàn miễn phí cho mọi người, giúp người dân cảm thấy “yên tâm hơn” trong việc cống hiến những thành quả lao động để ngày càng phát triển đất nước của mình.

Bác sĩ nhi khoa hiểu và đọc được ý nghĩa của trẻ thơ được xem là một trong những tiêu chí quan trọng nhất trong suốt quá trình hành nghề, đây là một trong những kỹ năng giúp cho người bác sĩ nhi khoa châu Âu trở nên gần gũi và thân thiện hơn với các bạn nhỏ, nhất là nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Đó cũng là chìa khóa của sự thành công trên bước đường dấn thân của nghề bác sĩ nhi khoa, giúp họ không những đươc rất nhiều trẻ em trong nước thương quý mà tình thương của họ còn lan tỏa đến nhiều trẻ em ở những quốc gia khác.

Một điển hình bác sĩ nhi khoa ở châu Âu khiến cho tôi luôn ngưỡng mộ và học tập không ngừng vì sự cống hiến của ông cho nền nhi khoa thế giới nói chung và khu vực châu Âu nói riêng, đó là GS.BS. Freddy Karup Pedersen - nguyên Chủ nhiệm Khoa Nhi, Bệnh viện Righospitalet (một bệnh viện danh tiếng nhất của thủ đô Copenhagen, Đan Mạch). Đối với ông, nhi khoa chính là hơi thở cuộc sống, niềm hạnh phúc lớn lao nhất trong đời chính là nhìn thế hệ trẻ em lớn khôn, khỏe mạnh từng ngày. Với gần 50 năm gắn bó trong lĩnh vực nhi khoa, tấm lòng yêu trẻ thơ của ông đã vượt khỏi biên giới Đan Mạch đến tận những nước còn nhiều khó khăn và xa xôi như: châu Phi, Ấn Độ, Miến Điện, đặc biệt là Việt Nam. Sự trợ giúp đầy ý nghĩa của ông và Hội Hữu nghị Đan Mạch - Việt Nam (Danish Vietnamese Association) hơn 30 năm qua đã giúp Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM, ngày càng vươn xa hơn trên con đường chăm sóc sức khỏe cho trẻ em Việt Nam.

Ấn tượng nhất khi bạn đến khoa Nhi của các bệnh viện ở châu Âu là khoa phòng được bài trí giống như một nhà trẻ hoặc khu vui chơi dành cho trẻ em. Điều này luôn tạo cảm giác dễ chịu và thoải mái nhất cho các bệnh nhi trong suốt thời gian trị bệnh. Các bác sĩ nhi khoa lúc này thật sự hiển hiện là những ông bụt, cô tiên thật hiền dịu giúp các bé quên dần nỗi đau bệnh tật khi cùng trò chuyện, chơi đùa, vui cười với các bé trong khung cảnh thanh bình hồn nhiên của trẻ thơ.

BS. Else Andersen - một bác sĩ nhi khoa nhiều kinh nghiệm, hiện đã về hưu đang chăm sóc những đứa cháu nội/ngoại thật xinh xắn, ngoan ngoãn của mình, trầm ngâm nhớ lại quãng thời gian làm bác sĩ nhi khoa tại một bệnh viện thuộc vùng ngoại ô thành phố Copenhagen với nhiều cung bậc cảm xúc: “Tôi rất vui và hãnh diện vì đã chọn cho mình nghề bác sĩ nhi khoa. Nghề này rèn luyện cho tôi đức tính kiên nhẫn và lòng yêu thương trẻ thơ tột đỉnh. Những kinh nghiệm ấy đã giúp tôi rất nhiều trong việc nuôi dưỡng thành công những đứa con thân yêu và những đứa cháu dễ thương của mình. Niềm hạnh phúc lớn nhất trong đời tôi là đã có những đứa con tiếp nối nghề bác sĩ nhi khoa và những đứa cháu rất thông minh, học hành chăm chỉ… Mặc dù đã ngoài 80 tuổi nhưng tôi luôn sẵn sàng giúp đỡ khi các cháu tôi cần đến, kể cả việc ra ngoài trời chơi những trò chơi vận động với chúng”.

Ờ châu Âu, lực lượng bác sĩ nhi khoa (nhi khoa tổng quát và nhi khoa chuyên sâu) rất hùng hậu. Theo thống kê của Liên đoàn nhi khoa châu Âu (The European Academy of Pediatrics) gồm 27 nước thành viên, hiện có khoảng 82.000 bác sĩ chuyên khoa Nhi phụ trách công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho 91 triệu trẻ em dưới 15 tuổi. Đây là lực lượng bác sĩ được xem là “chất lượng cao” trong việc mang lại những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em.

Cảm nhận về nghề bác sĩ nhi khoa ở châu Âu, một phụ huynh người Bỉ gốc Việt đã viết: “Bác sĩ nhi khoa như thần tiên, tôi hay nói như thế với chồng mỗi lần khám thai định kỳ và bây giờ là những lần hẹn gặp bác sĩ cho bé nhà tôi khám sức khỏe định kỳ hàng tháng. Trẻ em Bỉ được theo dõi sự phát triển và kiểm tra sức khỏe thường xuyên cho đến tận 16 tuổi. Trong đó sẽ chú ý đến sự phát triển thể chất, vận động, trí tuệ, cảm xúc cùng với các vấn đề sức khỏe khác liên quan, tiêm vắcxin phòng bệnh, và tư vấn việc cho trẻ ăn dặm hiệu quả… Hồ sơ của bé được lưu trong máy tính và một cuốn sổ nhỏ dành cho bé trong suốt thời kỳ từ sơ sinh cho đến lúc trưởng thành. Ở Bỉ, bác sĩ luôn tôn trọng người mẹ và trẻ em, nhất là cách nuôi con truyền thống giúp người mẹ thuận lợi hơn trong việc chăm sóc bé, sự quan tâm của những bác sĩ nhi khoa ở đây mang đậm tính nhân văn sâu sắc”.

Ngành nhi khoa tân tiến, công bằng

Hoạt động khám chữa bệnh cho trẻ em ở các nước châu Âu được đánh giá là chuỗi hoạt động liên hoàn rất hiệu quả từ cấp cơ sở đến những bệnh viện lớn thuộc tuyến chuyên khoa sâu, trong đó việc chăm sóc sức khỏe ban đầu về nhi khoa được phân thành 3 khu vực y tế rõ rệt. Cụ thể: 35% số trẻ sẽ do hệ thống bác sĩ nhi khoa đảm trách; 18% do hệ thống bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ đa khoa tổng quát phụ trách, 47% còn lại là sự phối hợp hoạt động của 2 hệ thống trên. Sáu mục tiêu chính sách trong lĩnh vực sức khỏe trẻ em mà nhà nước luôn đề cao thực hiện bao gồm:

Luôn luôn tạo cho trẻ em những gì tốt nhất trong cuộc sống ngay từ khi trẻ mới được chào đời.

Tạo điều kiện cho trẻ em, thanh thiếu niên và cả những người đã trưởng thành có thể phát huy tối đa khả năng tiềm tàng của mình và giúp họ kiểm soát được cuộc sống của chính mình.

Xây dựng tính công bằng về tuyển dụng và tạo nhiều việc làm phù hợp cho mọi người.

Đảm bảo những chuẩn mực sống lành mạnh cho mọi công dân.

Xây dựng và phát triển những khu dân cư/những cộng đồng có tính giá trị và chất lượng cao phục vụ thiết thực cho cuộc sống con người.

Củng cố và phát huy hơn nữa vai trò của y tế dự phòng.

Để phục vụ tốt hơn cho ngành nhi khoa của quốc gia, hầu hết các bác sĩ nhi khoa ở các nước châu Âu đều phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn không ngừng.

TS.BS. Kari.S.Lankinen - chuyên gia thuộc bộ phận nghiên cứu vắcxin của viện Y tế Công cộng Phần Lan (National Public Health Institute of Finland) bày tỏ quan niệm: “Trẻ em cần được bảo vệ một cách chủ động trước những căn bệnh nguy hiểm thường gặp, hiệu quả nhất vẫn là việc sử dụng vắcxin sẵn có để phòng ngừa những căn bệnh thời thơ ấu cho trẻ. Với tôi việc nghiên cứu thành công một loại vắcxin sử dụng cho trẻ em chính là góp phần nhỏ bé trong việc nâng cao sức khỏe cho bọn trẻ. Chính điều này đã thôi thúc tôi luôn học hỏi và nghiên cứu không ngừng để cuộc sống này ngày càng tốt đẹp hơn”.

Câu chuyện về những bác sĩ nhi khoa ở châu Âu với tấm lòng yêu nghề, yêu đời luôn mong muốn vận dụng những kiến thức họ có được từ giảng đường đại học và từ những kinh nghiệm quý giá trong cuộc đời hành nghề cứu người cứ tuôn trào trong tôi. Hình ảnh về người bạn đồng nghiệp nhi khoa từ nước bạn qua Việt Nam thực hiện đề tài nghiên cứu sinh về nhiễm trùng sơ sinh đã giúp chúng tôi hiểu sâu hơn về những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhiễm trùng bệnh viện nhằm làm giảm đáng kể tỉ lệ Tu vong trẻ sơ sinh ở Việt Nam. TS.BS. Alexandra Kruse - một bác sĩ nhi khoa của khoa Sơ sinh thuộc bệnh viện Righospitalet, Đan Mạch tâm sự: “Tôi rất vui khi làm công tác chữa trị cho các bé sơ sinh. Nhìn các bé đau đớn vì bệnh tật hành hạ tôi chỉ mong sao được san sẻ nỗi đau cùng với những cơ thể nhỏ bé không may bị nhiễm bệnh. Chính điều này đã khiến tôi phấn đấu nghiên cứu không ngừng để tìm ra giải pháp khả thi nhất trong việc phòng bệnh và áp dụng những phương pháp điều trị tốt nhất giúp bé mau lành bệnh. Các bạn đồng nghiệp Việt Nam đã cho tôi nhiều bài học về tính kiên nhẫn và sức chịu đựng từ áp lực quá tải bệnh viện phần nào gây khó khăn cho các bạn trong công tác chăm sóc và điều trị cho trẻ em, nhưng cho dù khó khăn đến mấy các bạn vẫn cố gắng hoàn thành thật tốt nhiệm vụ của mình”.

Nói cho cùng, để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe trẻ em, một nhiệm vụ quan trọng mà tất cả bác sĩ nhi khoa phải hoàn thành là phải phấn đấu học hỏi liên tục để có thể bắt kịp xu thế thời đại vì một nền nhi khoa tân tiến, công bằng đối với mọi trẻ em.

Dưới tác động của cơ chế thị trường, sức hấp dẫn của nhiều ngành nghề khác trong xã hội đã khiến giới trẻ của các nước châu Âu không còn mặn mà với nghề bác sĩ nhi khoa trong những năm gần đây. Cụ thể như ở Ý, nếu như vào năm 2005 con số bác sĩ nhi khoa của cả nước là 12.893, thì ước đoán đến năm 2015 sẽ giảm xuống còn 11.897 và năm 2020 chỉ còn khoảng 9.305 (nguồn: Unicef in Europe). Đây chính là thách thức lớn cho ngành nhi khoa châu Âu trong tương lai vì khó khăn lớn nhất hiện nay là thời gian đào tạo bài bản cho một bác sĩ nhi khoa khá dài. Một sinh viên muốn trở thành bác sĩ nhi khoa sẽ phải kiên trì phấn đấu học tập liên tục với 4 năm tại trường cao đẳng, 4 năm tại trường đại học Y và thêm 3 năm nội trú nhi mới trở thành bác sĩ nhi khoa tổng quát. Nếu muốn thành bác sĩ nhi khoa chuyên sâu thì cần học thêm chuyên khoa đó từ 3 - 5 năm nữa.

Tuy nhiên, châu Âu cũng đã tìm các biện pháp khắc phục khó khăn về nhân lực trong tương lai này.

ThS.BS. ĐINH THẠC

Mạng Y Tế