Để chẩn đoán chính xác bệnh lý dạ dày - tá tràng (DD-TT), ngoài việc hỏi bệnh nhân, khám lâm sàng thì nội soi DD-TT là một phương pháp chẩn đoán chính xác nhất. Tuy vậy, không phải bất cứ bệnh nhân nào cũng đủ điều kiện để thực hiện thủ thuật này.
Những bệnh nhân nào được chỉ định nội soi DD-TT?
Ngày nay, với sự tiến bộ của máy nội soi và kỹ thuật nội soi, nội soi DD-TT không những để chẩn đoán các bệnh lý về DD-TT mà còn để điều trị nhiều bệnh lý ở DDTT mà không phải phẫu thuật.
Để chẩn đoán bệnh lý DD-TT, đặc biệt là chẩn đoán ung thư sớm, nội soi DD-TT kết hợp với siêu âm (siêu âm nội soi), nội soi phóng đại, nội soi kết hợp với nhuộm màu, nội soi với nguồn sáng đặc biệt (NBI)… cho phép chẩn đoán sớm ung thư DD-TT nhằm điều trị sớm ung thư, kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.
Nội soi DD-TT được chỉ định với những bệnh nhân nghi ngờ có bệnh lý ở DD-TT như: đau bụng, đầy hơi, trướng bụng, khó tiêu, nôn hoặc buồn nôn, chán ăn, gầy sút…
Nội soi DD-TT cấp cứu được chỉ định khi có xuất huyết tiêu hoá ở DD-TT với các triệu chứng nôn ra máu, đi ngoài ra máu.
Không có chỉ định soi DD-TT đối với bệnh nhân bị bệnh tim mạch như suy tim cấp, nhồi máu cơ tim mới, phình giãn động mạch chủ, thủng ống tiêu hoá. Đang trong tình trạng tụt huyết áp, bệnh nhân tâm thần không phối hợp hoặc bệnh nhân không đồng ý.
Nội soi DD-TT mang lại ích lợi gì?
Lợi ích của soi DD-TT: nhìn trực tiếp tổn thương ở niêm mạc DD-TT như viêm, loét, ung thư, dị vật ở dạ dày…
Nếu có chảy máu ổ loét nhìn trực tiếp mức độ chảy máu qua nội soi DD-TT có thể lấy tế bào (sinh thiết) chẩn đoán mức độ viêm, chẩn đoán ung thư và tìm xoắn khuẩn H.Pylori.
Ngoài lợi ích về chẩn đoán, nội soi DD-TT điều trị một số bệnh lý mà không cần phẫu thuật; nội soi cầm máu những ổ loét bị chảy máu và giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, cắt polyp (những khối u lành tính ở DD hành TT.
Cắt niêm mạc ung thư sớm DD-TT, một phương pháp điều trị loại bỏ tổ chức ung thư nhưng vẫn bảo tồn toàn bộ DD.
Tuy nhiên, nội soi DD-TT cũng có hạn chế như không phát hiện được những tổn thương ở phía dưới chỗ hẹp vì máy soi không đi qua được chỗ hẹp, không đánh giá rõ được những tổn thương ở phía dưới niêm mạc DD-TT, cần áp dụng phương pháp siêu âm nội soi để chẩn đoán những tổn thương này.
Để bệnh nhân đỡ khó chịu khi soi vì khi soi phải bơm hơi vào DD-TT, hiện nay, có phương pháp nội soi kết hợp tiêm Thu*c tiền mê, bệnh nhân ngủ trong 15 phút, sẽ không có cảm giác căng tức bụng hoặc khó chịu khi soi.
Nội soi DD-TT có rất ít tai biến, đặc biệt là nội soi chẩn đoán. Nội soi điều trị có thể có tai biến như chảy máu, thủng DD-TT, những tai biến này nếu được chẩn đoán sớm đều điều trị được.
Để bảo đảm nội soi DD-TT an toàn cần thực hiện tốt tất cả quy trình kỹ thuật nội soi, quy trình tiệt khuẩn máy soi để tránh lây nhiễm virut viêm gan, HIV và vi khuẩn H.Pylori.
TS.BSCKII. Phạm Thị Bình (Bệnh viện Bạch Mai)