đại tràng là bộ phận áp cuối của hệ tiêu hóa, đảm nhiệm nhiều chức năng như hấp thụ chất dinh dưỡng có trong thức ăn, tạo ra một số chất dinh dưỡng, bài tiết phân… để hiểu rõ hơn về vị trí, cấu tạo của đại tràng hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Đại tràng còn có tên gọi khác là ruột già. Đây là bộ phận áp cuối của hệ tiêu hóa, nằm ở phía trên hậu môn – chặng cuối của ống tiêu hóa. Thông thường, ruột già có độ dài trung bình khoảng 1,5m. Tuy nhiên, tùy thuộc vào cơ địa và giới tính mà có một số người lại có ruột già dài tới 1,9m. So với ruột non, ruột già có chiều dài ngắn hơn gấp 4 lần nhưng lại có tiết diện lớn hơn.
Ruột già được chia thành 3 phần chính, bao gồm manh tràng, kết tràng, trực tràng. tại ranh giới giữa manh tràng và kết tràng là vị trí ruột non thông với ruột già. tại vị trí nối ruột non và ruột già có van hồi – manh. chức năng của van này là ngăn không cho các chất có trong ruột già trào ngược lên ruột non. ngoài ra, nó còn được cấu thành bởi nhiều bộ phận khác. cụ thể, cấu tạo của đại tràng bao gồm:
Manh tràng nằm ở ngay phía dưới khu vực hỗng tràng đổ vào ruột già. Nó có hình một cái túi tròn, có chiều dài khoảng 6 – 7cm và có đường kính khoảng 7cm. Một đầu manh tràng bị bịt kín có một đoạn ngắn dạng hình dạng giống như ngón tay được gọi là ruột thừa. Với người trưởng thành, nó có đường kính khoảng 0,5 – 1mm và có chiều dài trung bình khoảng 9cm.
Ruột thừa bắt đầu xuất phát từ bờ cong của manh tràng, là nơi giao nhau của 3 dải cơ dọc. Thường thì ruột thừa sẽ nằm hướng xuống phía dưới, lòng của ruột thừa sẽ thông với lòng của manh tràng bằng lỗ ruột thừa. Hầu hết ai cũng có ruột thừa, nhưng với một số người lại không có. Bởi ruột thừa là do 3 cơ dọc ở manh tràng là cơ tự do, cơ dọc sau ngoài và cơ sau trong. Với những người không có sự hợp lại của 3 cơ này thì có nghĩa là sẽ không có ruột thừa.
Trong 3 bộ phận hợp thành của đại tràng, kết tràng được xem là thành phần chính. nó lại được chia thành 4 phần gồm: kết tràng trên, kết tràng ngang, kết tràng xuống và cuối cùng là kết tràng xích ma. kết tràng bắt đầu di chuyển từ manh tràng, đi dọc theo bên phải của ổ bụng và kéo dài đến gan. tại điểm gặp gỡ, nó bị uốn cong và được gọi là góc phải góc gan. tiếp đó, nó lại đổi thành kết tràng ngang và đi qua ổ bụng. khi gần tới lách phía bên trái, kết tràng quay hướng đi xuống tạo thành hình cong. vị trí được uốn cong này được gọi là góc trái hoặc góc tụy. sau đó, kết tràng đi vào khung chậu với hình dạng chữ s từ đó tạo thành kết tràng xích ma.
Phần kết thúc của kết tràng là phần đầu của ruột già. tại vị trí này, các chất cặn bã của thức ăn sẽ bị mất nước rồi cứng lại. các chất cặn bã tiếp tục di chuyển đến kết tràng xích ma, tiếp theo đó là trực tràng và cuối cùng là được đẩy ra bên ngoài.
Kết tràng sau khi được uốn cong 2 lần, kết tràng xích ma nối tiếp với trực tràng. Nó được gọi là trực tràng. Đây là một ống thẳng, có chiều dài khoảng 15cm, điểm kết thúc là hậu môn. Hậu môn trực tràng thực hiện hoạt động đóng mở có sự khác biệt giữa nam và nữ. Nếu ở nam, hoạt động này xảy ra ở sau bàng quang thì đối với nữ là tử cung.
Nếu tính từ trong ra ngoài, cấu tạo đại tràng được tạo thành bởi 5 lớp, bao gồm: lớp niêm mạc, lớp dưới niêm mạc, lớp cơ gồm có cơ vòng bên trong và cơ dọc ở bên ngoài, lớp dưới thanh mạc và lớp thanh mạc.
Bên trong ruột già có chất nhầy bảo vệ niêm mạc của chính nó mà không có enzyme tiêu hóa. Đây cũng là một phần của cấu tạo đại tràng. Nếu bị hội chứng viêm ruột già thì chất nhầy được tăng tiết và tạo thành từng khối theo phân.
Ruột già được chia thành hai phần phải và trái dựa vào đặc điểm phôi thai và mạch máu. Ranh giới để phân chia 2 phần trái phải là chỗ nối 1/3 phải và 1/3 giữa kết tràng ngang. Nếu là mạch máu kết tràng phải, các động mạch nuôi dưỡng của chúng bao gồm các nhánh bên của các động mạch, bao gồm: Động mạch mạc treo tràng trên, động mạch kết tràng phải, động mạch kết tràng giữa và động mạch hồi kết tràng.
Đối với mạch máu kết tràng trái, động mạch nuôi dưỡng chúng được phát sinh từ động mạch mạc treo tràng dưới. Đây là nhánh của động mạch chủ bụng, chạy dọc theo hai lá của mạc dính kết tràng trái và mạc treo kết tràng sigma, tận cùng là động mạch trực tràng trên. Trên đường đi của mình, động mạch mạc treo tràng dưới cho các nhánh bên là động mạch kết tràng trái có thể nối với động mạch kết tràng giữa và các động mạch kết tràng sigma. Ngoài ra, động mạch trực tràng giữa và động mạch trực tràng dưới sẽ cấp máu cho trực tràng và ống hậu môn. Máu được xuất phát từ động mạch chậu trong.
Đại tràng hay ruột già chính là phần áp cuối của hệ tiêu hóa. nó là một trong những cơ quan đảm nhiệm nhiều chức năng trong ống tiêu hóa, đảm bảo cho quá trình hấp thụ và tiêu hóa thức ăn được diễn ra bình thường. cụ thể, ruột già có những chức năng như sau:
Như đã được đề cập, bên trong ruột già không có enzyme tiêu hóa mà chỉ chứa chất nhầy có tính kiềm. chất này có tác dụng làm trơn thành ruột, từ đó khiến cho phân được di chuyển qua đây dễ dàng hơn. ngoài ra, chất này còn giúp bảo vệ niêm mạc ruột già. khi ruột già bị viêm hoặc bị các thương tổn khác, chúng sẽ được tiết ra nhiều hơn. chức năng dịch của đại tràng bao gồm:
Ruột già có chức năng hấp thu các chất dinh dưỡng và tạo nên một số chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể:
Mặc dù khi xuống tới ruột già, đa phần các chất dinh dưỡng đã được hấp thụ hết. Nhưng nhờ sự hỗ trợ của cơ quan này, các chất dinh dưỡng còn sót lại sẽ được vào cơ thể một cách triệt để. Bởi chúng còn có khả năng:
Cấu tạo của hậu môn bao gồm 2 cơ thắt là cơ thắt trong và cơ thắt ngoài. trong đó, cơ thắt trong chính là cơ trơn, nó được điều khiển bởi 2 hệ thần kinh trung ương. còn cơ thắt ngoài chính là cơ vân, chịu sự kiểm soát của vỏ não. chức năng của đại tràng khi bài tiết phân được diễn ra như sau:
Trong phân có chứa khoảng 75% nước, ít chất béo, muối khoáng, protein không hòa tan, sắc tố mật… các loại vi khuẩn và cả các tế bào biểu mô của ruột bị bong ra. Do có chứa vi khuẩn nên sau khi đi đại tiện, cần vệ sinh hậu môn thật kỹ để tránh gặp các bệnh như tiêu chảy, kiết lỵ…
Để tránh được nguy cơ mắc các bệnh lý về đại tràng, chúng ta cần phải xây dựng được một chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp. Dưới đây là các biện pháp nên tham khảo và áp dụng:
Trên đây là những thông tin cần biết về đại tràng và một số biện pháp phòng bệnh liên quan. nếu còn chưa biết đại tràng là gì, đại tràng nằm ở đâu, cấu tạo cũng như chức năng của đại tràng là gì thì bạn có thể tham khảo các thông tin trên đây để hiểu rõ hơn.