BỆNH DO LEPTOSPIRA BS.Trần Song Ngọc Châu
MỤC TIÊU Trình bày được đặc điểm dịch tễ học bệnh do Leptospira. Trình bày triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán bệnh do Leptospira Trình bày biện pháp điều trị và phòng bệnh do Leptospira.
1. ĐẠI CƯƠNG (bệnh do Leptospira) là bệnh truyền ¢ Leptospirosis nhiễm cấp tính. ¢ Do xoắn khuẩn Leptospira gây ra. bệnh của động vật lây truyền sang người qua ¢ Là đường da, niêm mạc, có ổ bệnh thiên nhiên. ¢ Đặcđiểm đa dạng gây tổn thương cùng lúc nhiều cơ quan chủ yếu gan, thận, màng não, có thể dẫn đến tử vong.
2. DỊCH TỄ HỌC 2.1 Mầm bệnh Leptospira ¢ Xoắn khuẩn ¢ Loài Spirochaetaceace Sức đề kháng yếu, nhạy cảm với nhiệt độ, pH môi trường và các thuốc sát khuẩn thông thường: ở 560C chết trong 10 phút, ở môi trường dịch vị dạ dày chết sau 30 phút. Sống trong nước 3 tuần, sống dai dẳng trong bùn lầy, nước đọng.
2. DỊCH TỄ HỌC 2.2 Nguồn bệnh ▪ Chủ yếu là loài động vật gặm nhấm như chuột và gia súc như chó, mèo, heo, trâu, bò… ▪ Ngoài ra còn ở nhiều loại động vật hoang dã như gấu, báo… LÂY ???
2. DỊCH TỄ HỌC 2.3. Đường lây o Bệnh lây chủ yếu qua da và niêm mạc, do tiếp xúc với nước, bùn, đất có ô nhiễm xoắn khuẩn. Đây là đường lây chủ yếu. o Đường tiêu hoá: qua thức ăn, nước uống (không đun sôi, nấu chín) bị ô nhiễm. o Cá biệt là đường hô hấp do hít phải các giọt nước nhiễm khuẩn ở dạng khí dung.
2.3. Đường lây
2. DỊCH TỄ HỌC 2.4 Cơ thể cảm thụ và miễn dịch CƠ THỂ MIỄN CẢM THỤ DỊCH TƯƠNG ĐỐI BỀN VỮNG MỌI LỨA TUỔI CÙNG TYPE Yếu tố nghề nghiệp có thể bị lại với typ khác
3. CƠ CHẾ BỆNH SINH
4.LÂM SÀNG Thể bệnh nhẹ THỂ LÂM SÀNG Thể bệnh nặng (hội chứng Weil)
Thể bệnh nhẹ LÂM SÀNG THỜI KỲ Ủ BỆNH Không triệu 1-2 tuần chứng THỜI KỲ KHỞI PHÁT THỜI KỲ TOÀN PHÁT THỜI KỲ HỒI PHỤC
Thể bệnh nhẹ LÂM SÀNG Thường không có vàng da chiếm 90%. • Thời kỳ khởi phát: Sốt cao đột ngột, rét run, đau đầu, mỏi cơ khớp giống dễ chẩn đoán nhầm với tình trạng nhiễm virus. • Thời kỳ toàn phát - Sốt cao 39-40ºC. - Đau cơ dữ dội (đặc điểm quan trọng)
Thể bệnh nhẹ LÂM SÀNG - Đau cơ dữ dội Xuất hiện tự nhiên. Đặc biệt:bắp chân, lưng, bụng. Đau ↑ khi vận động, xoa bóp. Có thể đau đầu vùng trán, sau ổ mắt, sợ ánh sáng, buồn nôn, nôn.
Thể bệnh nhẹ LÂM SÀNG Thời kỳ toàn phát (tt) Những triệu chứng ít phổ biến hơn: - Đau họng và phát ban, có thể mê sảng. - Sưng hạch và sung huyết vùng hầu họng - Củng mạc mắt sung huyết nặng. - Phát ban dạng sởi, dát sẩn hoặc mề đay. - Một số trường hợp có DH màng não, gan to, lách to, vàng da nhẹ.
Thể bệnh nhẹ LÂM SÀNG Thời kỳ lui bệnh • Sốt giảm • Đi tiểu nhiều • Các triệu chứng khác giảm dần • Người bệnh thấy khỏe hơn, ăn ngủ được.
LÂM SÀNG Thể bệnh nặng (HC Weil) 5 – 10% Hội chứng gan mật Hội chứng thận Triệu chứng Hội chứng màng não thể nhẹ Hội chứng xuất huyết Hội chứng hô hấp
LÂM SÀNG Thể bệnh nặng (HC Weil) - Hội chứng gan mật ¢ Vàng mắt vàng da xuất hiện từ N5 – 7. ¢ Vàng kết mạc mắt trên nền sung huyết nên gọi là vàng lựu, vàng cam. ¢ Gan to, mềm, ấn đau tức hạ sườn (P) ¢ Nước tiểu vàng.
LÂM SÀNG Thể bệnh nặng (HC Weil) ¢ HC thận Thiểu niệu hoặc vô niệu. Hội chứng ure huyết tăng. ¢ HC màng não Xuất hiện muộn DNT kiểu VMN nước trong. ¢ HC xuất huyết Chảy máu cam Xuất huyết trên da, kết mạc Hiếm gặp xuất huyết nội tạng. ¢ HC hô hấp: ho, có thể có máu, khó thở, viêm phổi.
4.LÂM SÀNG
5.CẬN LÂM SÀNG Xét nghiệm cơ bản BC ↑ 10.000-20000/mm3, NEU ưu thế. Công thức máu HC và TC ↓ Nước tiểu HC, BC và trụ hạt, trụ trong, protein. Ure và creatinin ↑ cao trong trường hợp có vàng da AST,ALT↑ khoảng 2-5 so với BT Chức năng gan Billirubin ↑ (thường < 20mg%)